tag:blogger.com,1999:blog-28060314206837762802024-03-20T00:18:43.842-07:00Onderwijsinnovatie en ICTWindesheim lectoraat Onderwijsinnovatie en ICTAnneke Smitshttp://www.blogger.com/profile/06092754259614731381noreply@blogger.comBlogger14125tag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-28619539687018458202023-12-15T06:59:00.000-08:002023-12-15T12:08:59.162-08:00Recent onderzoek werpt aanvullend licht op de PISA resultaten: (digitale) oppervlakkigheid<p>Auteurs: Anneke Smits en Erna van Koeven.</p><p><i>Digitaal lezen versus op papier lezen</i></p><p>Een op 12 december jl. gepubliceerde meta-analyse (<a href="https://journals.sagepub.com/doi/10.3102/00346543231216463">Altamura et al., 2023</a>) werpt een belangrijk aanvullend licht op de achteruitgang in de Pisa-resultaten. Waar het thuis lezen van fysieke boeken een duidelijke bijdrage levert aan leesbegrip (middelgroot positief effect, Mol & Bus, 2011), lijkt het thuis digitaal lezen <i><b>vrijwel niets</b></i> op te brengen voor de ontwikkeling van leesbegrip (verwaarloosbaar effect, deels negatief, Altamura et al., 2023). Deze uitkomsten passen in een discussie die al langer gaande is over digitaal lezen. Het gaat hier om de 'oppervlakkigheidshypothese' (Carr, 2010) die veronderstelt dat het lezen op digitale devices niet bijdraagt aan diepgaand leesbegrip en ook niet aan de ontwikkeling van kennis en (meta)cognitieve vaardigheden. Dit komt doordat de teksten op internet doorgaans kort zijn, inhoudelijk oppervlakkig en armoedig qua taal en structuur . Ook zijn er te veel bijkomende digitale prikkels die de aandacht van de lezer afleiden waardoor er minder of geen inhoud terecht komt in het lange termijn geheugen. Er worden onder invloed van de digitale wereld steeds minder lange teksten en boeken gelezen op papier. En het zijn juist die lange teksten en boeken die bijdragen aan leesbegrip en cognitieve ontwikkeling. Ja, het is van belang om te zorgen dat lezen en voorlezen weer 'in' raken. En in de allereerste plaats op school (po, vo, ho).</p><p><i>Oefensoftware </i></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;"><o:p></o:p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;">Ook op scholen lijkt het gebruik van digitale devices niet bij te dragen aan begrijpend lezen, sterker nog, de relatie is negatief. Waar digitale devices frequent gebruikt worden op school, verzwakt het leesbegrip. We moeten daarbij helaas constateren dat we in Nederland massaal gevallen zijn voor veelvuldig en langdurig gebruik van oefensoftware. En ook deze software voldoet helaas heel goed aan het predicaat 'oppervlakkig'. En dat is zeker zo waar het de toepassing voor taal/lezen betreft. Oefenen met woorden, zinnen en korte teksten. Reproduceren, niet nadenken. Soms gedachteloos klikken. En, zelfs als we nog werken met papieren methodes, dan zijn die in veel (maar niet alle!) gevallen een soort afspiegeling geworden van de digitale oppervlakkigheid. Ook in die methodes overheersen korte teksten en reproductievragen. Zogenaamd omdat de scholen dat willen en tegelijkertijd voor sommige uitgevers ook mooi goedkoop om te produceren en <a href="https://www.groene.nl/artikel/wie-is-hier-nou-de-baas">veel geld aan te verdienen voor hun investeerders</a>. Voor en door die investeerders voeden we Nederlandse kinderen op met weinig leesbegrip, weinig kennis en weinig digitale geletterdheid. Mogelijk is er geen enkel land ter wereld dat in het onderwijs zo ten prooi gevallen is aan de commercie en zijn kostbare onderwijstijd zo verkwanselt. </p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;"><o:p></o:p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;"><i>Kostbare onderwijstijd</i></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;">Hoe kunnen we de Nederlandse Pisa resultaten begrijpen in het licht van deze bevindingen? Zo lang we ons kunnen heugen, was er begrijpend leesonderwijs in Nederland. Teksten met vragen. En zo lang we ons kunnen heugen hadden deze geen effect op het leesbegrip. Dat is niet veranderd. Het blijft wel onverkort zonde van de kostbare onderwijstijd. Wat veranderd is, en nog steeds toeneemt, is het gebruik van digitale devices op school en thuis. En daarmee de verminderde nadruk op het lezen van lange teksten en boeken op papier. En dat zien we in de PISA scores. Dit betekent dat de hoeveelheid (voor)lezen op school er juist nu verschrikkelijk veel toe doet. We hebben op scholen dan ook een aantal opgaven die eigenlijk helemaal niet erg moeilijk zijn en deels ook al ingezet worden:<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;"> <o:p></o:p></p><ul style="margin-top: 0cm;" type="disc"><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; vertical-align: middle;">Breid je schoolbibliotheek uit, daar komt momenteel gelukkig veel geld voor vrij<o:p></o:p></li><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; vertical-align: middle;">Creëer tijd voor lezen en voorlezen in hele boeken van goede kwaliteit (minstens een half uur voorlezen en een half uur lezen per dag), praat en schrijf daarover met leerlingen<o:p></o:p></li><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm; vertical-align: middle;">Lees <a href="https://www.frappantefragmenten.nl/">boeken voor van grote kwaliteit</a> die je wereldoriëntatie thema verrijken</li><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; vertical-align: middle;">Zorg dat lezen weer 'in' is. </li><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; vertical-align: middle;">Stop met oefensoftware voor taal/lezen/wereldoriëntatie<o:p></o:p></li><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; vertical-align: middle;">Stop met begrijpend leesoefeningen die bestaan uit teksten met vragen</li><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; vertical-align: middle;">Beschouw al je methodes kritisch op lengte en kwaliteit van de teksten, en diepgang van de vragen. Lezen leer je door het te doen in lange teksten en boeken, en denken leer je ook door het te doen. Niet door te reproduceren. Sommige methodes nemen dat serieus, maar de meeste (nog) niet. Leesbegrip ontwikkel je ook niet door allerlei trucjes te leren voor onze begrijpend leestoetsen. Deze toetsen overigens niet of nauwelijks leesbegrip maar vooral talige trucjes. Neem als leraar de leiding over je taalmethode. Als je eenmaal de rijkdom beseft van goede kinderboeken, dan kun je heel veel van wat in je taalmethode staat niet meer verantwoorden. <o:p></o:p></li></ul><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;"><i>Gezond verstand en goede combinaties</i></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0cm;">Is alles wat je digitaal doet op school nu slecht geworden? Nee. Het blijft een kwestie van gezond verstand en goede combinaties. Bij een zaakvak/wereldoriëntatie thema passen prachtige boeken. En om die boeken beter te begrijpen kunnen goed gekozen filmpjes een uitkomst zijn. Het blijft natuurlijk zo dat we kinderen wel willen confronteren met en motiveren voor aspecten van internet (bijvoorbeeld ook podcasts) die wél leerzaam zijn. Zie hierover ook de recent gepubliceerde pagina '<a href="https://www.onderwijskennis.nl/kennisbank/voorwaarden-voor-digitale-geletterdheid"><span style="color: blue;">voorwaarden voor digitale geletterdheid</span></a>' van NRO (website onderwijskennis).<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal"><o:p>Zie <a href="https://rijketaal.org">https://rijketaal.org </a>voor meer informatie over de kracht van lezen en voorlezen van hele boeken. </o:p></p><p class="MsoNormal"><o:p>Zie bovendien de uitstekende serie artikelen van de Groene Amsterdammer (in samenwerking met onderzoeksbureau <a href="https://www.platform-investico.nl/onderzoeken/onderwijsmarkt-gijzelt-leesonderwijs">Investico</a>) over de grote rol van de commercie in de problematische lees- en leerresultaten op Nederlandse scholen: '<a href="https://www.groene.nl/artikel/wie-is-hier-nou-de-baas">Wie is hier nou de baas?</a>', 'Een betere leesvaardigheid, reguleer de onderwijsmarkt', 'Slim verdienen', en 'Gevangen in de Cloudklas'. </o:p></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: inherit;"><i>Literatuur </i></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: inherit;">Altamura, L., Vargas, C., & Salmerón, L. (2023). Do new forms of reading pay off? A meta-analysis on the relationship between leisure digital reading habits and text comprehension.<em>Review of Educational Research</em>. Prepublished December 13, 2023.<span class="apple-converted-space"> </span><a data-informz-do-not-track="false" data-informz-link-name="" data-informz-link="true" href="https://eur01.safelinks.protection.outlook.com/?url=http%3A%2F%2Faera.informz.net%2Fz%2FcjUucD9taT00MDcwODkyJnA9MSZ1PTM4MDQxMDQ1MyZsaT00NDAyNTY4NQ%2Findex.html&data=05%7C02%7Caeh.smits%40windesheim.nl%7Cd92b58f854e54165d8e308dbfc187351%7Ce36377b770c44493a338095918d327e9%7C0%7C0%7C638380954177208567%7CUnknown%7CTWFpbGZsb3d8eyJWIjoiMC4wLjAwMDAiLCJQIjoiV2luMzIiLCJBTiI6Ik1haWwiLCJXVCI6Mn0%3D%7C3000%7C%7C%7C&sdata=bo%2BUZzuq%2Fvhi3KfSRuN713aS8swf9sjbd04nGqCODiA%3D&reserved=0" style="font-weight: inherit;" target="_blank"><span class="email-hyperlink-color-preserver"><span style="text-decoration-line: none;">https://doi.org/10.3102/00346543231216463</span></span></a></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: inherit;"><span style="background-color: white; color: #222222;">Carr, N. (2010). </span><i style="background-color: white; color: #222222;">The shallows: How the internet is changing the way we think, read and remember</i><span style="background-color: white; color: #222222;">. Atlantic Books Ltd.</span></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: inherit;"><span style="background-color: white;">Mol, S. E., & Bus, A. G. (2011). To read or not to read: a meta-analysis of print exposure from infancy to early adulthood. </span><i style="background-color: white;">Psychological bulletin</i><span style="background-color: white;">, </span><i style="background-color: white;">137</i><span style="background-color: white;">(2), 267.</span></span></p><div><span style="font-family: inherit;"><span style="background-color: white;"><br /></span></span></div>Anneke Smitshttp://www.blogger.com/profile/06092754259614731381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-17404655756703749462023-02-08T04:38:00.009-08:002023-02-09T05:43:07.460-08:00ChatGPT heeft schrijfproblemen<p>Auteurs: Anneke Smits en Erna van Koeven<br />Lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT Windesheim</p><p><i>Wie kent het niet? Als ouder, buurman, buurvrouw of kennis een deel van je weekend besteden aan het helpen redigeren van een ontoegankelijk geschreven werkstuk van een havo-leerling of een hbo-student. </i><i>Je worstelt je door ellenlange zinnen heen waarvan de delen aan elkaar zijn geplakt met woorden als echter, hetgeen of dewelke (leve de synoniemenknop!). De inhoud is trouwens vaak helemaal niet zo gek, als je die tenminste weet op te diepen uit zo'n onbegrijpelijke tekst. </i></p><p><i>Lekkende kranen</i></p><p>Voor je werk als docent geldt hetzelfde. Het huis is gestofzuigd, de kraan gerepareerd, rekeningen betaald en dat allemaal om de confrontatie met de werkstukken van je leerlingen (of studenten) nog even te kunnen uitstellen. Uit ervaring weet je dat het nakijken van die schrijfsels je veel te veel tijd en veel te veel energie kosten. En als je dan eenmaal zuchtend begonnen bent, komt de betekenis van wat je leerlingen schrijven maar moeizaam bij je binnen. Je houdt het lezen haast niet vol. Je leest over dingen heen, je snapt niet waar leerlingen heen willen in hun teksten, er is geen logica. De teksten die je leest, spreken je letterlijk niet aan, ze communiceren niet met jou, ze vertellen geen echt verhaal, ze sprankelen niet. Je verdwaalt in wollig taalgebruik, veel te lange zinnen en abstract gewauwel. De conclusie is eenvoudig: je leerlingen schrijven niet lezersgericht. De oplossing is veel ingewikkelder. Omdat je niet weet waar je moet beginnen met je feedback, verlies je je maar in concrete details als d’s, dt’s en congruentiefouten. Een 'echte' leraar, dat wel, maar niet fijn voor het aanzien van je beroep.</p><p><i>ChatGPT heeft schrijfproblemen </i></p><p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">En dan…. is er ChatGPT. Grote oproer in de pers en onder collega’s. Angst voor moeilijk detecteerbare fraude. Leerlingen in praatprogramma’s op televisie die toegeven al een essay of werkstuk te hebben ingeleverd met behulp van ChatGPT. Collega’s die fijntjes opmerken dat ChatGPT toch in ieder geval beter kan schrijven dan de meeste Nederlanders. Je kunt dat ook weer niet helemaal ontkennen; je leerlingen schrijven tenslotte beroerd. Met enige verbijstering zie je de volzinnen die ChatGPT moeiteloos uitspuugt.<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">Natuurlijk ga je aan de slag met ChatGPT. Je wilt weten wat hij kan en wat hij niet kan. Je laat hem blogs en essays schrijven over allerhande onderwerpen. Hij verbaast je, verbaast je nog eens en dan ineens begint hij je te vervelen en nog erger te vervelen. Plotseling zie je het: ChatGPT heeft, net als je studenten, ernstige schrijfproblemen. En nee, dat gaat niet over een taalfout hier of daar. Dat gaat over de vraag of hij jouw menselijke hersenen engageert. Wat doen zijn teksten met jou? Je vindt dat je leerlingen niet lezersgericht schrijven, maar doet ChatGPT dat eigenlijk wel?</p><p class="MsoNormal"><i>ChatGPT is geen mens </i> <o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">ChatGPT schrijft als de machine die hij is. Hij is een generator van plausibele zinnen binnen de context die je hem opgeeft. Hij begrijpt helemaal niets van wat hij schrijft en heeft geen enkele link met de fysieke context van onze wereld. Hij heeft geen ‘common sense’, geen gezond boeren verstand. Hij zet jouw woorden om in complexe getallen, maakt berekeningen op grond van de enorme voorraad teksten die hij eerder ook al omzette in getallen, en vertaalt de uitkomsten van die berekeningen weer naar nieuwe woorden en zinnen. Dat levert op het oog fraaie volzinnen en teksten op maar bij nadere inspectie zijn die net zo min lezersgericht als de zinnen en teksten van je leerlingen. Taalfouten maakt hij duidelijk minder dan die leerlingen, maar hij maakt ze wel, onder meer doordat hij alleen getraind is met Engelse teksten en alles moet vertalen als hij in het Nederlands schrijft.<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal"><i>ChatGPT lijdt aan abstractitis</i></p><p class="MsoNormal">Het grootste probleem van ChatGPT is zijn volledig gebrek aan ervaring met de fysieke wereld. Menselijke hersenen leven op van concrete fysieke taal. Dat komt doordat ons taalbegrip gegrond is in onze ervaringen met de fysieke wereld. Taal komt veel beter bij ons binnen als er een link is met wat tastbaar, voelbaar, waarneembaar is. Die link legt ChatGPT nu net niet. Verzanden je studenten al in de meest onbegrijpelijke abstracties, hij doet dat nog veel erger. Als je ChatGPT vaak genoeg gebruikt, zie je ineens dat hij, vooral als hij langere teksten schrijft, enorm wauwelt. Hij schrijft niet lezersgericht, hij lijdt aan 'abstractitis' en dat verhult dat hij inhoudelijk weinig te melden heeft. Een strategie die leerlingen, met wisselend succes, ook nogal eens gebruiken.<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal"><i>Gevoelswereld en sociale wereld</i></p><p class="MsoNormal">Hoe komt het dat ChatGPT-teksten ons uiteindelijk niet kunnen boeien? Er zijn twee menselijke werelden die ChatGPT niet kent en die belangrijk zijn voor lezersgericht schrijven: onze gevoelswereld en onze sociale wereld. Een goed geschreven tekst roept altijd gevoel bij ons op, gevoel van verrassing of nieuwsgierigheid, gevoel van afschuw of verdriet, gevoel van blijdschap. Het is juist dat gevoel dat zo essentieel is voor de universeel menselijke voorkeur voor verhalen. ChatGPT heeft geen gevoel en daarom schrijft hij vlak. En als hij een fragment schrijft waarin toch gevoel wordt opgeroepen, is dat toeval. Dat maakt het moeilijk voor menselijke hersenen om zich te blijven concentreren op de teksten van ChatGPT. </p><p class="MsoNormal">En dan de sociale wereld; mensen zijn intens sociale wezens. Onze sociale instincten werken ook als we lezen. We blijken teksten gemakkelijker te lezen en te begrijpen als er persoonlijke voornaamwoorden (ik, jij, zij) en persoonsnamen (Jan, Piet of Klaas) in voorkomen. Concrete elementen in teksten maken dat een tekst 'geaard' is, dat je begrijpt waarover hij gaat, dat hij niet gaat 'zweven' door onbegrijpelijke abstracte zinsconstructies. Als je goed naar ChatGPT-teksten kijkt, zie je dat die sociale elementen grotendeels ontbreken.</p><p class="MsoNormal"><i>Werkgeheugen en ritme</i></p><p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">Daarnaast zijn er nog twee psychologische kenmerken van de mens waar ChatGPT geen rekening mee houdt: ons beperkte werkgeheugen en onze behoefte aan afwisseling in ritme. Ons beperkte werkgeheugen werkt niet goed met de lange passieve zinnen die ChatGPT vaak maakt en ook niet met de korte alinea’s die hij doorgaans schrijft. Daarnaast worden we in slaap gesust door zijn gebrek aan variatie in zinslengte. Menselijk schrijven benadrukt het belang van bepaalde tekstgedeeltes door steeds weer te zoeken naar het juiste ritme, door variatie in woordkeuze, door lange zinnen af te wisselen met korte. Menselijk schrijven verrast, net als muziek.<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal"><i>Laat ChatGPT ons wakker schudden</i></p><p class="MsoNormal">Laat ChatGPT ons niet bang maken, laat het ons juist wakker schudden. We hebben het schrijfonderwijs laten liggen en daardoor zijn we gewend geraakt aan het soort schrijfsels zoals ChatGPT die maakt. Soms knikken we zelfs tevreden: ziet er goed uit, prima zinnen. Maar we vergeten de vraag te stellen of ons brein in staat is die teksten te begrijpen. Laten we ons schrijfonderwijs hervormen, laten we onze studenten leren dat te doen waarvoor we als mens gemaakt zijn: fysiek, sociaal, verrassend, en met ritmische variatie schrijven over datgene wat er voor ons werkelijk toe doet. </p><p class="MsoNormal">En wellicht kunnen we ChatGPT in het onderwijs dan als uitdaging gebruiken om te oefenen met het schrijven van lezersgerichte teksten. We kunnen leerlingen bijvoorbeeld leren om de niet-lezersgerichte aspecten van ChatGPT-teksten te herkennen en te verbeteren. Net zo lang totdat lezersgericht schrijven hun tweede natuur is geworden en ze gemakkelijker zelf schrijven dan met ChatGPT. Net zo lang totdat ze menselijk en mensgericht schrijven en ze die vaardigheid met plezier inzetten in hun toekomstig beroep. Dat is fijn voor leerlingen zelf en voor ons als docenten. Zij behalen goede resultaten en wij worden niet meer gemarteld met abstracte en zielloze teksten. Eindelijk en met gepaste trots kunnen we genieten van het nakijken van de werkstukken van onze leerlingen. Jammer overigens van dat stofzuigen, die rekeningen en die lekkende kraan, maar ja, iets moet er wijken! </p>Anneke Smitshttp://www.blogger.com/profile/06092754259614731381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-9467496559589003702021-10-08T05:55:00.001-07:002021-10-12T06:31:47.101-07:00Samen op pad naar digitale geletterdheid <p>Auteurs: Anneke Smits (Windesheim), Remco Pijpers (Kennisnet) en Erna van Koeven (Windesheim)</p><p>‘<i>Our job is to keep our children thinking and talking.
Thinking and talking. Aloud. To us. We continually need to put issues about
living a digital lifestyle before them and engage them in conversations about
those issues</i>.’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></p><p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Ohler, Jason (2016). <i>4Four Big Ideas for the Future: Understanding
Our Innovative Selves</i> (p. 66). Brinton Books. Kindle Edition. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><i>Begeleiden van digitale ontwikkeling </i><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Kinderen en jongeren groeien op in de fysieke en digitale wereld. Die
werelden zijn vervlochten en de grenzen tussen online en offline vloeibaar.
Zetten kinderen hun eerste stappen in de fysieke wereld, dan houden ouders hun
handje vast. Maar in de digitale wereld lijken we het heel normaal te vinden
dat ze zonder begeleiding op pad gaan. We moedigen peuters aan in hun
eentje<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>te scrollen op de iPad en zijn
vertederd als het ze is gelukt een bepaald filmpje zelf te vinden. Ook oudere
kinderen en jongeren laten we leren via trial and error. We weten meestal niet
eens wat ze digitaal uitspoken, soms zelfs omdat we niet begrijpen wat ze doen. </p><p class="MsoNormal">Toch blijkt uit allerlei onderzoeken hoe onverminderd belangrijk begeleiding
blijft, ook als kinderen en jongeren zelfstandiger worden, juist ook online. Ten eerste
omdat ze niet vanzelf leren de steeds wijzigende digitale
mogelijkheden ten volle te benutten. Ten tweede omdat de uitdagingen op de loer
liggen. Digitale pesterijen, sexting en online commercie zijn genoegzaam
bekend, maar daar blijft het al lang niet meer bij. Platforms verstrooien
bewust je aandacht en eigenen zich je data toe en ook de overheid legt digitaal
steeds meer vast. Identiteitsfraudeurs vinden steeds creatievere wegen en nepnieuws
beïnvloedt verkiezingen en vaccinatiecampagnes. Social media en games spelen
steeds handiger in op menselijke basisbehoeften en streven daarmee actief naar
verslavende effecten. Op school vallen de invloeden die uit kunnen gaan van overvloedig
recreatief internetgebruik eigenlijk al nauwelijks meer op: weinig tijd om
thuis te lezen, verminderde motivatie voor lezen, verminderde leesvaardigheid,
verminderde concentratie, armoedige kennisnetwerken en een zwak werkgeheugen. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><i>Uitdagingen</i><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Als je de (nu bekende) uitdagingen in de digitale wereld op
een rijtje zet, dan ontstaat een lange en wat ontmoedigende lijst met onderwerpen als robotica, digitale ethiek, duurzaamheid, programmeren, veiligheid, privacy (zie
bijvoorbeeld <a href="http://curriculum.nu">curriculum.nu</a>). Hoe moet je bij al die schijnbaar losse
onderwerpen leerlingen adequaat ondersteunen, terwijl je jezelf er ook niet altijd veilig bij voelt? Educatieve uitgevers stappen
maar al te graag in dit gat, en maken op het oog aantrekkelijke lessen. Dat doen ze plichtsgetrouw over alle doelen op het gebied van digitale geletterdheid die ze kunnen vinden. Omdat ook zij verdwalen in de veelheid en diversiteit en ook zij niet precies weten hoe ze een complex thema als digitale geletterdheid moeten aanpakken, is hun aanpak vaak fragmentarisch en aanbod-gestuurd. En vanuit de filosofie dat een aanbod dat zo moeilijk te vangen is, dan in ieder geval maar 'leuk' moet zijn. Zo worden de verschillende leerdoelen ‘gedekt’ met leuke lessen. Het is maar de vraag of al die lessen leiden tot een samenhangend
leerproces waar leerlingen werkelijk wat aan hebben voor hun leven in de digitale
wereld. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><i>‘Using student learning as a focal point might seem too
obvious to point out, but I assure you that in our high-stakes testing culture
it is often overlooked.’</i><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Ohler, Jason (2016). <i>4Four Big Ideas for the Future: Understanding
Our Innovative Selves </i>(p. 2). Brinton Books. Kindle Edition.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><i>In dialoog</i><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">We willen hier een andere, meer ontwikkelingsgerichte,
benadering voorstellen die sterk is geïnspireerd door Jason Ohler. Het is een aanpak waarin we via een voortdurende dialoog samen met leerlingen komen tot de ontwikkeling van een waardenkader dat zij zelfstandig
kunnen toepassen in de digitale wereld. Daarbij is de focus niet gericht op lesstof,
maar op het leer- en ontwikkelingsproces van leerlingen en van
onszelf. Deze aanpak vergt vertrouwen en lef. Vertrouwen in de inbreng die leerlingen hebben. En lef om gebaande paden te verlaten, vragen te
stellen die dichtbij de digitale wereld van leerlingen komen en
samen in dialoog authentieke dilemma’s in de digitale wereld te exploreren.
Samen daarheen te gaan waar geen absolute antwoorden zijn en waar op een open
manier wordt nagedacht en oplossingen/regels maar langzaam tot stand
komen. Dat vergt vertrouwen en moed, maar ook terughoudendheid om niet met volwassen regels aan te
komen, maar de tijd te nemen om met leerlingen samen regels te
construeren. <o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">Leerlingen zijn immers heel goed in staat om na te denken over de toepassingen die zij gebruiken. Zie daarvoor de volgende voorbeelden van <a href="http://Kidsweek.nl">Kidsweek.nl</a> waarin ze vertellen over het veilig gebruiken van TikTok.</p><p class="MsoNormal"><i>Lies (10): 'Ik heb mijn telefoonnummer niet aan TikTok gekoppeld, zodat niemand mij kan bellen. Ik weet eigenlijk niet of ik mijn account afgeschermd heb, maar ik maak ook niet zo veel filmpjes. Als je dat wel vaak doet denk ik dat het veilig is als je ouders je filmpje van tevoren bekijken. Als iemand mij volgt die ik niet ken check ik altijd of het geen spookvolger is. Ik kijk of hij of zij zelf ook filmpjes plaatst en of er gekke dingen te zien zijn op het account. Als iemand mij twee keer probeert te volgen blokkeer ik hem.'</i></p><p class="MsoNormal"><i>Silke (10): 'Ik heb twee accounts: één met video’s alleen voor vrienden waar ik van alles op laat zien en één waar ik alleen knutselvideo’s op plaats die voor iedereen zichtbaar zijn. Maar daar film ik mezelf altijd zonder hoofd. Zo kunnen ze niks over je uiterlijk zeggen.’ </i></p><p class="MsoNormal"><i>Siem (11): 'Ik had wel TikTok, maar ik deed er niet veel mee. Ik keek er soms op als ik me verveelde. Toen ik dit nieuws hoorde heb ik mijn account direct verwijderd. Ik heb wel Instagram en Snapchat, maar daar denk ik minder na over de veiligheid. Dat komt minder in het nieuws.'</i></p><p class="MsoNormal"><i>Miracle (10): 'Ik had mijn account op openbaar staan, maar toen zag ik dat veel jongens mij volgen die ik niet ken. Daarom heb ik het op privé gezet. Een vriendin van me heeft een keer een rare reactie gehad onder een filmpje waarin ze ging buikdansen. Hij vroeg haar bijvoorbeeld waar ze woont, maar daar heeft ze niet op gereageerd. Zulke dingen vind ik heel naar.' </i></p>
<p class="MsoNormal">Geen lesjes digitale geletterdheid dus, maar dagelijkse gesprekken
en waar nodig korte demonstraties door leerlingen. In die dagelijkse gesprekken verkennen ze met hun leraar de persoonlijke, de sociale en de omgevings-impact van
iedere ict- en mediatoepassing die zij binnen en buiten school gebruiken (zie
Ohler, p. 33). Dit heeft tot doel dat leerlingen zich ontwikkelen tot bedachtzame
en verantwoordelijke ICT- en media-gebruikers. In deze exploraties kan gebruik
gemaakt worden van een aantal kernwaardes die steeds terugkeren, aangepast naar
de leeftijd van leerlingen: verantwoordelijkheid, verbondenheid, vrijheid, veiligheid,
multi-perspectiviteit en leren. </p><p class="MsoNormal"><i>Essentiële vragen</i></p><p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Om samen met de leerlingen de impact van toepassingen te kunnen verkennen gerelateerd aan de hierboven genoemde waarden, is een aantal essentiële vragen nodig. Bij het nadenken over die vragen, gaat het niet om het genereren van snelle antwoorden, maar om het steeds opnieuw stilstaan bij dezelfde vragen in een dialoog die ruimte biedt aan meerdere perspectieven. Om die dialoog te kunnen voeren is het belangrijk
om steeds weer zorgvuldig met leerlingen te inventariseren welke toepassingen
op school en thuis gebruikt worden. Per gesprek staat één toepassing centraal.
Er zijn meestal meerdere gesprekken nodig zijn voor één toepassing. Natuurlijk kunnen er ook onderlinge verbanden gelegd worden tussen toepassingen tijdens
gesprekken (verschillen, overeenkomsten). Het is belangrijk dat de leraar ook
toepassingen inbrengt die hij/zij vaak gebruikt en dat de gesprekken ook gaan over alle toepassingen die
frequent gebruikt worden in de les (denk daarbij bijvoorbeeld aan Snappet en
Gynzy). <o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">De volgende vragen kunnen worden gebruikt om toepassingen te verkennen: </p>
<p class="MsoNormal"><b><i>1. Wat is het?</i></b><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wat valt je op als je er goed naar kijkt? (gebruik hiervoor
de <a href="http://pz.harvard.edu/sites/default/files/See%20Think%20Wonder_2.pdf">See-Think-Wonder</a>
techniek)<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wat kan het?<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wat doe je er (nog niet) mee? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><i><b>2. Waarom gebruik je het?</b><o:p></o:p></i></p>
<p class="MsoNormal">Waarom gebruik je …… [de betreffende toepassing]? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wat leer je ervan? Wat leer je er juist niet van? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wat zijn voor- en nadelen? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><b><i>3. Wie heeft de regie?</i></b><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Heb je bewust voor gekozen voor het gebruik van …….?
Voors-<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>en tegens? Risico’s? Met wie heb
je overlegd over je keuze?<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Hoe vaak en hoe lang gebruik je …….? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wat doe je minder vaak/lang doordat je …… gebruikt? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Welke invloed heeft . …………… op jou (bijwerkingen)? Zou het
je moeite kosten om ……. niet meer of veel minder te gebruiken? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Neemt …… geautomatiseerde beslissingen voor jou? Welke
beslissingen zijn goed voor je? Welke zijn minder goed? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Hoeveel invloed heb je op wat je doet met het programma? Wat
moet je kunnen om invloed uit te oefenen? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><b><i>4. Vertrouw je het?</i></b><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Geeft ….. een bepaalde mening weer? Eén mening? Of krijg je
juist meerdere meningen te zien? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Hoe betrouwbaar/echt/veilig/effectief is ………..<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wie heeft er belang bij dat jij …. gebruikt? Welke voor
belang(en) hebben die anderen? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><b><i>5. Beïnvloedt het gebruik je relaties? </i></b><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Wat doet ……. met je vrienden en familie? Krijg je er wel
eens ruzie over/door? Met wie praat je er wel eens over? Wat gebeurt er dan? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><b><i>6. Wat doet het met de wereld? </i></b><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Welke voor- en nadelen heeft …… voor maatschappij en milieu?
<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><b><i>7. Welke regels vind je nodig? </i></b><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Welke regels vind je nodig voor het gebruik van dit programma? <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><i>Hoe voer je de gesprekken?</i><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Tijdens gesprekken is het belangrijk om leerlingen veel tijd
te geven om te antwoorden. Een prettige werkwijze, die leerlingen gelijke
kansen op gespreksparticipatie biedt is <i>denken & opschrijven – delen –
uitwisselen – reflecteren</i> (ben je anders over iets gaan denken?). Het ligt door
de menings-ontwikkeling die plaatsvindt tijdens meerdere gesprekken, ook voor
de hand om vragen terug te laten komen die al eerder aan de orde waren. Om
uiteindelijk de gespreksserie over één bepaalde toepassing (voorlopig) af te
ronden, worden gezamenlijk regels voor het gebruik van het programma opgesteld,
al dan niet in de vorm van een bijsluiter die ook waarschuwingen kan bevatten. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Als leerlingen antwoorden geven op deze vragen kan
het van groot belang zijn om door te vragen. Het is de bedoeling dat ze
uiteindelijk zelf steeds meer het gesprek gaan leiden en elkaar gaan bevragen.
Daarvoor kan het nodig zijn om verschillende types doorvraagvragen afzonderlijk
te introduceren en te oefenen. Zo zijn er bijvoorbeeld vragen die je stelt omdat
een antwoord nog te vaag is of als je graag een concreet voorbeeld wilt. Verschillende
vormen van doorvragen met lijstjes vragen zijn te vinden op de website <i>De kunst
van het doorvragen</i>: uitleg en voorbeelden (<a href="https://www.vraagzin.nl/2017/01/kritische-vragen-doorvragen.html">vraagzin.nl</a>).
<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">In de beginfase is voor alle partijen gewenning nodig en is
het van belang om tijdens een gesprek op niet meer dan twee vragen te focussen
en te voorzien in veel denktijd. Hiervoor is het nodig om altijd weer met <i>denken
& opschrijven – delen – uitwisselen – reflecteren</i> te werken. Het is de
bedoeling dat dit type gesprekken steeds meer een routine wordt voor leerlingen
en leraar. Daarmee raakt het nadenken over toepassingen steeds meer
geïnternaliseerd. Het internaliseren van dit soort vragen leidt ertoe dat ze vrij
automatisch ook zullen opduiken in andere gesprekken in de klas. Denk
bijvoorbeeld aan discussies over boeken en teksten rondom thema’s in het kader
van de wereldoriëntatie-vakken. Maar natuurlijk ook aan gesprekken over emoties, pesten en
gedrag. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><i>Waar halen we de tijd vandaan?</i><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">De hamvraag is natuurlijk, hoe vinden we op school tijd voor
deze gesprekken, met alles wat al moet in een overvol rooster? Dat is geen
simpele kwestie. Als toetsing en methodelessen centraal staan, is er (te)
weinig ruimte voor dit type ontwikkelingsgerichte gesprekken. Tegelijk maken de
digitale ontwikkelingen in onze samenleving ons steeds duidelijker dat het
broodnodig is dat we leerlingen begeleiden in het gebruiken van digitale
toepassingen door hen een denkkader te bieden dat ze hun leven lang kunnen
blijven gebruiken. Een denkkader dat bovendien ook in niet-digitale situaties
bruikbaar is. Dit vraagt een herwaardering van het ontwikkelingsgerichte
gesprek op school en het doorbreken van het methode-toets paradigma dat momenteel
op veel scholen het rooster bepaalt. In onze dromen dragen leerlingen en
leraren samen bij aan het doorbreken van dit paradigma. Het zou best eens
kunnen dat bovenstaande vragen (die natuurlijk ook gesteld zouden kunnen worden over methodes en toetsen die op school gebruikt
worden) daaraan kunnen bijdragen… </p>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p><br /><p></p>Anneke Smitshttp://www.blogger.com/profile/06092754259614731381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-38960788782132409562021-04-14T10:58:00.000-07:002021-04-14T10:58:20.011-07:00Digitaal onderwijs - not for profit<p> <i style="font-family: Arial, sans-serif;">Deze blog is geschreven door Anneke Smits (lector Onderwijsinnovatie en ICT) en Marie-José Klaver (eerstegraads docent Duits in het VO)</i></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 12.0pt;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De coronacrisis heeft leerlingen, studenten en docenten in een digitaal
keurslijf gedwongen waar ze dolgraag weer uit willen. Vrijwel iedereen in het
onderwijs snakt ernaar om elkaar in levenden lijve te ontmoeten in lokalen en
collegezalen, bevrijd van de interactiebelemmeringen die zo eigen zijn aan de
digitale lessen tijdens coronatijd. Digitaal lesgeven was te vaak, zo leerde
onze onderwijservaring van ruim een jaar coronacrisis, ‘teaching in the dark’.
Als docent heb je vaak geen idee of je leerlingen de leerstof begrijpen en of
dat begrip beklijft.</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 12.0pt;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Leerlingen en studenten hebben moeite om zich digitaal te blijven
concentreren en kunnen tot passiviteit vervallen. Digitaal onderwijs klinkt
modern, maar is meteen een stuk minder aantrekkelijk als je ziet wat het,
tijdens deze crisis, werkelijk is: leerlingen, studenten en docenten die op hun
slaapkamer, of in de keuken vele uren per dag gekluisterd zitten aan hun
beeldscherm. En dat soms ook nog in moeilijke gezinsomstandigheden. Juist de
coronacrisis heeft ons weer heel bewust gemaakt van het cruciale belang van
menselijke interactie voor leerprocessen en van geschikte locaties daarvoor.
Docenten en leerlingen die samen nadenken en praten over de leerstof, waarbij
zij elkaars reacties heel direct waarnemen. Deze reacties fungeren als
feedback en leiden tot de wederzijdse afstemming die essentieel is voor
leerprocessen.</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 12.0pt;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De ervaringen tijdens de coronacrisis staan in schril contrast met het
standpunt van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) (</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><a href="https://www.scienceguide.nl/2021/03/inzet-formatie-is-om-werkdruk-in-het-onderwijs-te-verlagen-middels-digitalisering/"><i><span style="color: #1155cc; font-family: "Arial",sans-serif;">ScienceGuide</span></i></a></span><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">, 24 maart jl.). Als het aan dit
ministerie ligt, gaan scholen en hoger onderwijsinstellingen ook na de
coronacrisis door met digitaal onderwijs en digitaal toetsen. Wat we nu
noodgedwongen doen, levert volgens een onlangs gepubliceerde </span><a href="https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-economische-zaken-en-klimaat/documenten/publicaties/2021/03/19/ambtelijke-verkenning-met-beleidsopties-voor-groei"><span style="color: #1155cc; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">ambtelijke verkenning</span></a><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> van EZK een besparing aan tijd en geld op
en zou goed zijn voor de groei van de Nederlandse economie. Volgens EZK kan de
computer zelfs taken als lesvoorbereiding en het nakijken van toetsen en
tentamens overnemen en de werkdruk van de docenten verminderen. De Algemene
Vereniging van Schoolleiders zegt op grond van de verkenning dat “digitalisering
van het onderwijs kan een krachtig middel [zijn] om de onderwijskwaliteit te
verhogen en leerlingsucces te vergroten”.</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 12.0pt;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Deze stellingnamen zijn niet alleen pijnlijk vanwege de ervaringen tijdens
de coronacrisis, maar ook vanwege het eenzijdig economisch uitgangspunt en de
onjuistheden die gedebiteerd worden. Docenten hebben tijdens de crisis immers
juist gemerkt dat digitaal onderwijs meer tijd en energie kost dan gewoon
onderwijs, en weten maar al te goed dat computers de lesvoorbereiding niet
versnellen. Daar waar software het onderwijs even over leken te nemen ging het
vooral om oefenprogramma’s (gedigitaliseerde werkboekjes) en om korte filmpjes
die niet als rijke input beschouwd kunnen worden. Oefenprogramma’s, korte
filmpjes en multiple choice toetsen zijn niet altijd verkeerd, maar ze vaak
gebruiken is dat wel. De meeste leerlingen leren er weinig van en dat geldt het
sterkst voor leerlingen die toch al minder kansen hebben. Een dergelijke
verarming van het onderwijs en deprofessionalisering van de leraar is misschien
op de korte termijn fijn voordelig, maar op de langere duur zeker niet goed
voor onze economie omdat het de kansenongelijkheid vergroot, en niet
voorbereidt op geletterdheid, wereldoriëntatie, persoonsvorming, burgerschap,
op de kenniseconomie en op een leven lang leren.</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 12.0pt;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Om leerlingen en studenten wél goed voor te bereiden op hun functioneren in
de maatschappij is het in ieder geval van belang om ons te realiseren dat
Nederland al sinds jaar en dag in een leescrisis verkeert. Deze leescrisis
veroorzaakt grote problemen in de maatschappelijke (en digitale) participatie.
Als iets zorgt voor economische groei dan is het wel een goede leesvaardigheid
in alle lagen van de bevolking. Digitaal onderwijs lost deze crisis zeker niet
op. Door de werking van het menselijk geheugen is digitaal lezen bovendien vaak
minder geschikt om tot kennisconstructie te komen dan het lezen van fysieke
boeken.</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 12.0pt;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Natuurlijk kunnen we het belang van ICT-toepassingen in het onderwijs niet
ontkennen. We hadden in de afgelopen tijd immers helemaal geen onderwijs meer
gehad zonder de beschikbare commerciële ICT-platforms. En vergezeld van een
goed doordachte didactiek van de leerkracht kunnen verschillende digitale
onderwijsvormen zeker een meerwaarde hebben voor het leerproces. Dat geldt dan
vooral voor toepassingen waarin leerlingen en leraren samen creëren en
communiceren. Uiteraard kost dat tijd. Daarnaast geldt dat leerlingen en
studenten voorbereiding nodig hebben op de (risico’s van) de digitale wereld.
De allerbelangrijkste voorwaarden voor het functioneren in die wereld zijn goede
niveaus van geletterdheid en gecijferdheid. Massaal gebruik van
oefenprogramma’s, korte filmpjes, multiple choice-toetsen en commerciële
communicatieplatforms draagt daarentegen juist niet bij.</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 12.0pt;"><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">We willen dan ook pleiten voor onderwijs dat leidt tot zelfstandig en
gemotiveerd lezerschap en waarin rijke bronnen van hoge kwaliteit (zoals
boeken, kranten, tijdschriften, podcasts en documentaires) gebruikt worden
waarover nagedacht, gesproken en geschreven wordt. Bij een (over de leerjaren
wat toenemend) deel van die communicatie en creatie kan de digitale wereld een
rol spelen, mits ingebed in sterk didactisch redeneren en handelen van de
leraar. Dit vraagt tijd en professionaliteit van de leraar. Digitalisering
levert geen tijdwinst op, klassenverkleining en het beperken van het aantal
leerdoelen wel.</span><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12.0pt;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><br /></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>Anneke Smitshttp://www.blogger.com/profile/06092754259614731381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-25570498965053823872021-03-31T11:57:00.000-07:002021-03-31T11:57:41.629-07:00Hoe effectief en veilig is oefensoftware eigenlijk?<p><i>Deze blog is geschreven door Erna van Koeven en Anneke Smits</i></p><p><i>Kijken we wel voldoende kritisch naar oefensoftware? </i></p><p>In deze Corona-tijd wordt oefensoftware veel gebruikt. Logisch, want het is plaats- en tijdonafhankelijk en praktisch. Oefensoftware wordt vrij gemakkelijk genoemd als een manier voor leerlingen om achterstanden in te halen die door Corona zijn ontstaan (<a href="https://www.nro.nl/sites/nro/files/media-files/Eindrapport%20onderzoek%20COVID-19%20regeling%20inhaal-%20en%20ondersteuningsprogramma%E2%80%99s%20%E2%80%93%201e%20Fase%20_vScholen.pdf">zie dit rapport</a> waarin bijvoorbeeld Rekentuin en Taalzee worden genoemd). Digitale toepassingen worden ook wel gezien als een middel om de werkdruk van leraren te verlagen (die <a href="https://www.scienceguide.nl/2021/03/inzet-formatie-is-om-werkdruk-in-het-onderwijs-te-verlagen-middels-digitalisering/">deze publicatie</a>). Maar zijn we wel voldoende kritisch? Welke haken en ogen zitten er aan de digitalisering van ons onderwijs? Het zijn juist ouders, die het afgelopen jaar massaal thuisonderwijs hebben gegeven, die twijfelen. Zij kregen een inkijkje in de lesmethodes van hun kind. En dat valt niet mee. Ze zien nu met eigen ogen hoe demotiverend reken- en spellingapps met grote rode strepen bij foute antwoorden kunnen zijn. En hoe oppervlakkig en saai het onderwijs is in de apps. En weten we eigenlijk wel wat leerlingen er nu daadwerkelijk van leren? (zie <a href="https://www.noradio1.nl/binnenland/29309-de-voor-en-nadelen-van-onderwijsapp">deze discussie</a>). </p><p>In deze blog gaan we op zoek naar een antwoord op de vraag wat oefensoftware ons brengt, maar ook wat de risico's zijn en hoe we technologie duurzaam kunnen inzetten in ons onderwijs. Dat doen we op basis van (een deel van) dit artikel: <i>Reconsidering teachers’ pedagogical reasoning and decision making for technology integration as an agenda for policy, practice and research </i>van auteurs Alona Forkosh Baruch (Tel-Aviv university), Mike Phillips (Monash university) en Anneke Smits (lector van het Windesheim lectoraat Onderwijsinnovatie & ICT). </p><p><i>Feedback in oefensoftware</i> <i> </i></p><p>We weten dat formatieve feedback leerprocessen stimuleert. Maar hoe effectief formatieve feedback daadwerkelijk is, hangt af van een aantal factoren, bijvoorbeeld van de leraren zelf, de leerlingen, de schoolcontext en het soorten opdrachten die worden gegeven. In hoeverre kan ICT helpen bij het geven van feedback? Het voordeel van digitale feedback is dat het onmiddellijk en frequent kan worden gegeven en dat het kan helpen de werkdruk van leraren te verminderen. Maar leren leerlingen ook van die feedback?</p><p>In veel oefensoftware is sprake van simpele automatische goed/fout feedback. Meestal wordt daartoe vooral gebruik gemaakt van eenvoudige vraagvormen, zoals multiple choice. Er bestaan wel programma's die complexe open opdrachten van feedback kunnen voorzien, zoals software die feedback kan geven op geschreven werk of systemen die uitgewerkte feedforward en/of scaffolding geven, maar zulke programma's zijn in veel mindere mate beschikbaar en het gebruik ervan komt dan ook niet vaak voor in het onderwijs. Het gebruik van drill-and-practice software met simpele antwoord-formats neemt voor vakken als rekenen en spelling sterk toe in Nederland. Dit soort oefenprogramma's geeft niet alleen automatische feedback, maar is meestal ook adaptief. Dat betekent dat via algoritmes automatisch wordt berekend welke oefeningen leerlingen krijgen als ze bepaalde resultaten laten zien. Dit leidt vaak tot de claim dat dit type software allerlei mogelijkheden biedt voor 'gepersonaliseerd leren'.</p><p><i>Juist risicovol voor zwakke leerlingen?</i></p><p>Een prachtige oplossing voor het onderwijs dus? Of toch niet? Er zijn zorgen over de effectiviteit van oefenprogramma's die via ondoorzichtige algoritmes het oefenaanbod aan leerlingen bepalen. Er is onderzoek dat laat zien dat er een relatie is tussen het gebruik van simpele oefensoftware en dalende leerresultaten. Andere studies laten kleine effecten zien of helemaal geen effecten. Soms wordt uit onderzoek duidelijk dat dit soort oefensoftware juist risicovol is voor leerlingen die al leerproblemen hebben.</p><p><i>En leraren?</i> </p><p>Het lijkt alsof eenvoudige oefensoftware leraren werk uit handen neemt, maar het is de vraag of hun taak juist niet complexer wordt als ze deze software gebruiken. Er wordt immers van hen gevraagd dat ze de data die de oefensoftware oplevert, interpreteren en leerlingen begeleiden op basis van die data. Als leraren software niet zien als aanvulling op, maar als plaatsvervanger van hun eigen handelen, ontbreekt de begeleiding van leerlingen vaak of is die onvoldoende. Leraren realiseren zich in veel gevallen eenvoudig niet dat software voortdurend ondoorzichtige beslissingen neemt over de leerstof die leerlingen nodig zouden hebben en de oefenniveaus waarin ze moeten werken. Deze beslissingen kunnen gemakkelijk leiden tot onderstimulatie van kinderen en daarmee tot beperking van de leeruitkomsten. </p><p>Bovendien zou je je als leraar moeten afvragen hoeveel tijd je wilt besteden aan deze automatische software en hoe die tijd zich verhoudt tot de tijd die je besteedt aan interactieve en motiverende werkvormen die een beroep doen op hogere denkvaardigheden van leerlingen. Ook zou je je de vraag moeten stellen of het wel ethisch is als commerciële uitgevers de beschikking hebben over leerlingen-data. Een andere belangrijke vraag is of de oefeningen die leerlingen in oefen-software krijgen wel van voldoende kwaliteit zijn en hoe pedagogisch zo'n programma eigenlijk is (zie hierover ook onze eerdere blog over <a href="https://geletterdheidenschoolsucces.blogspot.com/2018/01/spelling-oefenen-op-de-tablet-wanneer.html">Spelling oefenen op de tablet</a>). Veel oefensoftware lijkt immers verdacht veel op de ineffectieve werkboekjes bij onze methodes en munt uit door een fragmentarische vorm van oefenen die niet ingebed is in authentieke en zinvolle contexten waardoor transfer van de geoefende vaardigheden niet of nauwelijks wordt voorbereid. </p><p><i>En leerlingen?</i></p><p>In het begin van deze blog lieten we zien dat ouders zorgen hebben over hun kind dat in digitale oefenprogramma's steeds met een rode streep te maken krijgt als het een fout maakt. Wat doet dat met kinderen? Welke gevolgen heeft het voor hun zelfvertrouwen als zij veel rode strepen te zien krijgen? En een wezenlijke vraag: Is dit soort programma's niet juist discriminerend voor risico-leerlingen? Zij hebben immers veel meer nodig dan dat hun fouten benadrukt worden. Bovendien lopen ze met oefensoftware het risico dat ze steeds in lage niveaus blijven werken en dat er sprake is van onderstimulering. Ook blijkt het demotiverend voor leerlingen als ze programma's moeten doorwerken waarin ze niets te kiezen hebben en geen enkele autonomie hebben. Hun eigen verantwoordelijkheid voor hun leerproces wordt immers overgenomen door het programma. Dit is ook op de langere termijn geen goede boodschap om uit te stralen naar leerlingen: met jouw leerproces komt het op geautomatiseerde wijze wel goed. Een meer industriële benadering van het onderwijs kun je je niet voorstellen! En dat is ook nog eens een benadering die niet leidt tot hogere orde denkvaardigheden en tot de eigen verantwoordelijkheid voor het leerproces die onlosmakelijk verbonden is met gepersonaliseerd leren. </p><p><i>Didactisch redeneren</i></p><p>Op veel scholen wordt het inzetten van technologie in het onderwijs beperkt tot het vrij gedachteloos inzetten van oefensoftware omdat het handig gevonden wordt. Maar je zou juist willen dat leraren kritisch denken over het effectief inzetten van technologie. Didactisch redeneren (pedagogical reasoning) is een steeds weerkerend proces waarin leraren beredeneren waarom en hoe de keuzes die zij maken leiden tot duurzaam leren en hoe leermaterialen (w.o. technologie) daarbij een rol kunnen spelen. De huidige generatie leraren werd veelal niet opgeleid om didactisch te redeneren over dit soort technologie. En ook al worden momenteel studenten op lerarenopleidingen (hopelijk) beter voorbereid op het didactisch redeneren over technologie in hun lessen, dan worden ze op veel stagescholen nog steeds geconfronteerd met een overmatig gebruik van oefensoftware zonder dat daar kritisch over wordt nagedacht en zonder dat daar helder beleid voor is gemaakt. Het is overigens niet zo dat alleen oefensoftware vaak kritiekloos wordt ingezet. Datzelfde geldt voor de aloude werkbladen en werkboeken bij methodes. Daarvan weten we allang dat ze niet effectief zijn en uiteindelijk is oefensoftware vaak niet veel meer dan een digitale vertaling van dergelijke werkbladen.</p><p><i>Een ethische discussie</i></p><p>Juist omdat simpele oefensoftware zo alomtegenwoordig is op scholen, zouden lerarenopleidingen veel steviger moeten inzetten op een ethische discussie over het gebruik ervan. Een dergelijke discussie moet gaan over privacy, over het verstandig inperken van de tijd die eraan besteed wordt en over het didactisch handelen van de leraar om de tekortkomingen van de software te compenseren (zie voor dit laatste onder meer <a href="https://www.tripleeframework.com/instructional-strategies.html">het werk van Liz Kolb</a>). Als oefensoftware kortdurender en doordachter wordt ingezet, zullen de leerlingresultaten verbeteren en de risico's voor leerlingen worden beperkt. Scholen kunnen dan een signaal afgeven aan beleidsmakers en software-ontwikkelaars. Zij zouden openheid moeten geven over de gebruikte algoritmes, over privacy en data-gebruik. Bovendien zouden ze ervoor moeten zorgen dat software niet leraaronafhankelijk is, maar dat leraren een duidelijke rol hebben in de beslissingen die in software zijn ingebouwd. Transparantie over deze besluitvorming is een belangrijk streven voor software-ontwerpers. </p><p><i>Tot besluit</i></p><p>Het inzetten van oefen-software lijkt een eenvoudige manier om onderwijs-achterstanden effectief weg te werken en juist in deze Corona-tijd is behoefte aan eenvoudige en doeltreffende manieren om leerprocessen van leerlingen te versnellen. Deze blog laat zien dat aan het gebruik van dit soort software veel haken en ogen zitten. Het ondoordacht inzetten van technologie leidt nooit tot oplossingen en het overmatig inzetten van dit type software tijdens de coronacrisis kan juist ten grondslag liggen aan een deel van de ontstane achterstanden. Technologie is dan ook geen 'silver bullet' voor het oplossen van onderwijsachterstanden. Meer gedachten over het werken aan achterstanden door de belemmeringen in Corona-tijd, vind je in deze blogs: </p><p><a href="https://www.slo.nl/thuisonderwijs/prioriteren-leerdoelen/artikelen/terug-klas-taal-leesonderwijs/anneke-smits/">Vol inzetten op lezen en voorlezen</a></p><p><a href="https://geletterdheidenschoolsucces.blogspot.com/2020/09/leesachterstand-in-groep-4-na-de.html">Leesachterstand in groep 4 na de lockdown</a></p><p><br /></p><p><i>Literatuur</i></p><p><span style="font-family: inherit;"><span style="background-color: white; color: #222222;">Forkosh-Baruch, A., Phillips, M., & Smits, A. (2021). Reconsidering teachers’ pedagogical reasoning and decision making for technology integration as an agenda for policy, practice and research. </span><i style="background-color: white; color: #222222;">Educational Technology Research and Development</i><span style="background-color: white; color: #222222;">, 1-16.</span></span></p>Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-16334864658360857422020-11-30T08:40:00.006-08:002020-12-08T02:54:46.585-08:00Verhalenvertellers in een diverse wereld. Verslag van een onderzoeksproject<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div><i><span style="font-family: inherit;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: inherit;">Deze blog is geschreven door Erna van Koeven en Floor van Renssen. Voor meer informatie over het project 'Verhalenvertellers in een diverse wereld': </span></i></div><div><i><span style="font-family: inherit;">Floor van Renssen </span><span>(f.van.renssen@windesheim.nl; </span><a href="https://eur01.safelinks.protection.outlook.com/?url=https%3A%2F%2Fwww.linkedin.com%2Fin%2Ffloor-van-renssen-18259811%2F&data=04%7C01%7CBH.van.Koeven%40windesheim.nl%7C2013d623627d45f85f5908d895dd7016%7Ce36377b770c44493a338095918d327e9%7C0%7C0%7C637424125585790114%7CUnknown%7CTWFpbGZsb3d8eyJWIjoiMC4wLjAwMDAiLCJQIjoiV2luMzIiLCJBTiI6Ik1haWwiLCJXVCI6Mn0%3D%7C1000&sdata=alEMczZPvf%2BhJsLsBHjlrx8CQk71a%2BsmYxBSptbFPTc%3D&reserved=0" style="font-family: inherit;">linkedin</a><span>)</span></i></div><div><i><span style="font-family: inherit;"><br /></span></i></div><div><i><span style="font-family: inherit;">Verhalen vertellen</span></i></div><div><span style="font-family: inherit;"><br /></span></div><span style="font-family: inherit;">Eerder werkte het Kenniscentrum Bewegen & Educatie al mee aan twee levensverhalenboeken waarbij Windesheim-studenten studenten van ROC Deltion College interviewden en hun verhalen bundelden. Dat leidde tot leesmotivatie bij de studenten die elkaars verhalen graag lazen. Maar docenten gebruikten ze ook om hun studenten beter te leren kennen of om over maatschappelijke thema's in gesprek te gaan (zie <a href="https://geletterdheidenschoolsucces.blogspot.com/2014/05/levensverhalen-lezen.html">deze</a> blog en <a href="https://geletterdheidenschoolsucces.blogspot.com/2018/05/tweede-levensverhalenboek-door-mbo.html">deze</a>). </span><p></p><p><span style="font-family: inherit;">In 2018 startten we een nieuw project: <i>Verhalenvertellers in een diverse wereld.</i> In dit project tekenen studenten levensverhalen op van medestudenten. De <a href="https://students-4-students.nl/">landelijke Students4students-organisatie</a> dat valt onder het Expertisecentrum Diversiteitsbeleid in het Hoger Onderwijs (ECHO) financiert het project, dat startte in september 2018. Aanvankelijk liep het tot het einde van het studiejaar 2020-2021, maar in verband met Corona werd het verlengd tot maart 2022. </span></p><div class="separator"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhP5wFHx63uVGH-l8jOEahLlsKF03jM0CyE6nTbuS_DLYIJS9ajGZlt_sOzkkIcbty7wGl4-toQlixvtCaDSGxsh7P8AMmXENfe3h5NgUdv7SBh5zB6oWZEm3HKJeuW5XRtJ4dbmEYyCM8/s755/Blog+Floor.png" style="clear: left; display: inline; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: inherit;"><img border="0" data-original-height="734" data-original-width="755" height="194" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhP5wFHx63uVGH-l8jOEahLlsKF03jM0CyE6nTbuS_DLYIJS9ajGZlt_sOzkkIcbty7wGl4-toQlixvtCaDSGxsh7P8AMmXENfe3h5NgUdv7SBh5zB6oWZEm3HKJeuW5XRtJ4dbmEYyCM8/w200-h194/Blog+Floor.png" width="200" /></span></a></div><p></p><p><span style="font-family: inherit;">In het project mogen studenten van alle opleidingen deelnemen. De subsidie van Students4students is voor een groot deel bestemd voor studenten. Dat betekent dat zij een vergoeding krijgen voor deelname aan het project. Ze zetten zich dus in als ‘professional’; het gaat hier níet om ‘verplichte’ opdrachten voor hun studie. Ze zoeken zelf een medestudent om te interviewen: iemand die ze nog niet kennen en die op welke manier dan ook verschilt van henzelf. De ‘verhalenvertellers’ krijgen workshops interviewtechniek en storytelling en schrijven vervolgens het verhaal van hun medestudent. </span></p><p><i><span style="font-family: inherit;">Diversiteit op de hogeschool </span></i></p><p><span style="font-family: inherit;">Culturele diversiteit is binnen Windesheim ánders dan bijvoorbeeld in de randstad. De meerderheid van de studenten heeft geen migratie-achtergrond, sommige studenten wel. Daarnaast is sprake van diversiteit op andere terreinen: religieuze diversiteit (bijvoorbeeld veel verschillende stromingen binnen het christendom door het relatief grote aantal orthodox-christelijke gemeenschappen rond Zwolle), seksuele diversiteit en diversiteit gericht op studenten met een functiebeperking. Op de hogeschool vindt een gesprek over diversiteit en inclusief samenleven niet vanzelfsprekend plaats. Studenten leggen het onderwerp niet gemakkelijk op tafel. </span></p><p><i><span style="font-family: inherit;">Verhalen vertellen met het oog op een inclusieve samenleving</span></i></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglmAz3-eyAWy9EtApOTQhFOgWtFU_n5jNKkVhUn8eeYREdL82liOoM6jjoX1NlO2y0O-Gr4E0mhXeoi8pFO3YRKO43Z0O8w5rsycMD5qxYrGRpJ8iKM5_0ZxIHFcprPGWELi4vfktwKmY/s720/blog+verhalen+Floor.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><span style="font-family: inherit;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="540" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglmAz3-eyAWy9EtApOTQhFOgWtFU_n5jNKkVhUn8eeYREdL82liOoM6jjoX1NlO2y0O-Gr4E0mhXeoi8pFO3YRKO43Z0O8w5rsycMD5qxYrGRpJ8iKM5_0ZxIHFcprPGWELi4vfktwKmY/w240-h320/blog+verhalen+Floor.jpg" width="240" /></span></a></div><span style="font-family: inherit;">Verhalen kunnen studenten helpen om in contact te komen met andere studenten op Windesheim. Door te horen of te lezen over de levens van anderen in dezelfde of juist heel andere situaties, voelen studenten zich misschien gesteund in de eigen keuzes of maken ze kennis met levens die heel anders zijn dan wat ze kennen. Het project past prachtig binnen <a href="https://www.windesheim.nl/getmedia/db9bd561-4bdd-4a7d-a00c-0a478075b1f5/Strategische_koers_beleid.pdf">de Strategische Koers van Windesheim 2017-2022</a>. Contact en verbinding met medestudenten is een belangrijke voorwaarde voor persoonlijke en professionele groei van studenten op Windesheim. </span><div><span style="font-family: inherit;"><br /></span></div><div><span style="font-family: inherit;">Windesheim wil immers een inclusieve hogeschool zijn die past in een samenleving ‘waarin ieder individu gelijke rechten en kansen heeft om actief mee te doen. Een samenleving gebaseerd op waarden als gelijkheid, solidariteit, menselijke waardigheid en de omarming van diversiteit. Die waarden spelen een belangrijke rol in het onderwijs en zijn richtinggevend voor het onderzoek. Inclusiviteit betekent voor de hogeschool dat iedere student gezien wordt als een uniek mens met sterke kanten èn beperkingen. </span><div><span style="font-family: inherit;"><br /></span></div><div><span style="font-family: inherit;">De verhalen die uit het project voortkomen, worden op verschillende manieren onder de aandacht gebracht. Tijdens de Onderwijsdag die in 2019 op Windesheim werd gehouden, werden verhaalfragmenten bijvoorbeeld gedrukt op de binnenkant van kartonnen koffiebekers. Dat gebeurde in samenwerking met <a href="https://eur01.safelinks.protection.outlook.com/?url=https%3A%2F%2Fglobalstorytellers.global%2Fcup-of-stories%2F&data=04%7C01%7CBH.van.Koeven%40windesheim.nl%7C4494ff208c9144b4fc6a08d892b14d09%7Ce36377b770c44493a338095918d327e9%7C0%7C0%7C637420637488139351%7CUnknown%7CTWFpbGZsb3d8eyJWIjoiMC4wLjAwMDAiLCJQIjoiV2luMzIiLCJBTiI6Ik1haWwiLCJXVCI6Mn0%3D%7C1000&sdata=ocNWIslUulMUQY1xpuEtyZ82wWiNcBvt29Napodm7dU%3D&reserved=0">Global
Storytellers – Cup of Stories</a>. Het leidde tot mooie gesprekken tussen studenten en medewerkers
van Windesheim. Ook in de hogeschoolkrant van Windesheim, WIN', is aandacht voor het project (klik <a href="'Levensverhaal maakt bewust van diversiteit' - WIN, nieuwsplatform van en voor Windesheim (win-nieuws.nl)">hier</a> voor informatie over het project en voor een aantal verhalen.) Er verscheen bijvoorbeeld een <span>verhaal over
een islamitische studente die worstelt met haar geloofsachtergrond en het
meest recent gepubliceerde verhaal gaat over een jongen die het gevecht aangaat met zijn
eetstoornis. Het belangrijkste is dat de studenten zelf de onderwerpen kiezen
en bepalen welke verhalen er verteld worden. Zo komen er heel verschillende
aspecten van diversiteit naar voren.</span></span><p></p><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><i><span style="font-family: inherit;">Onderzoek</span></i></p><p><span style="font-family: inherit;">In opdracht van het <a href="https://www.windesheim.nl/onderzoek/lectoraten/onderwijsinnovatie-en-ict">Lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT</a> dat zich bezighoudt met duurzaam, inclusief en betekenisvol leren en in samenwerking met het lectoraat <a href="https://www.windesheim.nl/onderzoek/lectoraten/sociale-innovatie">Sociale Innovatie</a>, werd gelijktijdig met het verhalenproject een onderzoeksproject uitgevoerd. Het maakt deel uit van de Windesheimbrede onderzoekslijn 'Complexe vraagstukken rondom diversiteit'. Het onderzoek richt zich op één van de doelstellingen van het project, namelijk de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de deelnemende studenten. De groep studenten die deelneemt aan het onderzoek bestaat uit tweedejaars en derdejaars studenten van de lerarenopleiding Nederlands en van de opleiding Journalistiek. We hebben 12 van hen voor aanvang van het project en na afloop geïnterviewd. De onderzoeksvraag luidt: Draagt het vormgeven van levensverhalen van medestudenten binnen de hogeschool bij aan de ontwikkeling van studenten van de domeinen Business, Media en Recht (BMR) en Bewegen en Educatie (BenE) bij tot waarde(n)volle professionals die verschillen waarderen en hun handelen daarop passend afstemmen? </span>(Klik <a href="https://liveadminwindesheim.sharepoint.com/sites/AllesoverStrategischeKoers/Gedeelde%20documenten/Forms/AllItems.aspx?id=%2Fsites%2FAllesoverStrategischeKoers%2FGedeelde%20documenten%2FPersoonsvorming%2Fonderzoeksverslag%20%27Verhalen%20in%20een%20diverse%20wereld%27.pdf&parent=%2Fsites%2FAllesoverStrategischeKoers%2FGedeelde%20documenten%2FPersoonsvorming"><span style="color: red;">hier</span></a> voor het onderzoeksverslag)</p><p><i><span style="font-family: inherit;">Wat we leerden? </span></i></p><p><span style="font-family: inherit;">De studenten worden voorafgaand en na afloop van het project geïnterviewd. Voor veel van hen ging de overgang van het voortgezet onderwijs naar het hbo vooral gepaard met de overgang van een regionale omgeving naar het leven in de stad. Hun ervaring met Windesheim als diverse gemeenschap hangt dus nauw samen met de kennismaking met de stad Zwolle, waarin ze in aanraking komen met een rijk scala aan diversiteit. Studenten die deelnamen aan het project geven aan dat ze de hogeschool ervaren als een behoorlijk diverse gemeenschap in vergelijking met de ervaringen die zij hadden in hun eerdere schoolloopbaan. Veel studenten gingen naar een voortgezet onderwijs-school met een specifieke identiteit die paste bij de geloofsovertuiging waarmee ze zijn opgegroeid. Voor enkelen van hen was deze omgeving beperkend. Vanwege hun seksuele geaardheid hebben ze de normen tijdens hun schoolcarrière als beknellend ervaren. Anderen geven aan dat ze tijdens hun schooltijd last hebben gehad van pestgedrag. De meeste studenten vinden het een verademing dat er op Windesheim meer ruimte is voor diversiteit in brede zin. </span></p><p><span style="font-family: inherit;">Voorafgaand aan het project verwachten de studenten die gaan deelnemen zich zowel persoonlijk als professioneel te kunnen ontwikkelen. Persoonlijk verwachten ze nieuwe inzichten op te doen en daardoor hun wereldbeeld te verbreden en nog meer empathie te ontwikkelen. Ze geven aan dat ze zelf zeker al open-minded zijn, maar dat ze nog hopen te groeien. De studenten vertellen dat -hoewel ze de hogeschool ervaren als een behoorlijk inclusieve leergemeenschap- er nog ontwikkeling mogelijk is. Alle studenten onderkennen het belang van diversiteit binnen de hogeschool, maar tonen zich ook zeer betrokken in hun zorg en angst voor stereotypering. Ze willen aandacht voor persoonlijke, individuele verschillen, maar niet voor ‘typische’ beelden van diversiteitscategorieën als seksuele oriëntatie, religie of etniciteit. Eigen ervaringen rondom diversiteit hangen nauw samen met deze motivatie. Sommigen zijn zich bewust van hun eigen beperkte ervaringen met diversiteit. Ze zijn nieuwsgierig naar anderen en willen graag meer leren over de wereld. Bij andere studenten komt hun betrokkenheid bij het project juist voort uit nare ervaringen met hun eigen gevoel van ‘anders zijn’. Doordat zij zich onbegrepen voelden in hun eerdere schoolcarrière, hopen ze met deelname aan het project bij te dragen aan een cultuur van meer begrip. Het valt op dat veel studenten benadrukken dat ze bijzondere verhalen willen opschrijven die anders niet verteld zouden worden. Ze noemen dat ze een verhaal naar boven willen krijgen dat je ‘aan de buitenkant’ niet zou zien.</span></p><p><span style="font-family: inherit;">In de tweede ronde interviews merken we dat studenten die deelnemen aan het project <i>Verhalenvertellers in een diverse wereld</i> gevoeliger zijn geworden voor kwesties rondom diversiteit in hun opleiding en werk. Ze kunnen aangeven waar ze in hun persoonlijke en hun professionele leven complexe situaties rondom diversiteit tegenkomen en ze kunnen hier beter mee omgaan. Ze hebben zich ontwikkeld in het contact leggen met medestudenten die verschillen van henzelf in culturele, religieuze en/of sociale achtergrond. Ze tonen meer begrip en inlevingsvermogen. Dit leidt tot positieve vormen van verbondenheid met hun omgeving en tot een kritische, invoelende houding tegenover anderen. Twee studenten Journalistiek stellen het thema diversiteit bijvoorbeeld ter discussie binnen de organisatie waar zij hun stage uitvoeren. </span></p><p><i><span style="font-family: inherit;">Tot slot</span></i></p><p><span style="font-family: inherit;">Het project levert een bescheiden, maar hoopgevende en positieve bijdrage aan het realiseren van de ambities van Windesheim Zwolle voor het bevorderen van inclusiviteit, gelijke kansen en goed samenleven in diversiteit. </span></p><p><span style="font-family: inherit;">Het project werd op initiatief van Anneke Postma aangevraagd door Floor van Renssen, Erna van Koeven en Yvonne Leeman. Het wordt gedragen door Floor van Renssen (docent lerarenopleiding Nederlands) en Gertjan Aalders (docent journalistiek). Daarnaast is ook Sjiera de Vries, lector Sociale innovatie bij Windesheim betrokken. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT (Joke Voogt, emeritus lector en Anneke Smits, lector). </span></p><p><br /></p></div></div>Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-82147637999366329972020-07-02T01:28:00.001-07:002020-07-02T02:54:43.917-07:00Digitale geletterdheid en computational thinking in de onderwijspraktijk<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Deze blog is geschreven door Diane van der Linde en Herma Jonker, onderzoekers bij het <a href="https://www.windesheim.nl/onderzoek/lectoraten/onderwijsinnovatie-en-ict">lectoraat Onderwijsinnovatie & ICT</a> van de Hogeschool Windesheim in Zwolle.</i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Digitale
geletterdheid <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Op veel
scholen wordt al langer nagedacht over de vraag hoe digitale geletterdheid een
plaats in het lesprogramma kan krijgen en door de corona-crisis is de vraag hoe
leerlingen op eigen kracht kunnen functioneren in een digitale omgeving nog
belangrijker geworden. Digitale geletterdheid maakt deel uit van de 21st
century skills en wordt meestal onderverdeeld in ICT-basisvaardigheden, informatievaardigheden,
computational thinking en mediawijsheid. Als het aan <a href="https://www.curriculum.nu/">Curriculum.nu</a><span class="MsoHyperlink"> </span>ligt,
wordt digitale geletterdheid een vast curriculumonderdeel. Maar telkens weer
merken we dat leraren het ingewikkeld vinden om te bedenken hoe ze daar vorm
aan kunnen geven. Vooral computational
thinking (CT) leidt tot hoofdbrekens. Wat is het nu eigenlijk? Welke doelen en
activiteiten horen erbij? Vanuit het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT denken
we<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>samen met scholen na over digitale
geletterdheid en CT. In deze blog gaan we in op de ervaringen die we hebben
opgedaan.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Opdrachten
rond digitale geletterdheid<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>en
computational thinking <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal">
In het lectoraat Onderwijsinnovatie & ICT van hogeschool
Windesheim verstaan we onder CT een verzameling van denkprocessen waarbij het
gaat om het oplossen van problemen, het ontwerpen van systemen en het begrijpen
van menselijk gedrag, gebruik makend van concepten en werkwijzen uit de
informatica, werkend vanuit een persoonlijk perspectief (<a href="http://curriculum.nu/">Curriculum.nu</a>). Vaak
wordt met CT de link gelegd naar programmeeronderwijs, maar het voorbeeld
hierna laat zien dat digitale didactiek en meer specifiek CT ook goed (en
misschien wel juist) te integreren is in andere vakken. De geschiedenislerares
van Maartje (2havo/vwo) heeft de volgende alternatieve opdracht aan haar
leerlingen gegeven: <i>“Bekijk filmpjes over de omstandigheden van arbeiders eind
18<sup>e</sup> eeuw. Bedenk vragen vanuit het perspectief van twee arbeiders en
van twee werkgevers. Kruip vervolgens in de rol van een journalist uit deze
tijd en schrijf een krantenartikel waarin je verslag legt van het interview met
deze personen” </i><!--[if supportFields]><span style='mso-element:field-begin;
mso-field-lock:yes'></span>ADDIN CSL_CITATION
{"citationItems":[{"id":"ITEM-1","itemData":{"author":[{"dropping-particle":"","family":"Tuk","given":"P.","non-dropping-particle":"","parse-names":false,"suffix":""}],"id":"ITEM-1","issued":{"date-parts":[["2020"]]},"publisher-place":"Zwolle","title":"Opdracht
Woon- en werksituatie van
arbeiders","type":"report"},"uris":["http://www.mendeley.com/documents/?uuid=f696f80d-cbe5-4104-b07f-abca31b365cb"]}],"mendeley":{"formattedCitation":"(Tuk,
2020)","plainTextFormattedCitation":"(Tuk,
2020)","previouslyFormattedCitation":"(Tuk,
2020)"},"properties":{"noteIndex":0},"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"}<span
style='mso-element:field-separator'></span><![endif]--><span style="mso-no-proof: yes;">(Tuk, 2020)</span><!--[if supportFields]><span style='mso-element:field-end'></span><![endif]-->.<br />
<br />
In deze opdracht komen alle aspecten van digitale geletterdheid aan bod,
waaronder CT. De leerlingen gebruiken digitale middelen
(ICT-basisvaardigheden). Ze moeten de informatie uit filmpjes en teksten op
waarde schatten (mediawijsheid). Ze hanteren informatievaardigheden en CT-vaardigheden door vanuit
een brede probleemstelling, namelijk de omstandigheden van de arbeiders eind 18<sup>e</sup>
eeuw, te komen tot een artikel. Daarbij verzamelen ze gegevens (uit teksten en
filmpjes), analyseren ze gegevens (ordenen van informatie), is sprake van
probleemdecompositie (welke vragen kan ik stellen bij welk onderwerp?) en
abstractie (wat is de kern van het probleem?). <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br />
Over CT
heeft het lectoraat Onderwijsinnovatie & ICT recent een project uitgevoerd
in opdracht van Tech Your Future. In dit project heeft een docentontwerpteam,
bestaande uit docenten vanuit het (v)mbo, onder begeleiding van een docent van
de Lerarenopleidingen Beroepsonderwijs, voorbeeldlesmaterialen voor
Computational Thinking <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ontwikkeld voor
vmbo leerlingen. De lessen starten steeds vanuit authentieke beroepssituaties
uit het vmbo. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van een
hygiëneprotocol in de zorg, het uitvoeren van een recept om zoete broodjes te
bakken of het zoeken van storingen in een warmte-koudepomp. De
voorbeeldlesmaterialen zijn te vinden op <a href="https://www.techyourfuture.nl/a-1415/publicaties-computational-thinking-voor-het-vmbo">https://www.techyourfuture.nl/a-1415/publicaties-computational-thinking-voor-het-vmbo</a>.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Digitale
geletterdheid en de corona-crisis: de docent als rolmodel</i> <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Het zijn niet alleen mooie opdrachten die zorgen voor goed
onderwijs in digitale geletterdheid. Of en hoe de docent als digitaal rolmodel
functioneert, is even belangrijk. Dat wordt juist door de Corona-crisis
zichtbaar.<span style="color: red;"> </span>Docenten zijn volop digitale middelen
gaan gebruiken <!--[if supportFields]><span style='mso-element:field-begin;
mso-field-lock:yes'></span>ADDIN CSL_CITATION
{"citationItems":[{"id":"ITEM-1","itemData":{"URL":"https://www.techzine.nl/nieuws/collaboration/438925/microsoft-teams-krijgt-miljoenen-extra-gebruikers-door-coronavirus/","accessed":{"date-parts":[["2020","4","22"]]},"author":[{"dropping-particle":"","family":"Schurer","given":"E.","non-dropping-particle":"","parse-names":false,"suffix":""}],"id":"ITEM-1","issued":{"date-parts":[["2020"]]},"title":"Microsoft
Teams krijgt miljoenen extra gebruikers door
coronavirus","type":"webpage"},"uris":["http://www.mendeley.com/documents/?uuid=d3df5929-e5b2-47fb-b5e8-ef3275ac3b86"]}],"mendeley":{"formattedCitation":"(Schurer,
2020)","plainTextFormattedCitation":"(Schurer, 2020)","previouslyFormattedCitation":"(Schurer,
2020)"},"properties":{"noteIndex":0},"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"}<span
style='mso-element:field-separator'></span><![endif]--><span style="mso-no-proof: yes;">(Schurer, 2020)</span><!--[if supportFields]><span style='mso-element:
field-end'></span><![endif]-->, zoals bijvoorbeeld MS Teams, Zoom of de
elektronische leeromgeving van een school (Magister) en daarbij wordt veel van
hen geëist. Ze moeten goede digitale leeromgevingen ontwerpen door de juiste
software te selecteren -en rekening te houden met AVG aspecten-, goede
instructies te ontwerpen, effectieve, activerende en gevarieerde digitale
werkvormen te bedenken en alternatieve toetsvormen in te zetten. Een flinke
klus, waarin ondanks werkdruk en onzekerheden ook kansen liggen om digitale
geletterdheid en CT een geïntegreerde plek in het onderwijs te bieden. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i>
<i>Digitale
geletterdheid in Curriculum.nu<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Vanaf 2018 hebben
docenten, schoolleiders en andere experts zich binnen <a href="https://www.curriculum.nu/">Curriculum.nu</a><span class="MsoHyperlink"> </span>direct
en indirect bezig gehouden met het ontwikkelen van voorstellen voor een nieuw
curriculum. Een van de voorstellen is het opnemen van het onderwerp digitale
geletterdheid. Tijdens het ontwikkelen van Curriculum.nu was nog geen sprake
van Corona, maar inmiddels is duidelijker dan ooit wat de waarde van digitale
technologie en media kan zijn in het onderwijs. Op de <!--[if supportFields]><span
style='mso-element:field-begin;mso-field-lock:yes'></span>ADDIN CSL_CITATION
{"citationItems":[{"id":"ITEM-1","itemData":{"URL":"https://www.curriculum.nu/voorstellen/digitale-geletterdheid/samenvatting-digitale-geletterdheid/","accessed":{"date-parts":[["2020","4","1"]]},"author":[{"dropping-particle":"","family":"Curriculum.nu","given":"","non-dropping-particle":"","parse-names":false,"suffix":""}],"id":"ITEM-1","issued":{"date-parts":[["2019"]]},"title":"Samenvatting
digitale
geletterdheid","type":"webpage"},"uris":["http://www.mendeley.com/documents/?uuid=43c872f2-8d94-4c8d-a460-7d2ae19b7d70"]}],"mendeley":{"formattedCitation":"(Curriculum.nu,
2019)","manualFormatting":"Curriculum.nu
(2019)","plainTextFormattedCitation":"(Curriculum.nu,
2019)","previouslyFormattedCitation":"(Curriculum.nu,
2019)"},"properties":{"noteIndex":0},"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"}<span
style='mso-element:field-separator'></span><![endif]--><span style="mso-no-proof: yes;">Curriculum.nu-site (2019)</span><!--[if supportFields]><span
style='mso-element:field-end'></span><![endif]--> lezen we: <i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“Het is belangrijk
dat leerlingen kennis en vaardigheden verwerven en dat zij leren nadenken over
de waarde van digitale technologie en media, voor zichzelf en de samenleving.
Leerlingen leren digitale technologie gebruiken om uiting te geven aan hun
eigen persoonlijkheid en creativiteit. Ook leren zij creatief gebruik te maken
van digitale technologie, bijvoorbeeld bij het oplossen van problemen.”</i></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
In de aanloop naar en tijdens de bespreking in de tweede kamer
op 5 maart jl., bleek dat niet iedereen even enthousiast is over de nieuwe
voorstellen <span style="mso-no-proof: yes;">(Vaste Comm. voor Onderwijs, Cult. en Wet., 2020)</span>. Eén van de punten van
kritiek is gericht<span style="color: red;"> </span>op de overladenheid van het
programma. Dit kritiekpunt richt zich onder andere ook op digitale
geletterdheid als nieuw toegevoegd curriculumonderdeel. Het is de vraag of die
kritiek terecht is. In onze contacten met scholen en in ons CT-project hebben
we gezien dat digitale geletterdheid gemakkelijk kan worden geïntegreerd in het
bestaande onderwijs. Sterker nog, in het CT-project leerden we dat in lessen al
veel gebruik gemaakt van CT in (denk- en werk)processen. Het is alleen zo dat
een ander jargon wordt <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gehanteerd dat
weliswaar sterke raakvlakken vertoont met CT concepten, maar door leraren niet
als CT wordt herkend. Door aan te sluiten bij het jargon binnen de
praktijkvakken en de CT denkstappen expliciet te benoemen kan CT een logische plek
krijgen in diverse vakken <span style="mso-no-proof: yes;">(Van der Linde & Jonker, 2020)</span>. Daarmee sluiten de <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ervaringen van het docentontwerpteam in het
CT-project naadloos aan bij het beeld dat Curriculum.nu (2019) schetst: “<i>Digitale
geletterdheid kan voor een groot deel een plek krijgen binnen andere
leergebieden.”</i> En daarmee is het kritiekpunt van een overladen programma voor
het onderdeel CT weerlegd.<br />
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i>
<i>Tot slot<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Samen met
scholen gaan we verder op zoek naar mogelijkheden om digitale geletterdheid en
CT een plek te geven in het onderwijs èn om de manieren waarop deze onderwerpen
al aanwezig zijn in het curriculum samen met (toekomstige) leraren op te sporen
en tegen het licht te houden. De afgelopen maanden hebben we gezien dat digitaal
onderwijs óók kan betekenen dat saaie (digitale) methodelessen het onderwijs
gaan bepalen. Door meer aandacht te besteden aan digitale geletterdheid en CT
worden leraren juist in staat gesteld creatieve en betekenisvolle lessen te
ontwerpen.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b>Bibliografie<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-left: 24.0pt; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none; text-indent: -24.0pt;">
<!--[if supportFields]><span
style='mso-element:field-begin;mso-field-lock:yes'></span>ADDIN Mendeley
Bibliography CSL_BIBLIOGRAPHY <span style='mso-element:field-separator'></span><![endif]--><span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-no-proof: yes;">Curriculum.nu. (2019). <i>Samenvatting
digitale geletterdheid</i>. <a href="https://www.curriculum.nu/voorstellen/digitale-geletterdheid/samenvatting-digitale-geletterdheid/">https://www.curriculum.nu/voorstellen/digitale-geletterdheid/samenvatting-digitale-geletterdheid/</a><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-left: 24.0pt; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none; text-indent: -24.0pt;">
<span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-no-proof: yes;">Schurer, E. (2020). <i>Microsoft
Teams krijgt miljoenen extra gebruikers door coronavirus</i>.
<a href="https://www.techzine.nl/nieuws/collaboration/438925/microsoft-teams-krijgt-miljoenen-extra-gebruikers-door-coronavirus/">https://www.techzine.nl/nieuws/collaboration/438925/microsoft-teams-krijgt-miljoenen-extra-gebruikers-door-coronavirus/</a><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-left: 24.0pt; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none; text-indent: -24.0pt;">
<span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-no-proof: yes;">Tuk, P. (2020). <i>Opdracht
Woon- en werksituatie van arbeiders</i>. Zwolle: Thorbecke Scholengemeenschap<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-left: 24.0pt; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none; text-indent: -24.0pt;">
<span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-no-proof: yes;">Van der Linde, D., &
Jonker, H. (2020). <i>Eindrapport Computational Thinking voor vmbo</i>. Zwolle/Deventer:
Hogeschool Windesheim, lectoraat onderwijsinnovatie en ICT/Tech Your Future<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-left: 24.0pt; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none; text-indent: -24.0pt;">
<span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-no-proof: yes;">Vaste commissie voor
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2020). <i>Conceptverslag Curriculum.Nu.</i>
<a href="https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2019A05700">https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2019A05700</a></span><span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-no-proof: yes;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-85030819872648837002020-05-25T08:12:00.001-07:002020-06-29T05:41:12.345-07:00Onderwijsparels die we ook na Corona willen bewaren<i>Deze blog is geschreven door Marianne Lok, docent-onderzoeker bij het <a href="https://www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/educatie/onderwijsinnovatie-en-ict">lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT</a>. </i><br />
<i><br /></i>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Weer
begonnen<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
De
basisscholen zijn voorzichtig van start gegaan. De meeste kinderen konden niet
wachten om hun leerkracht en medeleerlingen weer te zien. Gesprekken, genieten
van een verhaal, samen lachen en zingen, alle dingen die een paar maanden
geleden vanzelfsprekend leken, worden nu ineens extra gewaardeerd. Wat hebben
we veel nieuwe onderwijservaringen op kunnen doen de laatste tijd. Wat een
inzet en professionaliteit. Jammer om dat zomaar achter ons te laten. In deze
blog willen we dan ook stil staan bij onderwijsparels van de afgelopen weken,
gewoon, omdat ze het waard zijn om te bewaren. We putten daarbij uit eigen
ervaring, maar ook uit gesprekken met collega’s. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Online
groepsgesprekken<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal">
We merkten dat ook in online leren relatie en verbinding
enorm belangrijk zijn. Zo werden op veel scholen online groepsgesprekken
georganiseerd. Op die momenten vertelden kinderen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>wat voor hen belangrijk was. Op
computerschermen verschenen huisdieren, het nieuwste kunstje of de liefste
knuffel. Maar er was ook ruimte om vragen te stellen (juf, je was ziek… had je
corona?) en te vertellen hoe het met je ging. Leerkrachten, maar ook kinderen
en ouders kregen bedoeld of onbedoeld een glimp te zien van elkaars leefwereld.
Zoals die keer dat een volledige groep 1 online de jarige Melle toezong. De
stralende jarige job mocht thuis op een stoel staan en na het zingen zijn
cadeaus via de webcam laten zien. In een groep 8 werd de periode van
thuisonderwijs afgerond met een driegesprek tussen ouders, kind en leerkracht. Aan
de hand van vragen als “Wat ging je makkelijk af? Waar had je hulp bij nodig?
Wat heb je over jezelf geleerd?” werd er teruggeblikt op de laatste weken. De
opbrengst werd vooral gebruikt om vooruit te kijken naar de komende periode en
de overgang naar het voortgezet onderwijs. Het gesprek zorgde ervoor dat
kinderen inzicht kregen in hun studiegedrag en ouders in de ondersteuning die hun
kinderen nodig hadden. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Verbinding
met de omgeving <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Tijdens de
online momenten was ook aandacht voor de verbinding met de omgeving. Een
basisschool met nauwe relaties met het naastgelegen verzorgingstehuis vroeg aan
alle kinderen om contact te leggen met de bewoners. De kinderen gingen vol enthousiasme
aan de slag. In handgeschreven brieven vertelden ze in eigen woorden wat ze
meemaakten. Ze lieten zien dat ze zich verplaatsten in de bewoners en zich
konden voorstellen hoe het leven er voor hen uitzag in deze coronamaanden. De
post zorgde dat het gevoel van eenzaamheid
van de bewoners even doorbroken werd. En zonder dat ze het door hadden,
oefenden deze leerlingen ook nog met schrijven en spellen. Daar kan geen
taaloefening uit een methode tegenop.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
We zagen dat <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>leerkrachten het ook belangrijk vonden dat
kinderen de wereld om zich heen gingen ervaren <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(en niet de hele dag achter een scherm zaten).
Daarvoor benutten ze de natuur in de omgeving van de leerlingen. Zo lieten de
kleuters van groep 2 in de online omgeving foto’s zien van hun naam, geschreven
met bladeren, takjes of steentjes die ze hadden gevonden vlakbij hun eigen
huis. Kinderen in groep 3 kregen de opdracht om insecten uit de tuin te
onderzoeken en na te tekenen. Aan het eind van de week werden de tekeningen in
kleine online groepjes met elkaar besproken en vergeleken. In groep 4/5 gingen
kinderen op zoek naar een sloot met kikkervisjes. Waar mogelijk vingen ze eigen
kikkervisjes. Ze zochten uit hoe ze die konden verzorgen en hielden de ontwikkeling
van de kikkervisjes bij in een tekenlogboek dat ze online met elkaar deelden.
Zo ontdekten ze dat de visjes bij de een sneller groeien dan bij de ander. Er
volgenden mooie gesprekken waarin ze probeerden te achterhalen hoe dat kon.
Andere leerkrachten maakten voor bovenbouwgroepen ontdektochten met apps als
Actionbound of Troovy om het kijken en luisteren in de natuur te bevorderen. Of
ze stimuleerden het zoeken van schatten met behulp van <a href="https://www.geocaching.nl/">Geocaching</a>. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Minecraft<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Op ‘<a href="https://eur01.safelinks.protection.outlook.com/?url=https%3A%2F%2Fooz.nl%2Fonze-scholen%2F10-14%2F&data=02%7C01%7CAEH.Smits%40windesheim.nl%7C1ca1a5f14873498089dc08d803dd0953%7Ce36377b770c44493a338095918d327e9%7C0%7C0%7C637263595160341729&sdata=l2nMiX9uzt11D3s6Yj8G%2B7%2BJOHCbgtfXrvApY7id8a4%3D&reserved=0">Onderwijsroute
10-14</a>’ in Zwolle, een onderwijs concept waar een antwoord geformuleerd is op de vroegselectie in ons Nederlandse onderwijsstelsel, werd het hele onderwijs vrijwel meteen omgezet in Teams. Alle lessen werden volgens het rooster online gegeven. Direct zijn de docenten bezig geweest om digitaal innovatief online onderwijs vorm te geven. Een docent zocht zijn toevlucht bij Minecraft. Leerlingen hadden daar eerder al ervaring mee opgedaan en kregen nu de opdracht om van verschillende bouwsels de inhoud en oppervlakte te berekenen. In Teams mochten ze overleggen met klasgenoten over de aanpak en mogelijkheden. De oplossingen werden door middel van screenshots gedeeld. Toen dit goed gelukt was, kregen de leerlingen de opdracht om op schaal een nieuw schoolgebouw te ontwerpen. Een motiverende betekenisvolle opdracht waarin leerdoelen, didactiek en technologie elkaar versterkten, juist ook omdat er ook in werkelijkheid in de toekomst een nieuw gebouw gaat komen. Weer werd er gevraagd naar de juiste maten (inhoud en oppervlakte). Maar de waarde van de opdracht werd pas echt zichtbaar tijdens de uitvoering. Veel leerlingen misten de verbinding met klasgenoten en docenten en tijdens het gezamenlijk werken aan de opdracht bleek dat ze bijkletsten, zonder dat dit georganiseerd of gestuurd werd.<br />
<br />
<i>Differentiëren
in Teams<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></i></div>
<div class="MsoNormal">
Ook op OBS Eestroom werd Teams ingezet om de leerlingen te
ondersteunen. In groep 7/8 werken de kinderen bij bijvoorbeeld rekenen op
verschillende niveaus en de leerkracht wilde ook tijdens het thuisonderwijs
gedifferentieerd blijven werken. Dit deed hij door de groep na de klassikale
start van de dag met behulp van Teams aan het werk te zetten. Vervolgens
gebruikte hij zijn tijd om de groepjes leerlingen op hun eigen niveau
instructie te geven. Hij nodigde de groepjes uit en kon vaak meteen aan de slag
omdat de kinderen al op zijn uitleg zaten te wachten. De instructie werd soms
gegeven doordat de leerkracht voor het schoolbord ging staan, een andere keer
door het scherm te delen en met kinderen mee te kijken. Doordat tijdens het
online werken de ruis van de hele groep ontbrak en er heel snel van
instructiegroep gewisseld kon worden, lukte het om alle kinderen inhoudelijke
instructie te geven. Een uitdaging die een leerkracht tijdens het fysiek werken
met de hele groep niet altijd voor elkaar krijgt. En een manier om het online
rekenprogramma Snappet betekenisvoller te maken. Het laatste deel van de
ochtend benutte hij om de kinderen verder individueel te begeleiden. Soms om hen
te motiveren om aan de slag te gaan, een andere keer om hen te ondersteunen in
hun denken. Deze intensieve manier van begeleiden heeft er toe bijgedragen dat
er veel meer contact is geweest tussen de leerkracht en de leerlingen dan in de
reguliere klas. De leerkracht heeft hierdoor het gevoel dat hij beter zicht
heeft op hun leerprocessen, waardoor hij zich zelfs afvraagt of de
methodegebonden toetsen nog wel nodig zijn.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Lezen en
luisteren <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
We zagen op
diverse scholen initiatieven ontstaan om lezen en luisteren te stimuleren. In
de onderbouw zagen we hoe leerkrachten prentenboeken voorlazen en de opnames
deelden met de groep. Het werkte heel motiverend om thuis naar je eigen
leerkracht te kunnen kijken en luisteren. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kleuters bekeken de video’s elke dag opnieuw
en breidden op deze manier ongemerkt hun woordenschat uit. Leerkrachten in
groep 3 lieten kinderen theaterlees-video’s maken waarin ze met verschillende
stemmen <a href="https://www.leesletters.nl/Public/Uploads/roodkapje.pdf">Roodkapje</a>
voorlazen. Jezelf op beeld zien is bijzonder en de kinderen gingen dan ook gemotiveerd
aan de slag. Ze lazen de tekst net zolang tot ze tevreden waren over de opname.
Veel bovenbouwleerkrachten zorgden ervoor dat leerlingen iedere dag een
voorgelezen hoofdstuk kregen uit het klassikale voorleesboek. Anderen
stimuleerden het lezen van boeken door de kinderen korte boekbesprekingen op te
laten nemen. Deze deelden ze dan in de online omgeving of via een platform als <a href="https://info.flipgrid.com/">Flipgrid</a>. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Schrijven
<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 25.9pt;">
Op ’10-14’ hadden de leerlingen al
een tijdje gewerkt over het thema Evenwicht en kringloop. Tijdens deze
thuiswerkperiode kregen ze de tijd om in groepjes onderzoeksvragen bij het
onderwerp ‘Plastic soep’ te bedenken en uit te werken. Weer werd in Teams
overleg gepleegd en de groepen kwamen tot onderzoeksvragen als ‘<i>Wat gebeurt
er met plastic dat in de zee terechtkomt? Hoe kan het plastic in zee gevaar
opleveren voor mensen</i>?’ Vervolgens gingen de groepjes in een gedeeld
document aan de slag met de uitwerking van de onderzoeksvraag. Het viel de
leerkracht op dat de leerlingen elkaar ook hier ondersteunden. “Als je dyslexie
hebt is het handig om de automatische spellingcorrectie aan te zetten”. Nadat
de eerste versie klaar was, werd die voorzien van peer feedback door
medeleerlingen en formatieve feedback van de leerkracht. Een mooie opdracht die
de leerlingen stimuleerde tot actief denken over inhouden, oefenen met
schrijven en samenwerken. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Onderwijsparels<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Het was een
bijzondere tijd. In alle hectiek, zorgen en praktische (on)mogelijkheden hebben
leerkrachten nagedacht over de didactiek en pedagogiek van het onderwijs. Over
wat ze kinderen wilden meegeven. In deze blog zagen we voorbeelden van onderwijs
waarbij de inhoud en (vak)didactiek overeind bleven en waarbij ICT als krachtig
hulpmiddel werd ingezet. En nu is het de kunst om die onderwijsparels te koesteren,
zodat ze ook nu het ‘gewone’ onderwijs weer van start gaat, van waarde kunnen
zijn. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></div>
<br />Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-35019450301957650482020-03-26T08:48:00.001-07:002020-12-03T01:57:57.787-08:00Padlet: geschikt voor het geven van afstandsonderwijs<div><i>Deze blog is geschreven door Erna van Koeven</i></div><i><div><i><br /></i></div>De eerste dagen waren nog te doen, verzucht onze collega die zijn beide kinderen -die in het primair onderwijs zitten- thuisonderwijs geeft in tijden van Corona. Toen gingen we het bos in om bomen te fotograferen. Thuis zochten we dan op hoe die bomen heetten. Maar daarna kwamen de stapels werkboeken. En het is veel moeilijker je kinderen daar thuis voor te motiveren dan op school. Ze zijn ook steeds boos over de uitleg die ik geef. Heel anders dan de juf. Voor het invullen van werkbladen lijken wel geheime afspraken te bestaan, die ik niet ken. </i><br />
<i><br /></i>
<i>Een mbo-leraar stopt voor al haar studenten het boek 'Ondergedoken als Anne Frank' in een envelop met een opdracht erbij. De boeken stuurt ze naar hun thuisadressen. Ze vraagt zich af welke tool ze nu kan gebruiken om te zien hoe haar studenten dat boek ervaren en om na te gaan hoe ze de opdracht uitvoeren. </i><br />
<i><br /></i>
<i>Afstandsonderwijs</i><br />
Veel leraren in het primair onderwijs, het voorgezet onderwijs, het mbo en het ho proberen er momenteel voor te zorgen dat leerlingen en studenten op afstand van de school leren. Dat is niet eenvoudig. De eerste week voldoet het misschien nog om een pakket werkboeken op te sturen, maar werkelijk leren is iets anders. Het voordeel van werkbladen, werkboeken en oefensoftware is dat je als leraar het gevoel hebt dat je het werk van leerlingen kunt controleren. Je ziet wat ze hebben gedaan en je hebt het gevoel dat je de kwaliteit kunt waarderen. Maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat leerlingen opdrachten uitvoeren die een beroep doen op het hogere orde denken? Je kunt ze wel een boek mee naar huis geven, maar hoe zorg je ervoor dat ze dat ook daadwerkelijk lezen en dat ze erover gaan nadenken? Het schrijven van een tekst is een mooie hogere-orde opdracht. Maar als je ze die opdracht hebt gegeven, hoe kun je dan feedback geven? Een prachtige tool waarmee op een eenvoudige manier interactie mogelijk is over opdrachten die leerlingen thuis uitvoeren, is padlet.<br />
<i><br /></i>
<i>Wat is padlet?</i><br />
Waarschijnlijk zijn er veel lezers die padlet nog kennen van een aantal jaren geleden. Toen was het een platform waar je tijdens brainstorm-sessies digitale post-its kon plakken. Maar de mogelijkheden van padlet zijn inmiddels enorm uitgebreid. Het is nu een interactieve tool die een grote meerwaarde kan hebben in het onderwijs. Als je een eigen gratis account aanmaakt op padlet.com, krijg je drie gratis padlets. Op Windesheim hebben we vorig jaar besloten een abonnement te nemen. Dat is niet duur en het biedt de mogelijkheid onbeperkt padlets te maken. Zo kun je padlet echt een plaats geven in het onderwijs.<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIFF_u8zR33YjnxK8besadsAS8_wTmPUsHf51QabHbRV1hc4UQdq5CdqOumHpdVSl9GfXvj97mSW9W4i34-koCya6-9xg3lIY6dp6U5eDu0QZ3NvDLMSmOfSALm3fmnfrygIa8tz7C6-c/s1600/padlet2.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="175" data-original-width="288" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIFF_u8zR33YjnxK8besadsAS8_wTmPUsHf51QabHbRV1hc4UQdq5CdqOumHpdVSl9GfXvj97mSW9W4i34-koCya6-9xg3lIY6dp6U5eDu0QZ3NvDLMSmOfSALm3fmnfrygIa8tz7C6-c/s1600/padlet2.jpg" /></a><br />
Je moet je een padlet voorstellen als een soort moodboard. Je kunt zelf kiezen hoe je je padlet wilt indelen. Als wij padlet voor ons onderwijs gebruiken, kiezen we meestal voor een indeling in kolommen. Iedere kolom krijgt een titel (dat kan de titel van een opdracht zijn, van informatie over een thema of de naam van een leerling) Per kolom kunnen jij en je leerlingen tekst plaatsen, filmpjes opnemen, foto's maken, bestaande foto's en filmpjes plaatsen, links naar websites plaatsen, berichten inspreken en meer. Iedereen die toegang heeft tot de padlet kan de mogelijkheid krijgen te reageren of berichten te liken. Padlet is zowel op laptop, ipad en telefoon te gebruiken. <br />
<br />
Je kunt je padlet openbaar maken en zo delen met de hele wereld. Je kunt je padlet ook op privé zetten; dan kun je hem alleen zelf zien. Als je je padlet op geheim zet, kun je je leerlingen een link sturen. Alleen de leerlingen die de link ontvangen, hebben toegang tot de padlet. Als je wilt, kun je er nog een wachtwoord aan toevoegen. Je kunt op een heel gemakkelijke manier een pdf maken van je padlet. Alle links blijven intact. In plaats van de padlet, kun je dan de pdf met je leerlingen delen of je leerlingen met jou.<br />
<br />
<i>Hoe maak je een padlet?</i><br />
<br />
Klik na het inloggen op ‘Maak een padlet’<br />
Klik rechtsboven op ‘modify’<br />
Geef je padlet een titel<br />
Kies een achtergrond<br />
Kies een vorm (kolommen)<br />
Kies hoe je wilt dat de posts eruit zien (anoniem of met een naam erboven)<br />
Kijk welke rechten je deelnemers wilt geven (alleen lezen, ook schrijven, editen)<br />
Bedenk een naam voor in de url (je kunt de naam die er staat wijzigen in iets eenvoudigers)<br />
Kijk hoe je het wilt regelen met de privacy (openbaar, privé, geheim)<br />
Als je alles hebt ingesteld, kun je je eerste bijdrage (linksboven) posten (geef je bijdrage een naam en klik op save). Als je eronder een bijdrage wilt toevoegen, klik je op het plusje. Bij de drie puntjes kun je kiezen voor het direct opnemen van een film/geluidsbestand etc.<br />
Als je je instellingen later wilt wijzigen, klik dan op de drie puntjes rechtsboven<br />
<br />
<i>Hoe kun je padlet gebruiken?</i><br />
<br />
-als een <b>informatieplatform</b> waarop je bijvoorbeeld de opdrachten die leerlingen in een bepaalde tijd moeten uitvoeren kunt zetten, eventueel met uitlegfilmpjes of gesproken toelichtingen. Je kunt er ook teksten en filmpjes over een bepaald onderwerp op verzamelen die leerlingen moeten lezen en bekijken om een werkstuk te maken.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGddw_uPE-JdbMKw2GFgLIHWhZbWZWYXcwWNiqpXRk7KNc5tPJNyY7moW1rqcS8KYAqyScwnUtbsKkvoEAVdSelWNgAsvc4RavTGofjriCeYC6u7fIOa7cwcTlUlMi39M_qATHO2fGUeU/s1600/Lammy.PNG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="774" data-original-width="1600" height="192" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGddw_uPE-JdbMKw2GFgLIHWhZbWZWYXcwWNiqpXRk7KNc5tPJNyY7moW1rqcS8KYAqyScwnUtbsKkvoEAVdSelWNgAsvc4RavTGofjriCeYC6u7fIOa7cwcTlUlMi39M_qATHO2fGUeU/s400/Lammy.PNG" width="400" /></a></div>
<i>Voorbeeld: Een leraar in het mbo maakt een padlet over 75 jaar vrijheid. Ze zet allerlei opdrachten op de padlet en ze plaatst filmpjes en verwijzingen naar sites. Haar studenten van de opleiding Beveiliging maken thuis de opdrachten en plaatsen die in de ELO van hun opleiding. </i><br />
<br />
-als een <b>interactief platform</b> waarop leerlingen <b>samenwerken</b>. Je maakt een kolom aan per groepje en leerlingen werken samen aan een opdracht waarbij ze materialen verzamelen en maken. Leerlingen kunnen ook per groepje een padlet vullen, bijvoorbeeld met gevonden en zelf gemaakte filmpjes, spraakberichten, foto's en teksten.<br />
<br />
-als een <b>interactief platform</b> waarop leerlingen <b>hun werk plaatsen</b>. Iedere leerling krijgt een eigen kolom en plaatst daar zijn zelfgemaakte vlogs, foto's, teksten etc. Medeleerlingen en/of de leraar kunnen vervolgens feedback geven. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld opdrachten uitvoeren over gelezen boeken of word-teksten of foto's van zelf geschreven teksten plaatsen.<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTPR5a5jvZ1aTd-egLJa0Ff4SUar-b1r8dog5GpUz9WiYfprTLZPRomh-5rATjqjIbUSpEI8xiKCJrm1EFFDQvlGUR54fcZ_YmIdNst34CGndOV2BR7HO7YVsrAor9M0NONsRnUmdgU3w/s1600/Padlet6.PNG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="717" data-original-width="1600" height="178" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTPR5a5jvZ1aTd-egLJa0Ff4SUar-b1r8dog5GpUz9WiYfprTLZPRomh-5rATjqjIbUSpEI8xiKCJrm1EFFDQvlGUR54fcZ_YmIdNst34CGndOV2BR7HO7YVsrAor9M0NONsRnUmdgU3w/s400/Padlet6.PNG" width="400" /></a><i>Voorbeeld: Een groep hbo-studenten van verschillende lerarenopleidingen voert een eind-stage uit in het mbo. Eén van de docenten uit het hbo begeleidt hen samen met enkele mbo-docenten. De hbo-docent maakt een padlet aan met een kolom waarin iedereen een foto of een filmpje van zichzelf plaatst met wat persoonlijke informatie zodat docenten en studenten elkaar leren kennen, een kolom met belangrijke documenten en vervolgens voor iedere student een kolom waarin zij de verschillende versies van hun werk plaatsen. Medestudenten en docenten kunnen zo gemakkelijk feedback geven. Bovendien kunnen de studenten ook van het werk van mede-studenten leren en van de feedback die mede-studenten krijgen. </i><br />
<br />
-als een <b>portfolio</b>. Iedere leerling verzamelt op een eigen padlet het werk dat hij of zij maakt in de tijd. De leraar geeft gesproken of geschreven feedback en zorgt er zo voor dat een leerling weer verder kan. Eens in de zoveel tijd wordt het portfolio met de leerling besproken.<br />
<br />
<i>Voorbeeld: in heb mbo werken studenten bij Nederlands en burgerschap rond interessante burgerschapsthema's. De resultaten van alle opdrachten die ze uitvoeren plaatsen ze op een eigen padlet. Ze presenteren die padlet aan het eind van de periode aan de docent en hun mede-studenten. </i><br />
Interactie over het werk van leerlingen door leerlingen zelf en door leraren en leerlingen is essentieel voor het geven van goed onderwijs. Padlet biedt -behalve de mogelijkheid tot creatieve opdrachten- ook de mogelijkheid tot gerichte interactie en het geven van gerichte feedback. Als leerlingen straks weer op school komen, zullen er vast veel toetsen worden afgenomen om hun niveau vast te stellen. De methodegebonden toetsen zullen ze vast niet goed maken, omdat ze geen uitleg hebben gekregen of heel andere uitleg dan ze gewend zijn. Met padlet kun je het leerproces van leerlingen volgen.<br />
<br />
(met dank aan Lammie Prins voor haar voorbeeld) <br />
<br />
<br />
<br />Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-60660501056866130412020-03-02T03:01:00.000-08:002020-03-27T03:56:27.497-07:00Onderwijs voor de 21ste eeuw. Digital stories op de lerarenopleiding<i>Deze blog is geschreven door Marianne Lok, docent-onderzoeker bij het <a href="https://www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/educatie/onderwijsinnovatie-en-ict">lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT</a>. Eerstejaars studenten van de lerarenopleiding basisonderwijs van de hogeschool Windesheim in Zwolle maakten digital stories bij de module Ontwikkelingspsychologie. Deze blog beschrijft de ervaringen van de docenten van deze module. </i><br />
<i><br /></i>
<i>Beredeneerd
ICT-onderwijs</i><br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Steeds
opnieuw staan vaktijdschriften vol over onderwijs voor de 21<sup>ste</sup> eeuw,
maar hoe ziet dat er nu concreet uit? Onze studenten op de lerarenopleiding
basisonderwijs zien in hun stagepraktijk maar weinig voorbeelden van ICT-toepassingen
waarmee het leren van kinderen werkelijk gestimuleerd wordt. Natuurlijk zien ze
wel gedigitaliseerde werkboeken op tablets die gericht zijn op het leren voor
proefwerken, maar wij zijn op zoek naar ICT-mogelijkheden die duurzaam en
flexibel leren bevorderen. Leren om echte redenen, leren dat het begrip van de
wereld duurzaam verandert, betekenisvol leren (<a href="https://www.windesheim.nl/-/media/files/windesheim/onderzoek/lectorale-rede-anneke-smits-lector-onderwijsinnovatie-en-ict.pdf?la=nl-nl&hash=51983FE99F4AF6D8C7F3A87FD73E8678B01FBF1F">Smits,
2020</a>). We vroegen ons af hoe we studenten kunnen helpen zelf te ervaren hoe
leren met ICT eruit kan zien. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<!--[if gte vml 1]><v:group
id="Groep_x0020_3" o:spid="_x0000_s1026" style='position:absolute;
margin-left:224.35pt;margin-top:12.55pt;width:238pt;height:199.95pt;z-index:251660288'
coordsize="30226,25393" o:gfxdata="UEsDBBQABgAIAAAAIQA0Ev94FAEAAFACAAATAAAAW0NvbnRlbnRfVHlwZXNdLnhtbKSSy07DMBBF
90j8g+UtSpyyQAg16YLHEliUDxjsSWLhl2y3tH/PJE0kqEo33Vj2zNy5x2MvVztr2BZj0t7VfFFW
nKGTXmnX1fxj/VLcc5YyOAXGO6z5HhNfNddXy/U+YGKkdqnmfc7hQYgke7SQSh/QUab10UKmY+xE
APkFHYrbqroT0ruMLhd56MGb5RO2sDGZPe8ofCAJruPs8VA3WNVc20E/xMVJRUSTjiQQgtESMt1N
bJ064iomppKUY03qdUg3BP6Pw5D5y/TbYNK90TCjVsjeIeZXsEQupNHh00NUQkX4ptGmebMozzc9
Qe3bVktUXm4szbCcOs7Y5+0zvQ+Kcb3ceWwz+4rxPzQ/AAAA//8DAFBLAwQUAAYACAAAACEArTA/
8cEAAAAyAQAACwAAAF9yZWxzLy5yZWxzhI/NCsIwEITvgu8Q9m7TehCRpr2I4FX0AdZk2wbbJGTj
39ubi6AgeJtl2G9m6vYxjeJGka13CqqiBEFOe2Ndr+B03C3WIDihMzh6RwqexNA281l9oBFTfuLB
BhaZ4ljBkFLYSMl6oAm58IFcdjofJ0z5jL0MqC/Yk1yW5UrGTwY0X0yxNwri3lQgjs+Qk/+zfddZ
TVuvrxO59CNCmoj3vCwjMfaUFOjRhrPHaN4Wv0VV5OYgm1p+LW1eAAAA//8DAFBLAwQUAAYACAAA
ACEAF4vYvF0EAACSCgAAHwAAAGNsaXBib2FyZC9kcmF3aW5ncy9kcmF3aW5nMS54bWzEVttu4zYQ
fS/QfyD01AJxLMnyJcYqC69zwWKNbLBOsUDfaJqyiFCkStKOs0X/vYei5FwXW6QoCgPySBwOzxye
GfLd+30lyY4bK7TKo+Q4jghXTK+F2uTRbzcXvUlErKNqTaVWPI/uuY3en/780zs63Rhal4IRRFB2
SvOodK6e9vuWlbyi9ljXXGGs0KaiDq9m018beofIleyncTzqV1So6PQh1Bl1lGyNeEMoqdktX8+p
2lGLkJJNH39pMUr27yPTqdpdmnpZXxuPnF3trg0R6zwCc4pWoCjqtwOtG177z2ZtHgLsC1N5f10U
ZJ9Hg3F2EmeIdQ87S5PBJA7x+N4R5h3iNB3FcGDwSIfpyQTeYcXy8w9isPL8B1EANACC8QhkY3qU
38l90OV+aTSvyeB/pyAQeCDmjWnXgoWkrwV7vt1Jl/KsWHEufcGQ5JD3YQJCLCBNS5Sel1Rt+MzW
nDmUmvcFy15AIXojksPElRT1hZDSA/B2K2HzTxQMLQnGzzTbVly5UGuGS+pQ5LYUtY2ImfJqxSFb
83GNVBhq3EG7tRHKNSUJvS2s86t75TVF+Wc6mcXxSfqhNx/G814Wj897s5Ns3BvH5+MszibJPJn/
5Wcn2XRrORKn8qwWXYdIshfgK8GMtrpwx0xX/YC76xLAncShR5Adlb7CAmUA1FDXQQRxniGP1TrD
HSu9WYC8L6A6zDkMtM4dtbat42dl+EQ/ngBfeukkGw98bTall47SYTxsIXXTa2PdJdcV8QbIxfoN
m3QHMgOSzqVJISwPTNBJg7/JQu1etpe009sNv7VuR29JelCb9yZu/0EDZKerhxjfSTEZD9FImkaD
jjJIujbyeraj0RhNJ2TwpmSxN1qKdce7Z2EuTdjYu1I43gZ/4iWVJ0VpPyus7b+Ari4nt182jPnk
1/feeYV/sGE06Ed2tmYXAmstqHXX1OCUwkecd+4zHoXUd3mkWysipTbfXvvu/SFdjEbkDqdeHtk/
ttTwiMiPyjYhXWeYzlh1htpWcw35osyApjGBwTjZmYXR1Vdt1jO/CoaoYlgrj1xnzh3eMICjlPHZ
rLFRLzV1C7Wscagljcg8pzf7r9TUrfwc9vJKL0ta89dUGHyD7GZbB5ZbiQYO/YC0bunuJQf50Gjz
CI0QmcyKpj3AunY2bGQSH0TSOXhthynGTzfYG4k+mEdK9q4WoORbHp348wynfkjjiQKs2awOOsmy
YTaavSYUXhQotVBjQI1Op4i7r3lBGbranEqxMiIiNVXa4kOcxhfxEE//y2KcqXGGUYHWcUErIZvD
F3VeUmN5sykNAZz+B0GZfRT0RlTckit+R77oiqoniNN4BKRD4PXIBy8QJ7iqPUUM7sG3p92dLjg3
TJhbLskvy0o4e0R88mTDV9RibE10TX7fSnlEPmm5OiKXnP/qSy30WkTxO9k8H4oNTX5ZPzTZUI3w
s8GxvTb0n93GmiDt7dFf+R6/n/4NAAD//wMAUEsDBAoAAAAAAAAAIQDJrQpl8okAAPKJAAAaAAAA
Y2xpcGJvYXJkL21lZGlhL2ltYWdlMS5wbmeJUE5HDQoaCgAAAA1JSERSAAACrgAAAiEIAgAAAAB7
r1wAAAABc1JHQgCuzhzpAAAABGdBTUEAALGPC/xhBQAAAAlwSFlzAAAh1QAAIdUBBJy0nQAAiYdJ
REFUeF7t3XVcFNv7B3ARAQWDErHFzqteu75267W7u1DBbixssbv72h2YiAqKNBJXUFBSkJBufg+c
4/72AnJhBTbm8/6DF+eZs8Msuzvnc3ZnZoukAQAAgIAhCgAAAAgaogBANpKTk6OjoyMiIkJDQ799
+xYA8iwoKCgkJCQ8PDwyMjIhIYE/xgDwE6IAwL/QsHHjxo3Vq1evXLnSxMRk/fr1Gzdu3LJly1aQ
W5s2bdqwYcPatWtXrVq1YMGCQ4cOOTs788cbABAFAER8fHyGDh3aoEEDGvi/fv2alJSUnJyckpKS
moF3AjlEDx89joQe0MTExJs3b/bs2bN+/fr379/nPQCEDVEAhI5GCBcXF5oyGhoavnjxIj4+ni8A
hfb58+c1a9YsXLjw1q1bFBF4FUCQEAVA6Pbu3TtmzBgrK6vY2FheAmGgFPjly5cNGzZ07dr169ev
vAogPIgCIFwhISFr1641MjKKjIzkJRAkc3PzcePGOTk58TaAwCAKgEDFxsbOnTv37t27eDMAUlJS
XF1dR48effv2bRwXAgKEKABCFBERMWTIkAsXLvA2QAZ6Vtjb2/MGgGAgCoDgxMTELF269O7du7wN
8JO3t/eIESPwSQEIDaIACEtqaurhw4fXr1/P2wD/5ubm1qFDh6CgIN4GEABEARAWe3v7oUOHhoaG
8jZAFleuXDl06BBvAAgAogAISFxcXJ8+ff755x/eBshOZGRk165dg4ODeRtA0SEKgIC8ePFi8+bN
vAHwa0+fPp00aRJlR94GUGiIAiAg8+fPd3Fx4Q2AX0tOTjYyMnr9+jVvAyg0RAEQirCwsCFDhuCL
6SCX3r17hyMGQCAQBUAo9u/ff/jwYd4A+C9BQUErVqzgDQCFhigAgpCUlNSlSxdfX1/eBvgvCQkJ
s2fPxuECIASIAiAInp6eEyZM4A2A3Dl48ODly5d5A0BxIQqAILx9+3bDhg28AZA7Dx48WLlyJW8A
KC5EARCEx48fHz9+nDcAcsfW1nbEiBG8AaC4EAVAEK5evXr//n3eAMidr1+/tmjRgjcAFBeiAAjC
yZMnaYbHGwC5ExcXp6uryxsAigtRAATh6NGjrq6uvAGQayVKlOC/ASguRAEQBEQBkAyiAAgBogAI
AqIASAZRAIQAUQAEAVEAJIMoAEKAKACCgCgAkkEUACFAFABBQBQAySAKgBAgCoAgIAqAZBAFQAgQ
BUAQEAVAMogCIASIAiAIiAIgGUQBEAJEARAERAGQDKIACAGiAAgCogBIBlEAhABRAAQBUQAkgygA
QoAoAIKAKACSQRQAIUAUAEFAFADJIAqAECAKgCAgCoBkEAVACBAFQBAQBUAyiAIgBIgCIAiIAiAZ
RAEQAkQBEAREAZAMogAIAaIACAKiAEgGUQCEAFEABAFRACSDKABCgCgAgoAoAJJBFAAhQBQAQUAU
AMkgCoAQIAqAICAKgGQQBUAIEAVAEBAFQDKIAiAEiAIgCIgCIBlEARACRAEQBEQBkAyiAAgBogAI
AqIASAZRAIQAUQAEAVEAJIMoAEKAKACC8PtRYPfu3UUy2Nvb85KYly9f0pihoqLy7t07XhITHx/P
bjtt2jReAjmBKABCgCgAgvD7UcDNzY0N52fPnuWln1JTU3fs2FG0aFFaun79el4Vc/fuXXbbx48f
8xLICUQBEAJEARCE348CYWFhBgYGNJxPnz6dl35KSkoaN24cG+zr1avHq2Jmz57NltJKeAnkBKIA
CAGiAAjC70eBuLi4/v3703Deu3fvqKgoXs0QGxtbu3ZtNtiTT58+8QUZ4uPjGzZsSPX//e9/vATy
A1EAhABRAATh96NAamrqkiVLaESnUd/f359XM7i7u7NPB9q2bUs/T506xRdk8PHx0dXVpfrGjRt5
CeQHogAIAaIACMLvRwFy6dIlGvJpbHB0dOSlDKtXr6aRvnnz5osWLaJf+vXrl5SUxJelpT158kRD
Q0NZWZl+4aUM0dHRly9fHj16tL6+Pt1KRUWlTZs2mzdvpuhAsYN3+ikqKurBgwfjx4+vVKkSdSat
WrVas2aNl5cX75GBmjVr1qSlhw8ffvHiRZ8+fWiDq1ev/uXLF1rK3tX466+/4uLizp4927lzZzU1
NaoYGBisXLkyU75hqOeNGzcGDBigpaVFPennuHHjrl+/Hhsby3tkYHdhzpw5tPGUeBo2bFisWDGq
0Ebu2LEjJCSE+lBgog1mb5CQFi1abN26NTg4mK1BXFBQ0N69e9u1a8c2r1atWkZGRm/fvk1OTuY9
0tL++ecfth5zc/MPHz6sWLGC7iY16e92796dHqlMWygxRAEQAkQBEIR8iQKUAFRVVWm8yTTvZ5P+
7du3X7x4kYaiBg0aBAYG8mVpafv371dSUqIhnMZCXkpL+/79e48ePdTV1dNHs3+jQJDpA4iYmBga
ZYsXL857iKGR1cHBgfcTiwJ9+/bV1NRkfSpUqMA+s2BRoGfPnhMmTKARji0VoWHbz8+PrYehzZg6
dWrJkiV5j59KlSplYmLCO2VgUaBr165169Zlb5CIGzNmzMuXLylw0P+Bl34aOnTojx8/+FoyfP78
uUOHDixJiKN78fTpU95JLAocOXKkXr16mdZMuWrnzp3i0UFiiAIgBIgCIAj5EgVooqmtrU0jDU3l
eSktzcnJiSoUEWi4dXZ2Ll++PE2dX79+zZbS/H7GjBnUgQZ4Gv5ZMSkpib1/QKPskiVL2Mw4MjJy
1qxZysrKVDc0NGQ9mRMnTlCRTJs2LSAggCrU2dTUVENDg4o0TReNeaIoQPT09CZOnHjy5Mnz58+H
h4fTUhYFCP2VUaNG0Tw7ISHBzs6ud+/eVKEhfPfu3aI3JBITE1etWkWdaSMnT57M3lf4+PEjrYQN
9jdv3mQ9CYsChP46jc20kfQXHz161KhRIypSiKH/j46OztatW/39/SMiIt68eUP/EBq/ad5///59
vpa0tJCQkNatW9NNaOA3MzOju0n/q+fPn7MZP91fb29v1lMUBUjlypXpj379+pX+k3Rn2cZQKKE/
xDr/DkQBEAJEARCEfIkChCa4NMyUKVOGt9PS9u3bR5W2bdvSHJqm7w0aNKAR7tixY2wpjazt27en
DsOGDRMN2DRMssMMaWinwZgVSXR09MCBA6lOYx57U51Q/ihbtiwVu3XrRutnRRIfHz9lyhSqU/ig
31lRFAVoCv7+/XvxzymIKArs2LFDfFW+vr5szB47dqxoI+nmFCYoIqxevZpVGBpf+/XrR51pLk5D
NSuy0ZcyEN2KVRgLCwv6X6X/yYyTMMWn6Wz9VF++fDmr0P9q165d9BcpNGT6MIUSQNWqVamzkZER
q4iiAP1zrK2tU1JSWJ3+xP79+6lOeYVSDiv+DkQBEAJEARCE/IoCN27cYCMQe1uexuDhw4dTk6b+
bNydP38+NWnOndE9/Q0A9ik7TbhZhdCQvzdD1qsVXb9+PX3tRYrQUMcq7INzQgMeq4j8/fffrHPW
KLBlyxZWEceiQIcOHXj7p8TExEGDBtGi3r17i0brjRs3UqVKlSqiibjIrVu3KO5oamrS5J5VRMcK
sKYIBRp2cEP9+vV56ae4uDiauNOiiRMnsgptBsUdqgwYMICWsqIIOyGzZcuWLCSJosCZM2dYBxEX
Fxe26M6dO7z0GxAFQAgQBUAQ8isK0ISefcB/6NAhagYHB7do0YImoKKjB169ekVLy5Urxw5bo/E7
Y1QqYmtryzrkzNzcnPUXRYEc0FDHOmeNAsePH2cVcSwK/PXXX7wtZsSIEbRIPAp06dKFKm3bts30
1gKhBENzcRUVlYsXL7LKr6IAYe/ti8Z7cQ0aNBBfRPeCHZewY8cOVhG3Z88eWkRr+/jxIzVFUYD+
Y6yDiKenJ1uEKACQS4gCIAj5FQUIe8N/6NCh9Lu7u7uampqqqqqbmxtbmpKSwsbFFy9eUHPlypX0
e+nSpUXvYItzdHRcunQpDbc03jDsmHmSNQp8+vTJxMTkf//7H+9aogQ7hpEURBRgozKlHP7HxIgO
YNy/fz/r/J9RIOt1mUimKPD+/fv0lWYceMH/khhKHrRIT0/PycmJOiMKAOQjRAEQhHyMAuwwwFat
WoWFhR04cIB+r1WrlvhH/pMmTaIiGxfr1atHvw8bNowtEvn8+fO4cePY8KatrU2DIq2QsPfMiXgU
CAkJmTdvHqtTZ/pzrDP9wooFEQXS1/tf8jcKPHv2LH2lOUIUACgIiAIgCPkYBY4cOaKkpFS1alV3
d/euXbvSkLNr1y6+LMPly5epWK1aNfqLGUNSkXPnzvFlGWJiYthn8+XKldu3bx9N9wMDA79nuHr1
KruJeBSgJMHOLNiwYcPHjx/9/PxY5/Pnz7POBRcFqO72a6Ghoaxz/kYBClj8D2RB/xZ2GAGiAEA+
QhQAQcjHKMCOii9duvTjx49pvKGZPU3x+bIMzs7ONMbT9P3gwYPUoXjx4pnO16fhnL0fQKmCl37K
eqyAo6Mjq9DaWEWkQI8VqF+/PlX69u0rquQgX6JAcHAwO01RdP5FDhAFAPIRogAIQj5GAW9v70qV
KikpKbGTBZo1a8YX/ETz9datW1MCYGcGNm/enJ3WLyI68p+mubz0U9YocOHCBVYRP/2PKdAoMHXq
VKrQPaV1skoO8iUKJCQksPwxePDgrHc2E0QBgHyEKACCkI9RgDRt2pQNNsTY2JhXxbAz/tkp9UOH
Ds10Edz79+9n3LTIvXv3RJf0oV9YhmCLRFHg1q1brCJ+rT0SGhrKogYpiChA4yiNgjRNNzU1zfTG
AI3T27Zts7S0TExMZJV8iQIpKSn0z6SKrq4urZwVRfz8/BYsWPDx40d2ACaiAEA+QhQAQcjfKECj
IxtsVFVVadbOq2KuXbvGOhATE5NMpw/4+Pjo6OjQIooUd+/epeGNnD17tkOHDuwm5O3bt6zz58+f
2RH7NWrUOHfunIeHh7u7+40bN7p37y463UA0cc/HKBAREcH6lyxZ0tDQkP57dC/i4uIcHBzGjRtH
A2TVqlXZJQhJvkQBwj5boWK1atX279/PvhaBXbiQ/jmUS0aNGsVyFaIAQD5CFABByN8oYGdnxwYb
GgKzXW1QUJDSz6viP3jwgFd/osm0kZGRqIOIsrKy6F0B8WHswIED7LBBcTQu1qlTh/0uujZfPkYB
QmmAwkrW7SSUgcTvV35FAUL/T3ZRpkxoM/T09LJeeBhRAOD3IQqAIORvFKCJKRuumjVr9qtPtdkl
eoiPjw8viYmMjNy9e/f//vc/dvo+rY36nzp16tu3b+w9APHv+4mPj6dFnTt3Zt+AoKGh0alTJzMz
M1EiWbRoEeuZv1GABAcHb9mypU2bNuzLjSgB1KpViwbvTJc+zMcoQJydnWlVDRs2ZP+KUqVK/fnn
nytWrPD19eU9EAUA8hWiAAhC/kYBEhoaGhISksMX3kRFRVEHku3FhRiKEWw99JN+p57siAGqZPpy
QqpTh7CwMFpEHVhnkv4HQkJEX+5HAzlbYdYL9xLqJt5ZHFtEd0d07III/ZXo6Gi2WvrT1FP8IgpM
ttvMsBtmu4jdHdEXGYhLSkqiOlstrYFunimjUJMWkawbI1okOoTidyAKgBAgCoAg5HsUAIFAFAAh
QBQAQUAUAMkgCoAQIAqAICAKgGQQBUAIEAVAEBAFQDKIAiAEiAIgCIgCIBlEARACRAEQBEQBkAyi
AAgBogAIAqIASAZRAIQAUQAEAVEAJIMoAEKAKACCgCgAkkEUACFAFABBQBQAySAKgBAgCoAgIAqA
ZBAFQAgQBUAQEAVAMogCIASIAiAIiAIgGUQBEAJEARAERAGQDKIACAGiAAgCogBIBlEAhABRABSK
r6/vy59sbGwcHR19fHxSU1MRBUAyFAUCAwPpicSwp5a1tTVfDKAQEAVAoQwbNqxChQq6urpFMigr
K5uamqakpCAKgGQoCnz8+LF8+fLsGaWqqkpPsHr16llYWPAeAPIPUQAUSlhYmJOT019//cV23JUq
VQoNDaU6ogBIhn1AcObMGfaM0tbWPn36dEBAQHx8POsAoAAQBUBxBAcHHzhwoG7dutWqVWvcuLGK
isrFixfZIkQBkIzoWIH+/ftraWk1adKkePHio0ePfv36NasDKABEAVAENEU7ePBgq1ataGe9dOlS
W1vbmjVrDhs2LDExkXVAFADJiKLAgwcPSpUqtWjRoitXrnTo0EFHR2fGjBnu7u5sKYBcQxQA+ZaS
kvLp06cxY8aoq6u3a9fu7du3VLx161aVKlXEj+1CFADJiKIAxcoJEya0bds2PDw8NjZ2+fLl+vr6
FD0vXbr048cP1gdATiEKgByLiYnZs2dP7dq1mzdvTnO1iIgIVv/+/fubN29EbwkQRAGQjCgKkODg
4FevXomeVy4uLnPmzFFVVf3rr79sbGxYEUAeIQqAXEpKSrK3t6cpmoqKyujRo0Uh4FcQBUAy4lEg
W25ublWqVFFSUjI1NY2Li+NVALmCKADy58uXL8bGxlpaWp06dbp+/Tqv5ghRACTzn1GABAYGLlu2
TFdXt2XLlg8ePKCcyhcAyAlEAZAnqampDx8+rFGjhqam5rZt22JjY6nCl+UIUQAkk5soQJKTkz09
Pf/44w81NbVx48YhDYB8QRQA+cAOD1y0aFHZsmUHDhxoZ2dHO1++LBcQBUAyuYwCzI8fP/bt21e1
atVKlSpdvXo1ISGBLwCQbYgCIB8ePXpEU64yZcqcPHlSggO2EQVAMnmKAoQy6+fPnwcPHqyhoTFy
5MiYmBi+AECGIQqArAsICFi0aFHp0qW7devm6enJq3mEKACSyWsUEDE1Na1QoUKjRo1evnzJSwCy
ClEAZJq1tXX79u0pB2zevPnbt2+8mneIAiAZiaNAcnKyo6Njjx499PX1161bh2sPgCxDFAAZFRsb
e+zYsVKlSv3xxx+2tra8KilEAZCMxFGAiYyMNDY2pizbuXNnPz+/PB3gAlBoEAVA5qSkpNB0atiw
YXp6eosXL/bx8eELfgOiAEjmN6MA8/jx4zZt2pQrV27Hjh04lhBkEKIAyJbU1FQLCwvaaWppad2/
fz+/ZlGIAiCZfIkCzLhx45SUlIYPH07P6lyeBAtQOBAFQIZ8//5906ZNtPOl3aW3tzev5gdEAZBM
PkYBSgD0PKxQoUL79u2trKx4FUAGIAqArIiOjh44cGCpUqUoDdDv+TttOn369Lt373gDIHfoeaiv
r88b+YHSQHBwcIsWLUqXLn3y5EleBZA2RAGQCc+fP2/SpImBgUEB7R9v3Lhx69Yt3gDInc+fP7dr
14438o+vr+/o0aPLlCmzYsWK79+/8yqA9CAKgJQlJCTs2bNHT0+vS5cujo6OBXSI9dOnTw8fPswb
ALnz7t27cePG8Ua+io2NPX78uJaWVps2bTw8PHgVQEoQBUCaQkNDZ82apaGhMXHixAKdHr1//97E
xIQ3AHLnzp0769at440CcPv27Ro1alSqVMnZ2RlnFoAUIQqA1Li5ufXs2bNy5conT54s6G939fHx
GTp0KG8A5M7OnTsfPHjAGwXDy8urX79+mpqaOM8QpAhRAKQgJSXFycmpUaNGZcqUefr0Ka8WsF69
ev3zzz+8AfBfYmNjZ86cyRsFbMKECSoqKmvWrKE/yksAhQhRAAobTX1Onz5tYGDQtm1bCgS8WvDO
nz+/fft23gD4L35+fjQ280YBS01N3bZtW/HixUeNGhUQEMCrAIUFUQAK299//62hodGpU6fv378X
5oVWUlJSevfuXdCfRIDCsLS0PHHiBG8UPHp+vnz5skiRInXr1o2MjORVgEKBKACFJywsbNGiRVpa
WrNnz5bKG6GrVq16+/YtbwD8WkJCwtixYx0dHXm7sDx//rx+/fqUBiwsLHgJoOAhCkAhoYnOkCFD
ihUrtm/fPml9IGpnZ7d8+XLeAPi1S5cuLVmypIBObc1BampqUFBQy5YttbW1aRt4FaCAIQpAgaO9
2+fPn7t27aqvr3/69GlelQaa6k2cOBHzLchZcHDwwIEDw8PDebvQ0QYMHjxYTU3tyJEjKSkpvApQ
YBAFoMDRLrVDhw4GBgYvXrxITEzkVSnx9fWlUOLv78/bAFkcPHjw77//5g0pCQkJMTExKVOmzPz5
83kJoMAgCkABognNhw8fypcvX79+fTc3N16VtuvXry9evLjw3/sF2UfP2CdPngwYMECKbwmIUG5e
sGCBkpLS8uXLcckBKFCIAlCA7OzsGjRoUK1aNVtb28I8WSBn8fHxO3bsMDMz422AnxwdHSdNmuTr
68vb0hYTE7Nhw4YyZcrMmzePlwAKAKIAFAiaXbm4uJQqVapRo0YRERG8KkvGjRu3c+dOfBALDEXV
6Ojorl27+vn58ZLM2L17t6qqKmUUXIAICgiiABSIu3fv1qhRo2fPnq6urrwkYxISEjZv3rxly5aw
sDBeAqGiRPjgwYMpU6bY2NjIzttXIklJSSdPnixXrtysWbNCQkJ4FSD/IApA/rt06ZKWllbv3r2D
g4NlcMcqQnvYo0eP9u3bF2lA4M6ePTts2DBZvrAPvY5u3LhRsmTJNm3ahIaG8ipAPkEUgHx25coV
fX39AQMGyOAbrdm6deuWoaHhoUOHvn37xksgDImJiU+fPl2SgWIrr8qwv//+u2zZskOHDkUagPyF
KAD56d69exUqVJCveTbNt75//3758uUePXpcuHAhJiaGLwCF5uTk1L9//1WrVrm7u8vRISMvXrzQ
09Nr27atXGQXkBeIApA/aGd6584dTU3NPn36yOnHmUFBQWvWrBk2bNjatWvv3r3r5ub25csXui/R
0dE4ulCuxcfHUzb19/f39PS0trbev3//pEmTxo8fT7/zHnLl4sWLGhoao0ePpmcmLwH8HkQByB8u
Li41atTo3bu3vHwu8CuRkZHOzs7Xrl3bvHnz0qVLZ86cOWrUKJo+9gW5NXTo0MmTJxsbG1PIO3z4
sJWVlVx/+19ycvKNGzfKli07fPhwfL0W5AtEAfhdNGO2s7MrVaoU5QCafvEqABSY1NTUkydPamho
zJgxA2cYwu9DFIDfZWNjU7du3Y4dO3p4eMjy+QIAiiQpKenChQv6+vpGRka8BCApRAGQHA387u7u
pUqV6tChg2xeRwhAsV2+fFldXX3y5Mk4nAV+B6IASI5yQJMmTRo3biyz1xECUGzx8fGbN2+mOL5+
/XpeAsg7RAGQUGRkZJcuXapVq/b161d8LgAgLcnJyTt27FBRUTl69CgvAeQRogBI4vv374MHD65a
terr1695CQCkJCoqavr06aVKlbp9+zYvAeQFogBIYs6cObTfuXr1Kr7qF0AWREREdO7cuUqVKv/8
8w8vAeQaogDkTXx8/Nq1a7W0tE6dOsVLACADvn//3q5dO8ronz9/5iWA3EEUgDxISkpi35e6fv16
XEIAQNa4uLhUrVq1S5cuP3784CWAXEAUgNxKSUl5//592bJlDQ0NcVUTANkUGhqqo6PTsWNHhHXI
PUQByC0LCwsDA4PRo0fjC3sAZFZqxtcZq6urL168GF9SALmEKAC5EhAQ0LRp0+rVqwcGBuLUQQBZ
Rq/QS5cuqaionDt3jpcAcoQoAP+N5hZjx441MDDApYQA5MXcuXO1tbVfvHjB2wC/higA/yEhIWHp
0qWampqXL1/mJQCQeREREW3btq1Vq5aHhwcvAfwCogD8h6tXr+rq6i5evDgxMZGXAEAeeHl51a5d
e9CgQTihAHKGKAA5+fz5c9WqVSdOnBgZGclLACA/Xr58qaenN2bMGN4GyA6iAGQvNTX1y5cv9evX
b9GihZ+fH68CgLwxMzNTU1Pbt28fDviFX0EUgOwlJydPnjxZV1fX2toa338KIL8SExONjY319fXf
vn3LSwD/higA2aCxf8+ePRoaGvh2EwAFEBsbO2DAgNKlS/v7+/MSgBhEAcjGy5cv1dTUaCaRkJDA
SwAgz2xtbbW1tadOnYpLhUJWiAKQWXh4eKdOnapXr46jjgEURmpq6qNHj4oWLXrv3j1eAvgJUQD+
JTExcfXq1ZUqVbK3t+clAFAUs2bNUldXx6sbMkEUgH+5fPmyhoaGmZkZbwOAAvHz86tYsWKnTp2+
f//OSwCIAiDO2dm5WrVqvXv3Dg8P5yUAUCzsoIGNGzfyNgCiAIjExMQMHjy4SZMmX79+5SUAUERm
ZmZlypS5evUqb4PgIQpAuqSkpE2bNmlqaj569IiXAEBBhYWFde7cuVKlSp6enrwEwoYoAOksLCzK
lSu3dOlSnGgEIAQuLi70kp8wYQJvg7AhCkD6BYX69etXv379qKgoXgIARffo0SMlJaWnT5/yNggY
ooDQJSUl7dmzp1KlShYWFrwEAAIQHR09cuRIbW1tfIsxIAoI3atXr0qWLDlz5kx8BzGA0Hz58qVI
kSJTp06lKQEvgSAhCghaVFTUkCFDatWqhSuTAwjT2bNntbW18aagwCEKCNqRI0doL4DvKwMQrMTE
xHHjxpUtWzYwMJCXQHgQBYTL1ta2ZMmSCxYswHuDAEJGkwEdHZ2pU6fi68cEC1FAoH78+DFw4MCq
Vat++fKFlwBAqK5evVqmTBmcTSBYiAICdf36dXV19SdPnvA2AAjbgAEDatSogSuLCBOigBD5+fnV
rFkTVxcBAJFXr17p6OisWrWKt0FIEAWEyNjYuGzZsnZ2drwNAIKXmpo6bNiwSpUqubi48BIIBqKA
4FhbW+vp6eFoQQDIJDw8vGrVqvPnz+dtEAxEAcGZMmVKvXr1YmJieBsA4KdLly6pq6u/fPmSt0EY
EAWE5eHDh1paWhcuXOBtAAAxoaGhHTt2bNKkSXh4OC+BACAKCIi/v3/dunV79OgRGRnJSwAA/0YT
BlVV1cOHD/M2CACigIDs3LlTXV393r17vA0AkJ2JEyc2bNgQHyMKB6KAUERHR1erVs3Y2BhfOwQA
Ofvy5YuBgYGhoSFvg6JDFBCElJSU5cuX16xZMyAggJcAAH4hOTl59erVRYsWtbW15SVQaIgCgmBv
b6+urr548WK8JQAAueHn56epqTl9+nR8MYEQIAooPgr4CxYsKFOmjI+PDy8BAPyXgwcPlihRAm8l
CgGigOJzdXWtXLkyjgcGgDxJSkpq3LjxmDFjeBsUF6KA4hs5cmSbNm3wLSMAkCepqalmZmbFihV7
9+4dL4GCQhRQcM+ePVNWVj506BC9qnkJACB3/Pz8qlatOmjQoLi4OF4CRYQooMgiIyMHDBhQqVKl
oKAgXgIAyIurV6+WKVPmxYsXvA2KCFFAkb19+7Zs2bLHjh3jbQCAvOvatWufPn1w/pECQxRQZEOH
Du3UqRPOBQKA33Hz5s0yZcrcvn2bt0HhIAoorGfPnhUrVuz8+fO8DQAgkbCwsMaNG3fp0iUlJYWX
QLEgCiim6Ojofv36NWzY0N/fn5cAACS1d+9eLS2tV69e8TYoFkQBxfT+/Xs9PT169eLEAQD4fUlJ
SeXKlZs7dy5vg2JBFFBMJiYmtWrVCgsL420AgN9z5MgRdXV1b29v3gYFgiiggCIjI/X19Xft2sXb
AAC/zc/Pr1GjRv369eNtUCCIAoomJSVl4cKFNWrU+PTpEy8BAPy2pKSkJUuWlClTxtnZmZdAUSAK
KJoPHz6ULVt2wYIFOAkYAPKXl5eXkpLSpk2bcBCSgkEUUCgpKSnbtm1TU1NzcHDgJQCA/EPTjIYN
G+I7TRQMooBCSU5O7tChw+TJk3kbACBf+fr66uvrX7hwgbdBISAKKBQbGxs1NTV3d3feBgWSmmv8
BgAFIDExccKECaVLl8YzTZEgCigOeon269evd+/e0dHRvAQKJDk5uU6dOkVyVLduXZzrBQXt/Pnz
SkpKN27c4G2Qf4gCisPW1rZo0aL4PmJFhSgAMuLHjx/KyspTpkzBsckKA1FAQdA4sWbNGjU1tc+f
P/MSKBZRFBg6dCgvAUjJ9u3bDQwMAgICeBvkHKKAgvj+/XuzZs1mzJhBAwYvgWJBFADZERcXV6ZM
mePHj/M2yDlEAQXx4sWL0qVL48uHFJhkUSA+Pt7b29vW1tbGxsbJyenr1685fGk1/Ylv3759+PCB
OtNN/vnnn8jISL4sQ2JiIq2ElmadDsbGxjo6OtKi0NBQXvopJibm06dPbBvs7e39/PzwxrICmDp1
arVq1fBQKgZEAQUxYMCAgQMH8gYoIgmiAA3qQ4YMqVGjRrFixeiGJUuWrFev3uzZszMN8AxFhD17
9rRo0UJTU5M6Kysrly9fvk+fPubm5rxHWlpQUBCtjZZu3bqVl35yc3OrXLkyLbp8+TIvZXB1daVn
ZtWqVdk2qKmpNWzYcPr06YGBgbwHyCd6oIsXL46DBxUDooAioPmWiorK0aNHeRsUUV6jAOWAcuXK
UX/aX+vq6pYtW1ZHR0dVVZUqWlpaNE0XP7yU5nY0utMiJSUligLUmW5C0YEqJUqUePXqFeuc1yjg
5ORE66GihoYGrZNoa2vTc5UqHTt2xNdlyTUKlNWqVaOsSc9MXgK5hSgg9+h1aGRkpKenhy8dUGx5
igIBAQG1a9emzvXr179582Z8fDwVw8PDT548yfLBuHHjRBeMozXv2bOHijRxX7BgwdevX1NSUhIS
Et6/f9+zZ0+qly9fnh2OmtcoMHXqVKrQTZ4+fcoqISEhmzZtoj9UtGjRU6dOsSLIqWXLllWvXv3j
x4+8DXILUUDuBQcHt2zZcsSIETiHULHlKQqsWLGCeqqpqXl4eIg/Meh3NurT7P/Dhw+sSMNz27Zt
qTh9+vSkpCRWZGgvTzlAWVmZveeU1yhQr149qsyfP198GyhnsJ7t27fnJZBPYWFh9DhevHiRt0Fu
IQrIsW/fvtHwYGVlpaure/v2bV4FBSWKAr+yaNEi1vPHjx/dunWjCoWGrAcJUnYsVaoULTUyMmIV
BweH0qVLq6qqZvqYn0RGRs6aNatVq1YHDx6k4TyvUaBdu3ZU6d27Nz1XeSmDnZ3do0ePrK2teRvk
1qhRo3r16kW/UCxgbz6BPEIUkGNNmjShSdvixYubNm2K43gVXu6jgK+vLxuwV65cme17Rf3796el
tWvXZs1Lly5Rk/KBra0tq4jQDJ6CRWhoaHR0tARRwNTUVElJqVixYnXr1qWbODo68gWgKM6dO0ch
kp5ylCxF4RLkDqKAHCtTpszNmzerV6++adMmV1dX0fu9oJBy/wGBt7d3xYoVlZWVz549y0v/Rk8Y
Wg9hzcOHD9PvOjo6tENnlV/JaxSIiIiYN29elSpVihYtmv73ihSpVKmSsbHxkydPKGHwTiCf6BG0
tLR8+/YtPb4UQ//3v//hi9DkF6KAHGvXrl2LFi1KlixpaGhYtWpV2sPyBaCI5DEKkMTERFpEWzJ2
7Fh6lqb/1YyTGkaPHo0zCOSajY1N+fLlBw0a1KpVK01NTXrKnTt3ji8DeYMoIMdmzpxJe1Xa46up
qXXq1OnLly98ASii3EcBGtFr1qxJPdevX5/tBwQdO3akpaIPCG7dukXNMmXKODs7s8qvSBAFMqE/
QYOHkpIS9TQ1NeVVkE+U8HR1dSlE0qNJjymuQyy/EAXkmJmZGb0CKQfMmzcv02FZoHhyHwV+/PjR
vXt36jly5Mishw3SU4UdNih6G8nR0bF06dL0RLp+/TqriMTHx+/evXvKlClXr15lxw2wbcj6qXDW
KPDu3Tt6ihLRWYtMTEzM//73P+qpp6fHSyC3Xr58yZ4SFStW5CWQQ4gCcox23BoaGtu2bcMxg0KQ
+yhAVq1aRT1pdHd1deWlDKmpqTS006KiRYu+ffuWFUUnE06dOjXTyYRfv35t0KABdd63bx+rNG7c
mHpS1KBkwCqMubk55QlaJIoCb968oSZ5+vSp+JsT9DvbPFotL4E8CwoKomdFz549eRvkEKKAHPPx
8Xny5AlvgKLLUxQIDAysW7cuda5Xr96dO3fYWV5hYWEnT56sVq0a1UeNGiV+iaH9+/dTsUSJEqtX
r/7y5Qu7xJCDg0Pfvn2pXqFCBS8vL9aZvReloqJCNwkPD2enFdDw36hRI6oTURSg2X/9+vWp0qJF
CwsLC1akv3X//n12maNJkyaxIsi7gICAhw8f8gbIIUQBOUZ7YcIboOjyFAWIm5ubvr4+9VdTU9PU
1NTS0ipTpgy76G/WCw8nJSUtWLCAFikpKZUqVYo6EA0NDapQPrCyshJ1pojADhcoVqwYrZC6lS5d
mlZLv6urq1Nd/FgBGh7YhxG0ErZOUrx4carUqlULX6itSLAvkmtyFgWCg4MtLS0PHTq0fv365cuX
z58/f9q0aeNBntEjOG/evKVLl65du3bv3r1Pnz7F9ytmK69RgLi6uo4YMYIGXfZVQDQqN2jQgP7b
UVFRvIcYGuN3797dunVrGq2ps7KyctWqVYcMGfL+/Xve46c3b9706dNHT0+PupFKlSp179796tWr
7D0A8ShAnj9/ThtsYGDAtoFySb169QYOHOjk5MR7CE90dLStre25c+dMTU1XrlxJIWzmzJkTJ07k
LwmQT1OnTmW7snXr1u3fv5+e+XL0nVtyEwVoAkFjxl9//bV9+/Z37975+vpSLPjx40d8fDzSqFyj
ESgyMjIkJMTPz8/BwWHfvn00TowePRqXSciEnuc00ad/UZ4m0/Tv/fr1K427dENKBhSzcjiyhNIG
PRAeHh7UmW7i7e0dExPDl4mhLYmIiPj48SN1I58+faJHMCkpyd3dnZpZTxGMjY318fFh2+Ds7EwP
dFxcHF8mMKGhoSYmJl27dqWZzOPHj+k/HBQUFB4eTv8i+ufzTiCH6EUhviuzs7Pbs2fPgAEDxo0b
Jxff0SDrUSAlJYV2fPQ/7du375MnT+h/zReA4qIH3dramuadNGei0SvT4WkAcofGCZq6/P3336NG
jTpx4gQNGHwBKDSKd69fv+7evfuWLVsoKMvyrkymowAN/BQCZs2adfv27ejoaF4FYaBH/+nTp8bG
xqtWrcKV6UCuPXv2bNq0aUePHg0ICMC7mEJDu7JHjx7Nnz9/w4YN2X42JwtkNwpQcF6zZs2CBQvw
yhG4nTt3zpkzJzw8nLcB5AcNAxcvXmzdujWuAAampqZGRkYRERG8LUtkNAr4+/tTCDh37ly2H1WC
oNDO9Pbt2zNmzMDRAyBfkpKStm/fvm3btu/fv/MSCFhcXNy1a9dmz579zz//8JLMkMUokJKS0q9f
P5wxD+K8vb2zXtYGQGalpqbOmzfP0NCQtwEy0JSmZ8+esrYrk7koEBYWNnfu3Bs3bvA2wE8vX74c
MWIErnMOcuHkyZPbt2/nDQAxNNEdP368TF0tXuaiwKZNmw4dOoTJH2RFz4p79+7NmDGDXTsPQGa9
fv165MiROFMAskW7smvXrhkbG8vOGaSyFQVcXFymTZsms8dYgtTRS8jExOTly5e8DSB7/P39W7Zs
+enTJ94GyCIhIWHp0qU2Nja8LW0yFAWio6ObNWuGQ8MgZz4+Pn/88QdOLwTZRPO8devWPXr0iLcB
fsHLy6tWrVoy8taRrESB1NTUq1evbtmyhbcBfu3QoUNmZma4OhvIoMDAwIULF+LLQiE39uzZIyMf
iMtKFEhKSjI2Ng4ODuZtgF9LSEiYPXu2n58fbwPIDBMTk+vXr+NqKJAbtCszNDQMCQnhbemRlSjw
48ePxYsXY54HuXT8+HHR1+0DyIjExMQaNWrgaCfIvd27d8vCx+KyEgW2b99+7do13gD4L5QDNm7c
yBsAsuHevXtGRka8AZALFhYWmzZt4g3pkZUoQFFajr7PEaQuLCysW7duvAEgG+bNm+fq6sobALnw
/fv3tm3b8ob0yEQUcHBw6Nu3L28A5I6hoSHOKgTZQfEU1xYECUyePPnNmze8ISUyEQVu3bplamrK
GwC5c/z48cOHD/MGgLT5+vquWbOGNwBybf/+/adOneINKZGJKHDs2LHLly/zBkDuPHr0aNWqVbyh
cCIjI729ve3s7J48eXLv3r3r169fuHCB9hfnz5+/ffv248ePX7165ezsHBQUJPvnrf348cPT09PK
yurZs2f379+/cuUK3ZGzZ8/Sq57uy8OHD2lK5OHhERISItfn4Hl5eW3bto03AHKNXuBSnwzLRBTY
uHEj7fJ4AyB33NzcJk6cyBuKIioqigb74cOHDxgwYPr06ZR19u7de/z4cRo4L126RIPoxYsXaRyl
acTWrVsXL148evRo6rl06VIKRgkJCXwtsoGG/127do0aNWrgwIGzZ8/esGHD7t27jx49SneQ7sjf
f/9Nv9B9OXz4MO0H582bRz379++/fv16ijjyeDLRhw8f6HHhDYBcc3FxmTNnDm9IiUxEASMjI3wb
PeQVzTUV48hBGvYCAwNpfjxr1qw6deosWrTo+fPn/+Sara3t6dOnKRV17tx5+/btDg4O379/l9ZF
S+Li4ry9va9duzZmzJhOnTpt2bLl2bNnfENzwd7eft++fT179uzduzcNqzS4xsbG8lXLPJrPSP1t
XpBHtCsbNGgQb0iJTESBmTNn8t8A8kIWjrz9TR4eHmvXrp0xYwbNjO/evevq6spHxbyztrY+e/bs
qlWraG00/y7ks9sTExOfPn06ZcoUY2PjvXv3Pnr0iO4a37I8cnd3f/ny5bFjx2iSMHny5Hv37snF
FXvev39//vx53gDIi169evHfpARRAOSY/EYBGttovrt+/fqWLVvSVJKPgfnExcVlw4YNenp6ly5d
io6OLtBxlFaelJTk5eU1ePDggQMH0hDONyKfODg4jBkzpk2bNvSLLFyfNQeIAiAxRIF0iAIgGTmN
AjR2XrlyZdq0adu3b3d2duaDXn57+/bt6tWrp06deu3atYL7Wmea+q9atWrixIlXr179nbc0cnb7
9m1DQ0PKN97e3vwPyx5EAZAYokA6RAGQjDxGAcoBI0eOnD17Nk1zJX4LPZdo/U5OTpQGKHbk+4F4
qamp169fr1WrFoUANzc3/icLDOWMU6dOderUie4R3wIZgygAEkMUSIcoAJKRuyjg7OxMA/O+ffv4
+FYoaBA9cODAqFGj7ty5w7fjt338+HHhwoXz588vuHc1smVhYTFu3LiTJ0/GxMTwTZEZiAIgMUSB
dIgCIBn5igIvXrxo06bNtWvX+LBWuF69ejVjxozt27fzrfkNnp6eI0aMuHXrlouLC197IbK1tTU0
NFy5ciXfGpmBKAASQxRIhygAkpGjKGBpadm5c2dKA3xAkxIjI6Nt27ZJfHJBYmIiRQrKAU+ePOFr
lAb25sqKFSuio6P5lskARAGQGKJAOkQBkIy8RAE3Nzd6qZubm/OhTHo+fPiwefPm/v37+/n58Y3L
i+PHj0+YMMHCwoKvTnqcnJyMjY03bNggOxcjQhQAiSEKpEMUAMnIfhRITU318fFp1qzZjRs3+CAm
A44cOTJq1KiIiAi+lblAIy7dBdph2dnZ8bVIm4uLy9ixY2XnqgOIAiAxRIF0iAIgGbmIAqtXr754
8SIfvmSDh4fHli1b5s+fn8uTDOle3L17d/Dgwa9fv+arkA1v3rzp0aMHjcF8Q6UKUQAkhiiQDlEA
JCP7UcDc3Hz69Onu7u587JIlixYtMjExyc2UOjw8fMSIEYV8skAuvXv3jratkC+tmC1EAZAYokA6
RAGQjIxHAS8vrw4dOuT7Bfjy0YoVK86dO8c39xdcXV0HDx58//59fhvZs27dumvXrvHNlR5EAZAY
okA6RAGQjCxHgcTERENDw3v37vHxSiY5Ojr27t3b2tqab3QWP378GDt27KtXr/gNZJKNjU3jxo2/
ffvGN1pKEAVAYogC6RAFQDKyHAUCAgLmzJnDBysZ9uDBA5r0BwUF8e3+t4sXL5qYmPCuMszMzIy2
U7pfUoAoABJDFEiHKACSkeUocOjQob179/KRSradPn1669atfLvF0Gy7X79+Dg4OvJ8Mc3FxGTNm
jL+/P990aUAUAIkhCqRDFADJyGwU+PHjB22btbU1H6lkm729/dChQ2kk41ufITQ0dODAgbJ8iEAm
27Ztu3fvHt96aUAUAIkhCqRDFADJyGwUoCFh0aJFfIySBy9evOjdu7f4rPrkyZOF/F0Jv+nRo0cL
Fy7kWy8NiAIgMUSBdIgCIBnZjAIpKSlTp059+vQpH6PkhJmZ2bFjx9i5hbGxsYMHD3779i1fJg8c
HR379OmTlJTEHoXChygAEkMUSIcoAJKRzSjw/fv3iRMn8gFKftjZ2U2fPj0xMZHuwrJly3bu3MkX
yI8ZM2Y8e/aMPQqFD1EAJIYokA5RACQjm1Hgw4cPNJTy0Ul+eHh4bNiw4ejRo66urjS9piZfID9O
nz49e/Zs/jAUOkQBkBiiQDpEAZCMbEaB58+f79q1i49OcsXa2rp58+Zr1qyhIY2X5IqDg0PTpk2l
9RkBogBIDFEgHaIASEY2o8CVK1dOnjzJRyd5c+zYsZ49ezo6OvK2vOnQoUNYWBh/JAoXogBIDFEg
HaIASEY2o8CBAwcuX77MhyY5RNvPf5NDgwcP/vz5M38kCheiAEgMUSAdogBIRjajgImJyd27d/nQ
JIecnJz4b3KIdib29vb8kShciAIgMUSBdIgCIBnZjAKzZ8+WuzMJFcbKlStfvHjBH4nChSgAEkMU
SIcoAJJBFIBMEAVAHiEKpCucKJCUlPTgwQPRRVRk3+vXr42NjWNjY2Vtg6V4FZdMZDMKLFmy5OHD
h3xogsK1YMECKysr/kgULkSB3EhOTua//UQVedknFxxEgXSFEAUSEhK2bdtWpEiRyZMn0++8KtvO
nDlTtGjRTJeDlS4KATdv3pw+fbq5ubl0vwWOkc0osGbNGrk+VkCu0c7Ezs6OPxKFC1EgZxEREWZm
ZosWLfL29ualtDRHR8e5c+ceP348Pj6elwQJUSBdIUSBc+fOKSsrlylT5tOnTyyBXr58uWSGd+/e
sT6yJjExccaMGUpKSl27duUlaQsNDa1Xrx4lqvbt20vrlC1xshkFtmzZQoGJD01QuCZOnPjhwwf+
SBQuaUUBIyMjtivLpFGjRosXL3ZycuL9pO3OnTslSpSgvcf8+fNZhXZxkyZNooq6urqPjw8rChOi
QLqCjgIWFhb0FKxQoQIlUF5KS7tw4QI9BYm1tTUv5V1wcPCxDLQP4qV8FRUV1blzZ9pIExOTwnwz
w8/Pj90v8fxOIiMju3XrRtszbty46OhoXpUe2YwCBw8e/Pvvv9nIBIVs0KBBmZ60hUZaUWDWrFkZ
e7Ls0a5v2rRpshDcrays9PX1aXvoBcIqSUlJa9eupY2sUaNGQEAAKwoTokC6Ao0CNJGlWbWysvLG
jRvFP5HKlyhgY2PDVnL69Gleym+PHz8uXbo05RgXFxdeKnj0R9n9otktL2WgfyC9YmlLQkJCZOHj
PdmMAg8ePKCdHR+aoBB5eHg0bNgwLi6OPxKFS+pRgF6YIm/evDlw4MCff/5JdSUlpYEDB0rr3yJC
A7+np6e7u3tMTAwvZcwuaGt9fHyyHkMgKIgC6Qo0CtB+uXjx4uXLl//y5QsvZZCXKJCQkNCuXTv6
ExMmTOClgverKCBrZDMK2NnZrVu3jo9OUIju3r07ePBg/jAUOqlHAd4WEx0d3aNHD1pUqlQp2jxe
BdmDKJCuQKNAq1at6JUwb9483v5JXqIAefr0Kf0JNTU1ytS8VMAQBX7H58+f58+fz0cnKERbt27d
uXMnfxgKnQxGAcJey6qqqlevXuUlkD2IAukKLgrY29vTy0BZWTnrIJptFDh27BgrJicnOzk5GRkZ
6enpUbNs2bKrVq0KCAgQHTbPumVSpkyZr1+/sg6EVkI3oQlirVq1aCkF8yFDhty7dy/TO3WbN29m
N4+KiqJIUb16dfrd2NiYL85gYGBAxUWLFvG2GH9//4MHD3bu3FlFRYX60M2XL1/u4eGR7Rtu9Cdo
A/r376+hoUGdq1WrNnv2bHd3d/bVtOHh4TS4Uj0r0c3/97//UZPmXrGxsazI0H/GxcVlzpw5FStW
pA70r6DfX79+XaCHOMhmFKB/44QJE/joBIVo0qRJUjwKWDajwNu3b9nSrCGJXs7Xrl3r3r07BQXq
0KxZM+rz7du3rJ/90S7r7t27ffv2LVGiRNGiRTt06HDu3LmwsLCePXvSDadNm8a6JSUlTZw4kSp9
+vTx9fXdsWMH7TmLFSvGZkq0JSVLlqSlR44cYf3JwoULqVKlShXRsQJBQUF//vkn7bRPnjxJxU2b
NtWpU4f66OrqjhgxgmZf2e7ZaD/z8uXLUaNGaWpqUmfas9Ee+8OHD+KdAwMDq1atSku3b9/+48eP
ixcvtmnThpqE/gmPHj2S4slliALpCi4K0GhEDzM9sXhbTM5R4P79++xJI+6PP/5wdXVlPetlEPXR
19enZsuWLcVP/KMYXrduXdZBRF1dfcyYMeLjqCgKGBoastckoSc9X5yBQgAVa9SoERoayksZHj58
2LhxY3pxsluJVK5cmV66vNNPtK+kIZxembzTT5RRdu/eTS+DiIgIei3RHaGbs0U0rmfc0XpsDb+K
ArSnoJc9CwHiKBBs2bKFdyoAshkFaO8zefLkFy9esPEJCoejoyONVVL8RFw2o8CpU6doUfHixWlf
wUsZaLZAr2I1NTV2W5EmTZrQcMs7/UTDKjv4X1zv3r21tLTol6xRoGnTph07dszole7AgQO0NE9R
gIpdu3ZlIUAcBYINGzawniLfv3+nnSftbXinn2iPdPnyZd5JLAosW7aM7jubO4lQc+3atdJ6/iAK
pCugKEC5r0GDBvQY0+Sel8TkHAVIzZo1aSynoZeiJQ3eSkpKVBSdBsPk8AGBs7Mzm3lXqlTp2bNn
VKGn+NSpU9mwTZN+UfQWRQH6Ezo6OvTaoGGVQjdbylA0oQ60VPxV6ubmxkZf+hM016cKrfPs2bPs
9UY/xQ8bpkXjx4+nOr34586dy969oLW1bt2aivQyYGtgfvUBQbZRgNZM+Z2KtP2tWrWiO07Fjx8/
dunSJWMdRQru6m+yGQUIPbvoWcfHKCgUNKvL9m2zQiNrUYAiKe272N6A5iTh4eF8QcYbV+zUJJoY
0DSATTBo47W1talIswvRZJpe3dQhfe0ZIyvNpFNSUhwcHMaNG0cTd1bPGgUI7Q1oRrFmzZqtW7dS
CKCleY0ChPZLu3btio6Opl3Zpk2b2DSGdqG0PxTtP2kOQzs0VqcdtZ+fHxVfvXrF3oulBPPt2zfW
UxQFCK2KNpt2VrTm69evly5dmoo0o5PWRSkQBdIVUBTw8vJiDzwN8LwkJuco0KFDB/FTkmi6zIZA
yge8lOFXUYBeWmyIpbFK9ERkKEzQU5Y2zN3dnVVEUWDYsGHseZwVvYroVUqjOD1reSktjV4b9Hqj
p2+my6vR+M1WKH7Hnz9/zl5Ipqam4lfzoJdHs2bNqN6oUSNeymMUoG2uX78+Fel1KP4OG/0T2JmH
enp6kZGRvJqvZDYK0DSFUhHtMfkwBQXv4MGD0v04XOpRgHYI4iZNmlSuXDkasGlvlulaCydOnFBV
VS1VqtS1a9d4KcODBw/YBGbPnj2sQntRNvWn4ZnyPSsy+/btK168OC3KGgVo5RTLaDLG6kxeowDF
F9FOkjE3N6d7RIsGDRokmr7T3o99DJHpHDFPT0/2uWr//v1ZRRQF6D4ePXqUfSrK0I6Oto32zKdO
neKlwoUokK6AosDr16/pSUyP7q1bt3hJTM5RINNTkJiZmbFFvJ3hV1Hg4cOH9MSi1wmNqbz0E92E
nrg0hNMGsIooCuRwPjS9CNkxBMePH+eltLRLly6tWrWKXpCZBlqK7fTSos7i72E0adKEKvTqEn8B
MLdv307/80WKuLm5sUqeosC5c+fo7lD6trW1FX8pEktLS+pMD8GTJ094KV/JbBQg9M+X668qljs0
NZTWxYUYqUeBbFFMd8lyHjI7mJqSOg3evJSBdh1Dhw6lRbVr12YvcLpHNDWngVb8XUPm69ev5cuX
p85ZowC9MENCQlhRJK9RgHZumfYntO+i+QYtqlChAqVtVpw3bx5VKCJkmnQRdoVZmvGz760WRQG6
ieioL4buC9vBZv30oXAgCqQroCjw7NkzehJoamq+evWKl8TkHAV4WwwN9lkX/SoK0POJivRyyvrV
6fREZ+9crVy5klVEUYA1s+Xj48MOO1i6dCkv5ahx48bUWXTeBL0G2FsCNFdgFXE0wNM2ENo2VslT
FGD7DtopZL10qJ+fHzvsQDTJyF+yHAXoWYdTCgsNxdBhw4ZJ97JXUo8Co/6tX79+bFejp6d38OBB
0aj/5csX1v/kyZOsIo59HEAjK+27aLykHQ41aZj89OkT7/GTv78/Dcm0NGsU6NOnT9bHIq9RgF4+
rCJOtN8WxT4WR0aPHs2a4uzs7GgRTcmePn1KTVEU2L59O+sgQjGCHZeAKCBNBRQFaE5G81GpRIEJ
EyZQkSbKNCQ3/zeanbNDdeg1wzrnJgpQBGZv42eNAjExMXfu3KHdQceOHfnfaN6cHeMjigJv3rxh
H+xdvHiRVXKWpyjATrKgv8j/thi6++xAyFwmmLyS5SgQHBw8fPhwPlJBAZs6dWrW/Xshk7VjBeLi
4mgKMWPGDFpEk6Lnz5+z+vXr11l/Cgr8hSqGZXdtbW17e3uKAmzlbdq0Ec3CRaQSBVxcXGgRuX37
NjXpDrImBQJ+B8SwDy5VVFTYfg9RIAeKHAXoZUkPrVSiwKBBg1g9B+PHj2edcxMFQkND6ZlNfcTH
1MTERHNzc/YMptBDr95qP9Gzn4qiKPDixYuCiwKsZ86WLFnCOucvWY4C9OgsWLCA9r98sIICQ4MW
PRNEY4m0yFoUYLy8vGiHQEvnzp3L3hU/evQo658D2pnQlJr6T548mZpdunTJ9ME/kUoU8PT0pEWE
RQEHBwfWzAHtDNmnsYgCOVDkKHDv3j2aqkoxCtSsWfPUqVNXf4FuyzpLHAXu37+vo6NDIYBeqGfP
nqWpv8dP7GldmFGgVatW/I5lh51WkO9kOQoQ2ve1b9+ej1dQYOhla2Zmxv/p0iObUYCGcHayQI8e
PdhnBKIosHXrVv76zIIG2rCwMNG7ArITBVxdXWkRyRQFpk6dyjc9i2vXrrFLzSIK5ECRowA7VoBY
WFjwkpgCjQKGhoZUbNq0qejT9xzkJgpQtKdgQX2WL1/OS2lpo0aNogq9bIKDg3npp0zHCnh7e7Nj
BTJt56/kKQo0atSIKjQqszlHYZLxKEAoFNLwwIcsKBizZ8/OdFlxqZDNKECvSnY0j+iQ4ZcvX7L+
7BP0HNBt2a6sYcOGWU9ukkoUYKdVE3aZhIiICKWM07yz7ZwJokAOFDkK2Nraso+xM50wwxRoFNi7
dy9N1rW0tCwtLXnp13ITBdzd3dmTWPSlXoQdE5Ttfy9TFKBhW19fnyr9+vVjFXGhoaHGGUSvxjxF
AXYdJ3V1ddops0qhkf0oQBmOBqoPHz6wQQvy3b1792g4keJ14kRkMwrQ5L5Dhw60tHv37uxdge/f
v5cqVYoqEyZMyHo+USa0w2EfPtK946WfCj8KUDQxMTGhRbT9ovkP60wTEooFrPIriAI5UOQo4Ovr
W6NGjV89ugUaBezt7XV1dak+ZcoUXhJDS9m7W0xuosC7d+90dHQ0NDQePHjAS2lp7AJKorNmRagz
W6EoChB2Xg3JesKV6BIioouQ5CkKUNxRUVGhbE6v0qxvDNA9zXrscX6R/SiQmppKOzsrKys+cEF+
69Sp05s3b/i/W6pkMwo4ODiwAZj2BqILB7Hjmml64OTkxCoitBMQvxe0syqdcfkdSvy89BM9q9lV
fgsoCowZM4ZlFxHR9Vo6duxI+yJWPHDgAFWKFy+edcpHNz937hzdijURBXKgyFEgLi6OfaffuHHj
eElMvkQBem6xN95p5kfpOyQkhF34grK2kZER629oaEgvJ9afnu4nTpyoWLEijesvX75kxdxEgYsX
L1IHeumKD+SjR4+mYtmyZQ8fPuzt7e3n5+fu7r5z505aecb60l9LvGvGd5SxtwooQFCeYJcioO03
MzOjgZyC/9q1a1lP4ujoyNYwf/58eiFRAGcnCmYbBWhV7B1I2mVs2rSJBn7a49B/gDbJ1NSUIhFF
+EwXJ8kvsh8FCP236TnABy7IV2fPnhV/kkuXrEUB2iHQ6PjHH3/QInV1dXbNU4bCE7tWD72CHj16
RPsuKsbExLx+/fqvv/6ivcGMGTPYGy30c+zYsRmrL0JZn/YwlG5p4KRndcuWLVm9gKIA7VqXLl1K
jzLbn7i5uY0YMYLqNOugvZYo1tCUr2nTplSvVq0a7dX9/f1pQkL7KxcXF/rP0B2ntbE7iCiQA0WO
AoSGN3p0K1WqxNti8iUKEDY0qqqq0gBfo0YN0dtolAnoftEieuJqaWnRU5DQWM6uzzV8+HDRYTi5
iQIsWNSrV088JtNrm6VyNTU1PT09WjmNu/T6oaGXvSfRqlUr3jXDvXv32BuD9JP+J7Q95cuXZyf7
0eufvVoY+ivsnCJKCRUysAiSbRQgogsO0k6EtoTWTK9t+oUdq7h///7/fB9SMnIRBWhnOmrUKHr+
sNEL8ouzs/PUqVOzHigjLVKPAhn7mP8n2tsQ2rOJ7zpoHKWUwBZpaGjQvov600ueXcaffhfP7vSq
b9++PdXp1U07FlpK+w26Fe062Of0BRQF2A6Epjr0F6kD26eRrl27ii41SCia2NnZsT0bbRLda9af
ZkS0eeyiAiw3IArkQMGjwOfPn9mLIesBMvkVBZ4/f96oUSP23gANmaLzAghNl2mW3KRJE3blTkLP
Zgqwe/bsEX+d/GcUoLTOroSV9RlMozu9SunVQkvphUov6YEDB1IcZm8Y1K1bl579vGsG2lvRq5Re
82yD6ZXZuHHjVatWiV+fnKH9LG05rZO60fazC5b9KgqQ79+/L1q0iP4ie02yTEDb9vfff/MeBUAu
ogD58uXLoEGD6LnBBzHIDwcPHqTXl2h2KHVSjwKZUI6nV3qXLl2yvdwqsbS0pBGI9lrUk/rTrpIm
M+PGjcv6Hp63t/eQIUNo/sDCPb20O3TocPLkSRp3qVlAUWDFihX0+NLv7BMK+tM0758zZ062VzH3
8vIaM2aMgYEBu6QK3SPaWtoM0ZuvBFEgBwoeBcj06dPpAabXA2//RE84iwziJ8nQ05EVeVsMPY2y
XZSSkkI7+levXtEiBweHrC8Af39/Cq3sto6OjrSeTB+o083ZUt7O4urVq3QXtLW1sw7YhIq0Wro5
vbBdXV3Z68TT05Mq9NrLNGAT2kI3Nze2we/evaMJfaarezJUpC2ndVI32n6KI1Sk3S7dR6p8+Pe3
fzLsQwEa8NjGODk5Zb0sSf6SlyhAzp49u3PnTj6IwW+jcN+qVauCfoLlibSiAI3c9IrL6vXr1/RK
z/lgOtr70WuZelJ/Kysr2m9kvWYoQ9MAWhvbIdBLm3Y7osMG586dy/rQTsPd3Z060EQi6/6B/hbb
7dANeSkXhw3SDpP+sXQrui097r/aPEL7OvpX0NSOOrP7nik0JCQksKXiXyXP0CLaGdIiHx8fXipc
iALpCjQK0LNWR0dHU1OTHmk+5llb07Mmzc4u7cWLtLg4mtenffiQRs+wx4/TgoPpmZj24EF6B1dX
mnSn//LqVRrN9ann06cUj+kZnfboEU3V0z5/Trt7N72Dre3/r4puJVoVzchFq7p/P/Oq6DlHr9KH
DzOvijIBdXj9On09GW8JNGrUiBLx1q1b0zcexMhRFKA93eDBg+lJyEYy+B0UeWkqbG5uzv+5skFa
UaAQBAcHZ50w0JOZfUApPsvPq/+MAgKBKJCuQKNAXFzc9OnTlZSUpk6dyp/NtAdZvDjt6NG0c+fS
li5Nu3AhbffutOXL0y5fTlu9Os3UNO3atbRFi9L27Uv/ZcmStDNn0ui5vmxZ2qVLaZs2pa1Zk3bl
Cj2F03bsSLtxI/Oqdu3iq1q16l+runqVr+rwYb4qWprtqs6eTV/Vz6NhL126VLx4cUoDWc/rBTmK
AuT+/fvs4xs+oIGkrl27VkDXr/wdihoFLl++3KlTJwcHB97+adKkSbRfrVixYtaTknIpOTmZfbrR
oEED0TEfiAJSofhRgHz79o29kXXv3j3+thU97WjmnZREk7X0Jk3H2SVKIiPT3xUgoaFpUVFpFB2o
STdJSEhjI3F0NP8lPDyNHWeXw6rYN2XlsCr2RtmvVpXxplytWrVUVFTETz4EEfmKAmTZsmUnT57k
AxpIxNnZmRJV1rPgpE4ho0BERAQ780hDQ2PHjh1eXl4hISFWVlZdu3alIkWBsWPHSnBQMK2WVnXh
wgV2nFOfPn1oX8cWIQpIhSCiALGxsaldu7aamtrZs2fFj6SVZa6uri1btlRXV9+1axcvwb/JXRSg
3dy4ceOePXvGhzXII5qb0j/w0qVL/B8qSxT1XQEPD4+RI0eyL1ETV7p0adp1Z3sA03968+YNX0sG
2i2LjqBCFJAKoUSB1NTUt2/f0tNrzJgx7HxZ2bd//34K3StWrCigM/EUgNxFAXoeWlpaNmvWDB8T
SObw4cM0QmS9kpUsUOBjBWgX5OTkNGvWLL2M67dWqFBh8uTJ9BzOemxgLjk6OrLjDP73v/9RLBB/
QBEFpEIoUYBhh9ryhsz79OnTo0ePeAOyI3dRgDlz5syaNWvc3d35+Aa58/DhwylTpnxjn7vJHgWO
AlDQEAXSFVoUAAUjp1EgPj5++vTpV65c4UMc5IKVlVXDhg1pNsn/ibIHUQAkhiiQDlEAJCOnUYB8
/PixQ4cOL1++5AMd/JfVq1fL5iECIogCIDFEgXSIAiAZ+Y0CxNXVddKkSXZ2dnysg18zMzNbu3at
jB/lgygAEkMUSIcoAJKR6yhATp06NWfOHBxCmAMPD48TJ060bt36P7+CVuoQBUBiiALpEAVAMvIe
BWJiYpYsWbJo0aIPHz7woQ/+7enTp6NHj5aL62shCoDEEAXSIQqAZOQ9CjDGxsZnzpzhQx+IcXBw
aN++/bt37/h/SrYhCoDEEAXSIQqAZBQjCnz79m3OnDlIA5lQApg+fbr4t+zLOEQBkBiiQDpEAZCM
YkQBEhsbO2TIkKtXr/JhEP75Z+LEiU+ePOH/IHmAKAASQxRIhygAklGYKEACAwOnTp169+5dPhIK
GI2ps2bNOnLkSNZvw5NliAIgMUSBdIgCIBlFigI07Hl4eHTs2PH69et8SBSqOXPmXLp0SeKL2koL
ogBIDFEgHaIASEaRogDj6+s7duxYc3NzPioKjJ2d3axZs7Zt2yaP37uBKAASQxRIhygAklG8KJCa
mkrDYY8ePQT43oCbm5uhoeGxY8fi4+P5v0OuIAqAxBAF0iEKgGQULwow/v7+AwcOfPjwIR8kBcDR
0XHatGlmZmZy97mACKIASAxRIB2iAEhGUaMAcXV1nTBhAg0tfKhUaPb29nPmzDl79qy8fIF4thAF
QGKIAukQBUAyChwFCM2P+/Xrd/PmTQ8PDz5mKhy6a2TIkCG3b9/md1tuIQqAxBAF0iEKgGQUOwqQ
wMDAuXPnHjx4UFGvTPz8+fNp06bduHGD32F5higAEkMUSIcoAJJR+ChAIiMj582bt2bNGj54KpAn
T5706NHDxsaG31U5hygAEkMUSIcoAJIRQhQgMTExixcvnjt3Lg02fBSVf6dOnerdu7e8fL9AbiAK
gMQQBdIhCoBkBBIFSFRU1N69e8eMGePg4MDHUnm2c+fO0aNHe3p68runEBAFQGKIAukQBUAywokC
JDU19erVqyNHjrS0tHR3d+eDqrxxdnbetGnTxIkTw8PD+R1TFIgCIDFEgXSIAiAZQUUBhsabSZMm
0ZDDh1a58ubNm9GjRx88eDApKYnfHwWCKAASQxRIhygAkhFgFCBfvnxp0aLFnj17XF1d+RgrDyws
LNq3b3/16lV+NxQOogBIDFEgHaIASEaYUYAEBQWtX79++fLljo6OfKSVYRRZjh8/PmXKFEtLS34H
FBGiAEgMUSAdogBIRrBRgKSkpNDA06RJkxcvXvAhV1atXr168uTJCQkJ8vWlw3mFKAASQxRIhygA
khFyFGAoB4wZM+bs2bN81JUxlpaW9OpesWJFREQE32LFhSgAEkMUSIcoAJJBFKB59rdv36ZPn75w
4UIXFxc+AsuGO3fuDB482NbWVq6/WSD3EAVAYogC6RAFQDKIAiIbN26cPHny06dPZeELCyiUbNu2
rUOHDq6urnz7BABRACSGKJBu/vz5P3784A2A3ImKiuratStvCB7NvO3t7SdMmHD06FE+IEuJhYXF
iBEjjhw5IrQXtZ2d3alTp3gDINciIyMHDhzIG1IiE1Fgw4YNDg4OvAGQOzT9HT9+PG9AhsDAwAED
BqxYscLW1paPzIXI1dX12rVrnTt3fvToEd8gIfnw4cOBAwd4AyDX6IUze/Zs3pASmYgCNIFQ4LON
oYA8fvyYxjzegJ+io6MvX748atQo+smH6EJhbW09efJkekQ+ffrEN0VgvLy8tm3bxhsAufbgwQOa
D/OGlMhEFLhx48bmzZt5AyB3Tpw4cfDgQd6Af6NhqX379jt27CiEbzd2d3e3srLq06fP33//zf+8
IPn6+pqYmPAGQK7Rfoz2ZrwhJTIRBWxtbQcNGsQbALljbGz87Nkz3oAsEhMTd+7cOWbMmLt37xbc
sYRubm5r1qyZMmWKvb09/8NCFRoaOm/ePN4AyLWZM2dK/epbMhEFkpOTa9So8e3bN94G+C8RERHd
unVTyEvZ5yN6ZX39+nXAgAHbtm3jQ3e+evDgQdOmTY8fPx4bG8v/pIClpqYaGhrSv4W3AXIhLCys
bdu29FLlbSmRiShATE1Nb9++zRsA/8XGxmbt2rW8ATkKDg5etWrV3Llz7969y4bw3/f27dsdO3ZM
nz6dHgj+ZyAt7datW8uWLeMNgFywtLRct24db0iPrEQB2lstX75c6skI5MWpU6devXrFG/Bf6JXF
Poajnc7vf8HxkydPevXqdfz4cZwDnElMTEydOnWio6N5G+C/7Nu3TxZOoJOVKJCYmGhkZBQaGsrb
AL+WlJREc9yvX7/yNuROfHz8+vXrJ02a9PDhQ8m+1fDt27e0hhEjRgjq2kF5smTJknv37in2ty1A
fqGBb968ebLw4bisRAF65Zw/f37v3r28DfBrZ8+e3bx5Mw4UkAD902gKYmhoOHv2bGdnZz7C587J
kycHDx5848YNRPYcUEJdvHgxnpyQG8ePH9+9e7csvB0uK1GAREVF1a1b19PTk7cBsuPv71+rVi0h
fL1NwaHkffTo0V69el2+fDk3bw9YW1sbGRmNGDEC78T8J9qtL1++HJ9ewX+iV1PFihVl5FM2GYoC
5N27dzRfwSdt8CspKSmbNm16+PAhb8Nv+PDhw9KlS+fNm/f48WM+5mfh5OS0bdu2yZMnU2jATDeX
vL2927dv/+XLF94GyCIxMXHNmjUvXrzgbWmTrShA6L9z+vRpfNIGWdGzgiZb48ePj4+P5yX4bRYW
Fn/++efevXszHU7o4eFBi7p27bpq1SreFXLt+fPnw4cPxzmWkC3alZmbm8+YMUN2jpSXuSgQEhIy
ffp0+jfxNsBP7969GzhwICZb+S48PHzt2rX0ujt37hy7GNGzZ88oAUyePNnKyop3gjw6cODAoUOH
eANAzOvXrykp+vn58bYMkLkoQKKiomiPL/WrL4FM+fr1a//+/XH2WgGh2Ym/v/+0adNGjRq1cePG
1q1bP3z4MC4uji+GvEtISDA0NMTXZEAmlLb/+usvWduVyWIUIDTzmz179t27d7EzgsTExBcvXtAM
1c7OjpegwFy/ft3Y2DgyMpK34Tewz4MPHjyIo1yBUDp88uTJ1KlTXVxceElmyGgUIN++fVu6dKmJ
iQmOGxC4w4cPz5o1S6beTFNsNIDx3+C3xcTEHD16tE+fPngCw+7du+fOnRsQEMDbskR2owBhV0SZ
Pn26paUl3h4QmqSkJFtb2wULFsyZMyc8PJxXAeTQvXv3Ro8ezS7JgLmN0NCu7N27d/Pnz6e9mcy+
3ybTUYCkpKQ4OzubmpqOGzfu1atXmK8IAT3o9vb2EyZMWLNmjbW1NTX5AgD5RMO/r6/v/v37p06d
evny5aioKL4AFFpycvL79+8pBa5du9bGxkaWd2WyHgVEPn78OGTIkI4dO+7evdvLy+vHjx/R0dHx
8fEUuJCy5Rq9WuhxjImJocf069evx44d69GjR8+ePWXhutwA+SskJMTIyKhp06bLli2ztbUNDw+n
WBAXF0eTHEReuUbDkPiuzMfH5/Dhw926devTp4+bmxvvJMPkJgow/v7+d+7c2bRpE80XV61atXz5
8qVLly5evHgJyC16BOlxpEeTHtP169dfu3bt8+fP/PEGUESRkZEWFhY0qzExMVm9evWKFSsoGfDX
A8gt2pXRQ8l2ZRs3brxx4wYFAv6Qyzw5iwIMy19JSUkUpRNA/tHjSI8mPaaYGIFwiO/HsCtTDPK7
K5PLKACMm5vb+fPneQMAQEo8PT3v37/PGyCHEAXk2I0bN0qWLGlkZISzwAFAWlxdXWvWrNm6dWve
BjmEKCDHdu7cWaRIkaJFi06YMAGX4wWAQpaYmHjz5k0DAwPaEWlqavIqyCFEATk2adIkegWqqKio
qqo2b95cLo5TBQDFkJCQsHXrVl1dXQ0NDTYn+fTpE18G8gZRQI41bNiwa9eupUqVWrVqVZUqVaZN
m8YXAAAUMEtLy4oVKw4bNuzPP/+kXwwMDPbt28eXgbxBFJBjampqN27caNCgwdKlS318fNzd3fkC
AIACFh0d/fLlS1tb28qVKy9evLhdu3Zz5szhy0DeIArIsR49enh7e5uamurq6uI0PAAofBcvXtTW
1v769euSJUuMjIx4FeQNooDce/PmjaampoWFBW+DsEVGRr5+/Xrv3r1rM5w5c8bGxiYhIYEvBshX
PXv2HDduHPsd3xQjvxAF5N73799bt27dokUL3gYBs7Oza9iwYfHixYsWLVokQ7FixUqUKNGtWzcc
0gX5zt3dXVVV9fbt27wNcgtRQBEsX75cT0/Py8uLt0F4kpKSDh06RE8DGv51dXV79OgxceLEsWPH
du/eXVNTk4rVq1d//fo17w2QH4yMjOh59fHjR94GuYUooAh8fX2VlZVpJOBtEJ7nz59raWnRkN+x
Y0c7Ozt21amUlBT6hRbp6+vTokaNGrHOAL+PdjtVqlSZMmUKxVBeArmFKKAghg8fTmMAb4Dw9O/f
nwb7OnXqZPvm0OXLl2kpOXLkCC8B/B56UmloaDx48IC3QZ4hCigIKysrelkGBQXxNgjJ58+fVVVV
aaTfsmVLtueSJCYmNmzYkDr88ccf8fHxvJohOjr6ypUr06ZN69ev3+DBg1etWuXg4JCcnMwXZ4iL
i2Md3r9/T3NBU1PTgQMHzp49+8ePH7xHWlpsbOytW7dmzpxJ3QYNGnT8+PGIiAi+DBTRmDFjWrRo
kenpBHIKUUBBhIWFtWzZcvjw4Zl24iAEGzZsyJjzF8nh+tNLly6tWLHin3/+GRgYyEtpaS9evChf
vjy7bYkSJdjBhpQq9uzZQ+mBd8qICzVq1KBFRkZGov60Nn9/f9YhJCSEEgCri5QqVcrCwgKnuSqk
qKgobW3ta9eu8TbIOUQBBUE73K1bt9Le3MXFhZdAMFq1akVDb/Xq1Xk7O5GRkTRyBwUFiT7ZNTc3
19HRoRu2adNmy5YtNKffv38/TfczxvEi4oeeiKJA8eLF6Wfbtm0HDBgwadIkSgC09OPHj61bt6Z6
tWrVli9fTisxMzNr2rQpVQwMDFxdXdlKQJHQA12nTh28DakwEAUUh5OTE+18V65cmZqayksgDOzT
gfbt2/N2LsTExOjr6yspKXXr1o2Xfho5ciStrUWLFsHBwawiigK6urr37t1jRSY5OXnGjBm0qEqV
KuJHklPsKFu2LNVpbXhCKpjv378rKyvPmzcP70EqDEQBhdKnT58uXbpERUXxNgiDBFGAniRnz549
duyYg4MDL/1Ec3paW+3atT9//swqoigwe/Zs8Q8OyLdv3ygf0KI1a9ZkGhhu3bpFdYKTzRQJBbuT
J09SiMQBg4oEUUCh+Pj4FCtWzMbGhrdBGCSIAjnYv38/rU1PT0+UEkRRYMeOHawicvTo0fTRPrvx
PikpSVtbmxbduHGDl0D+xcbGDh06tH79+jiHUJEgCigUmpZ179595MiRvA3CIHEUoDn9iRMnRowY
UaVKlYwB/f+VLVvW3t6edcshCkybNo31v5SdChUq0CITExPeG+Sfq6srPTfOnDnD26AQEAUUSmpq
qpmZmYqKip2dHS+BABgYGNCIm9coEBAQ0K5dO3q20G1ppJ84ceKcDB06dKBKLqMARU+q5wxRQJHM
nDmzZcuWOIdQwSAKKBovLy99ff3hw4dn+kwXFNjo0aPZoJvD98G8ffv20KFDNJljFyKkXXnv3r3p
JjRxv3v3rvj3FbEPCHIZBXr16kV1dXX11r927Ngx3hvknIeHR+nSpbdv345DQRUMooACWr9+PaUB
nMQlHObm5jQek0yH94tjZwlWrlyZXfnHycmpTJkyVLl69SrrIJKnKLBo0SKq06p4GxRXcnLyggUL
NDU13dzceAkUBaKAAvrx40fFihXXrFnD2yAA9IjTkNy3b9+YmBheEhMQEEATd+owatQoVrlz507x
4sVpCBeN9yK7du3KfRR49eqVkpISLXry5EnWmWJSUhIuMaQwvL2969SpM2fOHN4GBYIooJhWrVql
p6eHK78Kx5YtW5SVlTU0NLZu3cpLP4WGhrJLBZQqVUr0DQVv3rwpWbIkFXfu3MkqjLu7e/PmzXMf
BRITE1n/rl27iq5DwNCtNm3adPjwYXyNvWKgR79KlSp+fn68DQoEUUAx2dnZ6evrb9iwgbdB0YWF
hf3xxx80JNMcvXfv3k5OTlSMiYkxNzdndQoK+/btY50J9a9Zsybrb2RkRKN4QEDAypUrqRsVSS6j
QGpq6t9//82OPaxfvz4lDFZ3cHCoW7cuFWn9ousTgPyKjIysUKECzTF4GxQLooBiSkpKGjFiBO2+
c7goPSiYwMDA0aNHa2hopI/k/0a50NTUlEZ03jUDxQWWEsRRAujfv7+qqmrJkiWtrKxYzxyiAElI
SKB69erV2RrENWjQ4MmTJ7wfyDMzMzNdXd23b9/yNigWRAGF9fXr16JFi+JLaQUlLi7OxsZm0qRJ
5cqVo5GYRvQ2bdps3LjRy8sr2wvC+Pj40DyPjeI6OjpGRkZUoZm9lpYWVQ4cOMC65RwFSHJyMv2J
lStXNm7cmLrRE69ly5Y0eAQHB+NYAQUQEBDQqFGjnj17ZnskCigARAFFNmvWLJr2xcbG8jYAQN5d
unSJ0uH9+/d5GxQOooAis7e319PT2759O28DAORd8+bNR40ahSsNKzBEAUWWkJBAL2CK8zjoFwAk
kJKScuDAAW1tbRwloNgQBRSco6OjsrKymZkZrg4GAHnl6elpYGAwfvx4nBGq2BAFFN+ECRPq1KmD
IwYAIE9SUlK2bdumqqqK7zRReIgCis/f379y5crr16/nbQCAXIiMjKxVq9aCBQt4GxQXooDiS05O
XrhwobKysqenJy8BAPwXmj9Ur17927dvvA2KC1FAENh3z8ybNw9fVwgAueHi4lKiRAmaRWCnIQSI
AoKQkpKyffv2cuXK4eKDAPCfaPhfsGCBsrLyP//8w0ug0BAFBKRu3brTp0/nDQCAX3B2dq5ateqy
Zct4GxQdooCAHDlyRF1d/ebNm7wNAJBFbGzskCFDWrZsicsMCweigIBERUU1bNiwXbt24eHhvAQA
ICY1NfXs2bOqqqqnT5/mJRAARAFhef78ua6uLl7kAJCtwMDAFi1adO/ePSwsjJdAABAFBMfY2FhD
QwOXEweArHbu3KmlpeXm5sbbIAyIAoLj7u5etWrVGTNmxMfH8xIAQMaXVleoUGH58uW8DYKBKCA4
KSkpS5YsoeBvYWHBSwAgeDQ3GDt2rIGBgYeHBy+BYCAKCFFcXFzNmjVHjRrF2wAgeI8ePSpTpsyu
Xbvw6aEAIQoIlIWFRalSpa5cucLbACBs3bp1a9asGU4gFCZEAYGiF/yoUaP09PTwxQQAApeUlLR8
+XJtbW17e3teAoFBFBCuDx8+lC1bdubMmbjGOICQvXjxomTJkosXL05ISOAlEBhEAUF7/Pixurr6
y5cveRsABCY2NrZnz56VKlWiX3gJhAdRQNBoEjB27FjaC/j6+vISAAjJwYMHy5cvb2lpydsgSIgC
gpaamurm5laiRInx48fjvUEAobGzsytSpMjcuXNx1oDAIQpA2rFjx7S0tB4/fszbACAAkZGRffv2
bdCgwefPn3kJhApRANIvOjRhwoTKlSsHBwfzEgAouqNHj5YqVQofDQBBFIB09vb2enp6o0ePxlnF
AEJAL/kqVaosWLCAt0HYEAUgXUpKyuHDh0uUKHH+/HleAgAF5e/v37Zt2zp16nh5efESCBuiAPy/
IUOG6Ojo+Pn58TYAKJzk5ORt27bRK/3du3e8BIKHKAD/z9vbu1GjRjRd+PbtGy8BgGK5e/eunp7e
3r17eRsAUQAyuX//voqKiomJCW8DgAJxd3cvV65cnz59wsPDeQkAUQCyMjU1LVu2rJWVFW8DgKIY
P358zZo1XVxceBsgA6IAZBYdHd2vXz91dfWAgABeAgD5d+DAATU1tSdPnvA2wE+IApANa2trbW3t
CRMmxMXF8RIAyK3U1FQLC4uSJUvOnz8fL2rIClEAsvfs2TMVFZUrV67wNgDIrcjIyHbt2tWuXTso
KIiXAMQgCkD2UlJSlixZUrRo0cePH9PvvAoA8iYqKmrSpElVq1b18PDgJYB/QxSAXwoODm7evHnd
unW9vb15CQDkSkJCwooVKzQ0NM6cOZOamsqrAP+GKAA5iYyMrFWrVseOHXFBYgB5dP/+/XLlyq1b
ty4+Pp6XALJAFID/8PjxYz09vZkzZ0ZHR/MSAMiD9+/fV61adeLEicgBkDNEAfhvmzZtKl68+Llz
53gbAGSev79/8+bN69Wrh0uJw39CFIBcmTdvnr6+vrW1NW8DgAyLi4ubOnVqrVq1nj9/zksAv4Yo
ALkSEhLSrl27ihUrfvr0iZcAQFatWLFCS0vL3Nwcp/9AbiAKQG65ublVqVKlT58+FAt4CQBkTGpq
6smTJ0uXLk1pAFcTglxCFIA8sLOz09fX79y5c2xsLC8BgCx5+vRp2bJlcZwv5AmiAOTNpUuXihcv
bmhoiGOSAWRKSkqKtbW1hobGwIEDIyMjeRUgFxAFIG+Sk5PPnTtXunTptWvX8hIAyAAfH5+mTZtW
r14d1wSDvEIUAEmsWrVKWVn5ypUrSUlJvAQA0hMYGNihQ4e6detGRETwEkCuIQqAJKKioqZOnaqr
q3v37l1eAgApCQsLGzlyZLly5Z49e8ZLAHmBKACS69q1q4aGhru7O28DgDTMnj2bXonm5ua8DZBH
iAIguS9fvnTo0KFy5cqvXr3iJQAoRNHR0cuWLdPW1t63bx8vAeQdogD8Fl9f3+rVqxsYGPz48YOX
AKCwbNu2rXjx4qampgkJCbwEkHeIAvC7Pn782KxZsypVqri6uuJbUAEKR1xc3KFDh3R1dTdv3sxL
AJJCFIDfRcO/u7t79erVmzdvju8yBigEycnJO3bsUFNTW79+Pa73Bb8PUQDyR1BQUOPGjWvWrOnv
789L8ol2rD4+Ps+fP6dd7aJFiyZMmNC7d+9WrVo1A7nVuXPn4cOHGxoarlu37uLFix4eHmFhYfzx
lkPx8fGnT58uU6bM4sWLkQMgXyAKQP5ITU19//69trZ2+/btv337xqtyJSQkxMzMbNq0aatXrz5z
5szbt2/d3Nx8fX0jIiJoEsY7gRyi8ZKiqqenp729/d27d7du3Tpr1qyFCxdSk/eQHwkJCbt371ZT
UzM2NsalhSG/IApAfvr69auurm7jxo3l6LqnFGJoqDA3N2/duvWxY8ewexUISq7t2rUzMTEJCAiQ
l2NckpKSbt68WapUqeHDh+P9AMhHiAKQz168eFGhQoWOHTt++fKFl2TbkydPFixYYGpq6uvry0sg
DPHx8Tdu3DAyMtq2bVtoaCivyqq4uLg9e/ZoampOmTIFXzkI+QtRAPIZTbCcnJw0NDRq164t+2cY
XrhwoWvXroGBgfhad2Gip2tiYuLhw4dpnk2/8KpMOnr0qKqq6ujRo3FwLuQ7RAEoEPb29n/++ecf
f/xhZ2fHSzKG9vs0x1q2bFlISAgvgVAlJydfuXJl2rRpHz58kMEPC6Kjozdv3qyjozNv3jx8LgAF
AVEACgTtTz99+lSjRo3KlSvL5pWJDQ0Nafcq4xNBKDQpKSl+fn59+/YNDAzkJZlBgbV48eLr1q3D
Vw9DAUEUgALk7e3dsmXL0qVLv3z5Unbegafhf//+/SYmJrwN8JONjc3UqVODg4N5W9pCQ0NnzZql
o6OzadMmXgIoAIgCULB8fHwaNWpUqVIlS0tLXpK2e/fuGRsb4/0AyIoC6/Xr18eMGSMLh7nExcVN
nz5dSUnJzMwsPj6eVwEKAKIAFLikpKRevXrRHs3c3FzqA3BISEj79u3l5ewGkIpdu3bduHGDN6Qh
NTX1+/fvEyZMKFu27JUrV3gVoMAgCkBhoKF3xIgROjo6tJPlJWmgIDJ79uwHDx7wNkB2AgIChg0b
JsU3Bry9vfv06aOtrX3p0iWc2wKFAFEACs/SpUuLFi06ffp0ab034OLisnDhQt4A+LVTp06tWbOm
8M8moL/o7Oysr69foUIFKysrXgUoYIgCUHhiY2M3b95crly5kSNHSuXIrHXr1r169Yo3AH4tPj5+
6NChHz584O3Ccvny5SpVqrRo0eL9+/e8BFDwEAWgUCUnJz958kRXV7dq1apeXl68Wlj69u2Ly7NA
Lj179uz06dO8USi2bNmipqY2cODAoKAgGby8ASgwRAGQAkoD9erVa9q06du3b3mp4NF8C2dkQe75
+voW2hmncXFxa9as0dDQmDt3rlx/ayLIKUQBkI7Pnz937969bNmyFy9e5KUC9tdffxX++70gv2Ji
YmbNmsUbBSkoKKhHjx46OjpHjhzBt2GBVCAKgNQEBwezNLBt27aCngl9/fp14MCBvAGQO1u3bn3y
5AlvFIDk5GR7e/u2bdvq6+sfP34c34UN0oIoANJEEy/a2xYvXnzQoEEBAQG8WgBsbW1Xr17NGwC5
c/v27Q0bNvBGfqOB//z581WrVm3fvj0FAuQAkCJEAZC+y5cv6+joVKtWzc7OLikpiVfz1bNnzw4d
OsQbALljbW09YcIE3shXUVFRpqampUuXbteunY+PD68CSAmiAMgEBweHTp066erqHjx4kJfy1c0M
vAGQO58+ferQoQNv5B93d/eBAwfSs33jxo34hiGQBYgCIENmzpxZpEiRfv36paSk5O/JVKdPny7M
sxVAMdDcvXz58ryRH+hZTalXR0endOnSsvOtHACIAiBD4uPj9+/fX7Zs2R49etjb2/Nqfjh69Kir
qytvAORaiRIl+G+/LSYmZseOHRQCBg4c6OHhwasAMgBRAGRLSkrK58+fmzRpoqmpuWfPnvw6lgpR
ACSTX1HAy8urc+fOJUuWXLJkSXR0NK4gBDIFUQBkEaWBoUOHUhqYPHlyvlyUEFEAJPP7USAqKurS
pUs1atSoW7fuhQsXcKYAyCBEAZBRSUlJ165d09bWbtCgwe9/lyCiAEjmN6PAt2/fxo4dS6F2+PDh
3t7eyAEgmxAFQKaxb2tVU1NbtGgR7VV5Ne8QBUAyEkeBhISEd+/eNWrUqHz58lu3bqUmXwAgexAF
QNZFRkYeP35cV1e3efPmDx8+5NU8QhQAyUgWBaKjo1esWKGjo9OrVy8KBLwKIKsQBUA+BAUFtWjR
QllZefXq1REREbyaa4gCIJm8RoHkjGsJGxgYaGpqbtq0Cd8pAHIBUQDkhp+f38aNGytUqNC+fftb
t27l6bqECh8FrKyslixZsm7dOvov8VKB8fT0pL+1cuVKIaSrPEUBCqzLly+vVq1a7969nzx5UkCX
zgTId4gCIE9SU1NtbW3r1atXtGjRsWPH8mouFGgUiIuLo01SVVXt3LlzaGgor2Zx8eJF6kMK4h3j
AwcOFClSRFdXN3+vx5Ctp0+f0t+iMfLOnTu8pLhyHwUcHBwMDAxUVFQ2bdqUkJCA0wVBjiAKgFza
sWNHpUqVGjVqdPr06fj4eF79tYKOAjVr1qTRUVlZ2czMjFezOH/+PPUhBXHdQ0SBApKbKGBnZ2do
aFiyZMk+ffrgGoIgjxAFQC4lJyf7+vqOHz+e9tT/+9//Pn78yBf8QuFEAaKurv6rwRhRQB7lHAUo
hu7evbty5cp6enoXLlzAFwqAnEIUADkWGxt7+vRpGoa1tbWPHz8eGBjI6t++faPJGY3QrEkKLQqQ
rl27ZvsxAaKAPBKPAn5+fq9fv2ZHANCDTs+ooUOH0nNv0qRJnz59Yn0A5BGiAMg9T0/PRYsW0eD0
559/Xr16lSrXr1/X0tKiEYt1IIUTBYoVK1a0aFE1NbUjR47wZWIQBeSRKApQ7hw2bFiTJk2+f/9O
oXPGjBmVK1du3rz5/fv3aRHrAyCnEAVAQbi7u7dr16548eI9e/a0tbWtW7cuzdhE13UpnCjQoUOH
+vXr0y+VKlWiAYMv/ulXUYBmmd7e3mvXrm3WrBnr0LJly/Xr11OR9/g3Ly+vpUuXGhgYUE+aks6e
PdvDw2P37t3UzDYKuLm5LVy4sGrVqtSBYsrEiRPNzc0zjV4jRoygpb17946Pj3/x4sXgwYNpCKRK
7dq19+zZk+nszWyjQHJy8pkzZ6iupKTUtWtX8bufmJjo6OhoZGRUtmxZ6kA/aRptaWlJdd4jQ/fu
3Wlpp06daNsePnzYq1cvtg2NGjU6depUeHg471e4RFHg9u3bpUuXNjMzo+eSvr5++fLl582bJ8F5
rQAyCFEAFEdYWNjNmzfbt2+vp6fXsGFDZWXlw4cPs0WFEwXGjh177949+oX06dMnJiaG98jwqyhw
7tw5ml+yReIoVbx8+ZJ3+olGerprNNzyThl0dHRYjMgUBWhc37dvX7Vq1Vg3EQoEixcvps3m/X5G
gW7dui1fvrxMmTKsmwiNykFBQbzrL6IA/U6bwTrTA8GrGXbs2EGPSMaa/p+WltaqVat4jwyiKEDb
wEKAOEowUVFRvGshYlGAHkrKecWKFWvVqhWFgDlz5nz48IF1AFAAiAKgUGiXTfPRlStXsvGDpnFf
v36leqFFAWoaGhrS7zTcXrlyhXVgso0CNF1mxT/++IPV6S4cOHBARUWFFYODg1lP4uPjQ4M91Wnp
9OnTP378mJCQQHNxupsZ6/hXFEhNTaVgRD2LFi3avHlzGxsbKvr6+o4cOZJ1vnTpEutJWBRg2rVr
9+TJE1qzlZUVJQyKHYRmw6Kz4zJFAXaGp7q6OhUbNGjA/uEMLbp69SrVaRtatmzJhk9PT0/KHCzN
0MaLVsuiAKEM179//9evX1OUefz4Mf0TWF38E59CQ3eTtpC96ULoDtKG/fjxA9cMAEWCKAAKZeDA
gWyXTSMNDca0H1+9enVKSkphRgFvb++6detSs3HjxuLz46xRgIaTrl27UqVWrVriQz7ZuXMnzUFp
gi46OY0GpO3bt9MwqaGhcfLkSVZkAgMDac5K6xGPArGxsTT6UrFPnz7im0HD2KBBg6hOKxe96y6K
ApRjxN/09vf3p8GP6qNHjxa9ny8eBWirKDHQ9lOF7jUlG9aHcXd3Z2940Jxe/CMJijt//fUX1Zs2
bSq646IosHz5cvE3VChAsNwwY8YMXipEdDe9vLwqVapETye2GYSy16tXr3gPAPmHKAAKJSoqioY3
hoY0QoMKDVeFGQXoz504cYKNGRMmTGB9SNYoQKMyDflr1669du0aq4i8f/+eval+69YtVqFAwwbL
Ll26ZD1pbe/evbRIPArQzJ4NXRQmaJNYkaGJO9XJ5cuXWYVFgebNm9NEnFUYGv5Fnx2IFolHgaCg
oBo1alCzYsWKTk5OrIPInj17ihYtSmkg69vpdJdpcKUxlSbZrMLuHXXOdAwBbfyff/5Jiyju8FIh
ortJiY09l/gTKwPeFQBFgigAglCYUYDQDHjIkCFUITdv3qRRnIq/OlYgWy4uLhUqVKDOoiiQnJys
paVFlWXLlrGKuKxnENBEnColS5YUPyaAoVXVrl2bli5ZsoRV2Hjfu3dvWsQqImw92UaBY8eOdezY
kX6nDTt37lzW0XHcuHG0tF27djR28tJPlBvKlStHS0WfU4iOFWBNcbRhtEgUBe7evXvy3+7du8cW
5Tu6m/w3AMWFKACCUMhRgHh7e7Ni586dafZPlRyiQHBw8JkzZ6ZMmfLHTzRUFytWjDqLRwF2c9FU
XlzWKFC+fHmqqKio8DX+m6qqKi2lBMA6SxAFlJWVK1asSL+QyZMnZ70hYZ9QUBxp1KgR/8M/ie7g
tm3bWOfcR4E2bdpQUxylDbYo3yEKgBAgCoAgFH4UoKFx69atbKDavHkzVbKNAomJiadOndLX16e6
mpqajo5OjQyVKlWisZaKoihgYWGRcev/r4jLGgVY55wNGzaMdZYgCjBsOCcPHz5kb36IY8dM5Iz+
S6xz7qOAoaEhBSxxc+fOZYvyHaIACAGiAAhC4UcBEhkZ2aRJE6rTcGJtbZ1tFNixYwc79n748OG3
b9+mRZ4Z7t+/n+lYgW/fvmXcOm9RgObfd37t/fv3rLPEUWD79u116tShXxo3buzr68s6iLAo0KJF
C/73skN3lnXOfRQoTIgCIASIAiAIUokCxMfHh51t3759+/3799MvRBQFAgMD2QH2kyZNYhWRbI8V
YO8T7Nu3j1XEZY0CNABTpV69elkn61lJEAWUlJRodp6amnr27Fk1NTWqzJgxQ3RNJ6ZXr16ZbpsD
RAEAaUEUAEGQVhSgkXLz5s3FihVTVVWlQY76EFEUsLGx0dbWpsqNGzdYRSTbKMAOpB82bFjWkTVr
FFi9ejVViIODA6vkQIIoQGMkzempGRMTM336dKqoqKhQ3GF9mLlz51K9Ro0aoql/DhAFAKQFUQAE
QVpRgAQHB7Mj+EREUYAGaRq8qUIDOaswFCAOHTpUtGhRWiSKAlRcuHAhVSpWrOjm5saKDC2aOXMm
LRKPAj4+PjSMUXHSpElZT8978eIF9aRfWOV3ogDDPgqh+CJ+aYHbt2+zbRC/QhFDzYsXL4pvA6IA
gLQgCoAgSDEKECsrK3ZAACP+AQG7oYGBwZUrVz5//vz169f3798vWrSInTdITp8+zToTumGpUqWo
2LFjx8ePH4eGhtLI7eTktGDBAnb4nngUSEpKMjQ0VFJSoj9NHdzd3RMSEqg/RYSdO3dSOilevLiz
szPr/PtRwNLSksWaPn360D+EFSMiItilhFRVVdesWcO+S5pyCd3TjRs3lixZku6+l5cX64woACAt
iAIgCNKNAmTZsmXUgRFFATYzZkU1NTVtbW0dHR12FWGKAjRU0y+bNm1inQmN05QMMroXoQG+bNmy
NKKzrwyg3ykNiEcBEhISws67o0BAK2RfokN/gh1zQGsWfbT/+1GAbrh9+3b2txYvXsyrGRd96ty5
M9WLFi1K20AbQJtB95RlFwoEoqsRIAoASAuiAAiC1KOAt7f3Hz+vpS+KAsyFCxfatm3LptQ0jtaq
VWvkyJHv3r1j6xw1ahTv99OpU6f+/PNP9vYABYgGDRosWbKEIgKFg0xRgNBITMNt48aN2dsMtH4K
DZQPTpw4If6pwe9HAWbw4MHsfYjbt2+L3vn/9u3bwoUL6e6XLFmSbkiZoFy5cl26dMl0gQREAQBp
QRQAQSjQKJCSkuLg4GBtbZ3DwXHU559//qE+JNNlg2kRTd8/fPjAllJoYO/kOzo6UjPrJXtpUUBA
AFtqa2vr6+tLg25YWBilh/fv30dHR/N+P1F/f39/Z2dn6k8phP4P9Of4sp8+fvxIS93d3UXjt4iX
lxctcnNzE52JEBERQRX6c5m+gZDQmulP0NIvX76Ir4qm/rQN7L9EHWht4eHhmf4WFWlptg8TbRgt
yvqvKASIAiAEiAIgCAUaBUCBIQqAECAKgCAgCoBkEAVACBAFQBAQBUAyiAIgBIgCIAiIAiAZRAEQ
AkQBEAREAZAMogAIAaIACAKiAEgGUQCEAFEABAFRACSDKABCgCgAgoAoAJJBFAAhQBQAQUAUAMkg
CoAQIAqAICAKgGQQBUAIEAVAEBAFQDKIAiAEiAIgCIgCIBlEARACRAEQBEQBkAyiAAgBogAIAqIA
SAZRAIQAUQAEAVEAJIMoAEKAKACCgCgAkkEUACFAFABBQBQAySAKgBAgCoAgIAqAZBAFQAgQBUAQ
EAVAMogCIASIAiAIiALiUlNTw8PDk5OTeRt+DVEAhABRAARBsaPA69evi2T48OEDL+Voz5491Llv
374pKSm8lE9+/PjRuXNnWnmfPn3yfeVSgSgAQoAoAIKAKCBOU1OT9f/48SMv5RNEAQB5hCgAgoAo
IO7gwYPFixefMmVKvn9GgCgAII8QBUAQEAUKB6IAgDxCFABBQBQoHIgCAPIIUQAEoTCjgJWVFY3N
//zzD2+LiYqKepMhODiYlzIkJSX5+fnZ2NjQDd+9e+ft7R0fH8+X/UTDPC11dnamITYoKIh1/v79
Oy0SjwIJCQmfPn16+/YtFW1tbb99+8ZuLo6tivB2WlpoaCir0MppYwICAui21KT78vXrV94pi9jY
WE9PT/a3nJycaGNyjgK0bXTX6A5Sf9p+ustU4ct+YkvpLtDv9O9yc3OjfxdVXFxcqMn6FCZEARAC
RAEQhMKMAm3atKGx8M8//8w6nJ87d05JSUlDQ4OGWF5KS4uIiFi2bFmjRo2KFy9ON6SftWvXnjlz
Jg3PvEeGHj160NKOHTs+ePCgdevWrPPx48dpEY2U9DuxtLScNWtWjRo1VFVVqUl/qHnz5gcPHsy0
Jd27d2f9eTst7fbt26xCY/P+/fubNm1Kt6WmsrJy/fr1V69enfW+REZG0t8yMDBQUVGhnjo6OnTH
6W916NCBmlmjAN3NefPm0V0T3U26y8bGxpnupp6eHi01NDT08PAYPHhw+fLlixYtSpWyZct27dqV
kgHvV1gQBUAIEAVAEAozCpw5c4bGe21t7axv1/fr149GtUqVKtF8mlXoF1YsVqwYjYIVK1YsV64c
G8gpTMTExLBuhEWBunXr6urq0uhYqlSp0qVLHz58mBaJokDLli1pEY3KFSpUoPWoq6tTkYbqEydO
sJUwOUSBPXv20Bo0NTVpDNbX1y9ZsiQVqUL11NRU3jstjTZs4MCB7CZlypRhm03pgXrSHaFipijg
7+9Pd4fqdNeoJ/WnO8t6Dhs2TPy9ARYFqEiBhuICJQC6L3SPKJRQnVYSFBTEuxYKRAEQAkQBEITC
jAKUAGgcpXHu2LFjvJQhJCSEjaw7d+5klbi4uDlz5lCFRneaT7NPDcLCwmjk1tLSovrMmTNF03EW
BQiNo9u3b6fh/927dz4+PrRIFAVoCF+3bp2npyfditZz69YtGlCpTrlE/LzBHKIAmTZtmoODQ3R0
dHh4+MOHD2vVqkXF9u3bi+JLcnLyihUrWGeavtvb21OFJvdPnz7t2bMnq4tHgcjIyFGjRlGRNubS
pUu0YVSkO7t161YWetauXct6EhYFiIGBwd9//x0QEJCYmPjp06dZs2ZRGqD/6s2bN3nXQoEoAEKA
KACCUJhRgEa+Tp060WA2fvx4Xspw5MgRKtLQwj7gJ5aWljSlpiLlAPE5N/1OIzrVa9eu7e3tzYqi
KPDo0SPxzkQUBebNm5dpPU5OTmzRjBkzeDXHKDBkyJBMazAxMaE6TdB//PjBipQ/6tatS8W//vor
05b4+vo2atSIFolHgSdPntDNVVRUTp06xSoM3ZY2mDpXqVKFchIriqKAh4eH+Mo/f/7MFi1YsICX
CgWiAAgBogAIQmFGAbJp0yYatGg+zdsZR8zRwEnFkSNH8lJaGo33SkpKderUoXGOl36ysLCgKb6a
mpq5uTmrsCjQsGFD1hQnigI0QeclMYMGDaJFzZo1Y9NxkkMU8Pf356WfaBbOFkVERLDKs2fPaGin
bbt69SqriGR72KCRkRFVatSokfW9fZYSSpcuTetkFTbejxs3jjVF6B9IiYEWTZ8+nZcKBaIACAGi
AAhCIUcBmsrToEXD/PPnz0UVSgZFixY9d+4cq5ChQ4dStw4dOmQ9Nt7FxaVChQq0dN++fawiOmyQ
NcWJokDWoxPImjVraBGNxF5eXqyS82GDvPTT/fv32SJRFNi7dy81dXV1HR0dWUUk2yjQokULqtD2
ix89wFB2ofUoKyufPHmSVVgUMDQ0ZE1x1apVo0WIAgD5DlEABKGQowDp1asXjVv9+/dnzYcPH2po
aNDo7uTkxCqkSZMm1CdnmzZtYp0ljgKnTp2iRdWrV/f09GSV34wC7MOLihUrZn0LIdsooKamlrGC
nBw4cIB1RhQAKHyIAiAIhR8F7ty5Q+NWsWLF2MGAK1eupGbbtm3Fz8qrX78+FXOWX1GgSpUq7u7u
rPKbUWDatGnUzH0UyLj1f0AUAJAiRAEQhMKPAoGBgVWrVqWhi32g/scff9Dvhw4dYkuZxo0bU7FX
r15Z3znPSuIowA5XzMd3BXbt2kXNChUqZL36ULZRgJ0mQAGCNXOGKABQ+BAFQBAKPwrQmDp69Gga
umbPnu3s7Ey/aGpq0kjJF2cYMmQI1du0aRMeHs5LvyZxFDA2NqZFdevW9fX1ZZXfjAJnz56lppaW
1rt371hFJNso0KxZM6q0a9cu68qzQhQAKHyIAiAIhR8FCBsyaSCcMmUK/TJp0iS+4Cd2ooG2tra1
tTUviYmPj09KSuKN3EWBly9fZjq7j9bQtGlTWkQjcXR0NCv+ZhR4//495QAlJaWDBw+yighlGtpC
6iweBZYuXUqVcuXK2dnZsYq4uLg48S9IRBQAKHyIAiAIUokCX758oaFLQ0ODhhMVFRUaU/mCn2ho
1NHRYQNnpm8lCAoKmjhx4vLly0VnAOYmCrRv355ddIihcX3z5s1skehMBPKbUYDGe3bhhPr16wcG
BrIic/PmTdE9EkUBS0tLKlJ0GD16tPj1EwltLRU3bNgQGRnJKogCAIUPUQAEQSpRgCbo7Jx+UqtW
rawXD6DBcsuWLaxD5cqVaTymIg2WT548adasGY2dVapUEW12bqIA3cTAwODu3bs/fvzw9PScMmUK
u15vy5Ytxd9g+M0oQPdL1J+CzqlTp+hWHz9+NDY2ZocFEPEoQL+w90Vo86pXr/78+XOq0BbSdtLW
UrFChQqiBIMoAFD4EAVAEKQSBYiTkxMbjIcPHx4XF8er/2Zqaqqrq0t9xBUtWrRp06aPHz/mnXIX
BcaNG8cuXyiucePGDg4OvGuG34wCzL59+9gbAOIoc9SrV49+EY8ChPLNvHnz2NWUxdE/p23btuIn
WCIKABQ+RAEQBGlFAZpAs4/qr1+/zktZJCYmOjs7L1y4kJ1xQBPr1q1bHzlyJCAggPfIkJsoEBUV
ZWVlNWbMGE1NTWpWrlyZckZgYKD4qEzyJQokJSVZWFhQxGHhg+7m3r17g4KC2HWTMkUBEh8fb2Nj
M3ny5EqVKlEHdXX1zp07nz59+lffTMjbYhAFAAoIogAIgrSiAMg7RAEQAkQBEAREAZAMogAIAaIA
CAKiAEgGUQCEAFEABAFRACSDKABCgCgAgoAoAJJBFAAhQBQAQUAUAMkgCoAQIAqAICAKgGQQBUAI
EAVAEBAFQDKIAiAEiAIgCIgCIBlEARACRAEQBEQBkAyiAAgBogAIAqIASAZRAIQAUQAEAVEAJIMo
AEKAKACCcOLECTs7O94AyJ34+HhtbW3eAFBciAIgCFevXn348CFvAOSOn59fs2bNeANAcSEKgCCY
m5ufOHGCNwByx97eftiwYbwBoLgQBUAQrK2tTU1NeQMgdx4+fLh8+XLeAFBciAIgCP/888+UKVN4
AyB3jh49ev78ed4AUFyIAiAICQkJXbp0CQgI4G2A/0LPGUNDw8jISN4GUFyIAiAUu3btOnnyJG8A
/JegoCB8OgACgSgAQkF79pEjR9JUj7cBcmRra3vgwAHeAFBoiAIgILNnz/bw8OANgF9LSUlZtmzZ
ixcveBtAoSEKgICYm5vv3LmTNwB+7fXr16NGjYqJieFtAIWGKAACQnv27t27+/j48DZAdqKjo7t2
7erv78/bAIoOUQCExcrKasyYMREREbwNkMWdO3f27NnDGwACgCgAwpKamrpz587t27fzNsC/ffz4
sVu3bn5+frwNIACIAiA4UVFR8+fPt7S05G2An/z9/YcOHWpjY8PbAMKAKABCFBQUNGTIkJs3b/I2
QIYJEya8evWKNwAEA1EABCo6Onry5Mm038eVBiA1NfXLly8jR468dOkS/c6rAIKBKADC5efnt2jR
IhMTE4oFvASCZGlpOWnSpNevX/M2gMAgCoDQbdq0adiwYR4eHsnJybwEwpCamhoeHr5169Y//vjD
29ubVwGEB1EAhC4lJeXdu3dGRkYrVqywsbHB5wUC4evru2fPnvnz5585cyYpKYlXAQQJUQAgXWJi
orOz87Bhw1q1arV79+7AwEC+ABTOo0ePhg4d2rRp08uXL8fExODgAABEAYB/8ff3P3369Jw5c5Ys
WbJ+/fodO3YcOHDg1KlTNHcEOXXkyJFdu3aZmpquWrVq6tSp9Mu7d+/44w0AiAIA2UpMTAwODvb1
9fXy8nJ1dXVwcLAHueXs7PzPP//4+PgEBgbiEFGArBAFAAAABA1RAAAAQNAQBQAAAAQNUQAAAEDQ
EAUAAAAEDVEAAABA0BAFAAAABA1RAAAAQNAQBQAAAAQsLe3/ACuStNlJOraHAAAAAElFTkSuQmCC
UEsDBBQABgAIAAAAIQCSfYfgHQcAAEkgAAAaAAAAY2xpcGJvYXJkL3RoZW1lL3RoZW1lMS54bWzs
WUtvGzcQvhfof1jsvbFkvWIjcmDJctzEL0RKihwpidplzF0uSMqObkVy6qVAgbTooQF666EoGqAB
GvTSH2PAQZv+iA65L1Ki4gdcIChsAcbu7DfD4czszOzwzt1nEfWOMReExW2/eqviezgesTGJg7b/
aLD92W3fExLFY0RZjNv+DAv/7sann9xB6yNKkiFDfDwIcYQ9EBSLddT2QymT9ZUVMQIyErdYgmN4
NmE8QhJuebAy5ugEFojoymql0lyJEIn9DZAolaAehX+xFIoworyvxGAvRhGsfjCZkBHW2PFRVSHE
THQp944Rbfsgc8xOBviZ9D2KhIQHbb+i//yVjTsraD1jonIJr8G3rf8yvoxhfLSq1+TBsFi0Xm/U
m5uFfA2gchHXa/WavWYhTwPQaAQ7TXWxZbZWu/UMa4DSS4fsrdZWrWrhDfm1BZ03G+pn4TUolV9f
wG9vd8GKFl6DUnxjAd/orHW2bPkalOKbC/hWZXOr3rLka1BISXy0gK40mrVuvtsCMmF0xwlfa9S3
W6uZ8BIF0VBEl1piwmK5LNYi9JTxbQAoIEWSxJ6cJXiCRhCTXUTJkBNvlwQhBF6CYiaAXFmtbFdq
8F/96vpKexStY2RwK71AE7FAUvp4YsRJItv+fZDqG5Czt29Pn785ff776YsXp89/zdbWoiy+HRQH
Jt/7n77559WX3t+//fj+5bfp0vN4YeLf/fLVuz/+/JB42HFpirPvXr978/rs+6//+vmlQ/omR0MT
PiARFt4+PvEesgg26NAfD/nlOAYhIibHZhwIFCO1ikN+T4YWen+GKHLgOti242MOqcYFvDd9ainc
D/lUEofEB2FkAfcYox3GnVZ4oNYyzDyYxoF7cT41cQ8ROnat3UWx5eXeNIEcS1wiuyG21DykKJYo
wDGWnnrGjjB27O4JIZZd98iIM8Em0ntCvA4iTpMMyNCKppJph0Tgl5lLQfC3ZZu9x16HUdeut/Cx
jYR3A1GH8gNMLTPeQ1OJIpfIAYqoafBdJEOXkv0ZH5m4npDg6QBT5vXGWAgXzwGH/RpOfwBpxu32
PTqLbCSX5MglcxcxZiK32FE3RFHiwvZJHJrYz8URhCjyDpl0wfeY/Yaoe/ADipe6+zHBlrvPzwaP
IMOaKpUBop5MucOX9zCz4rc/oxOEXalmk0dWit3kxBkdnWlghfYuxhSdoDHG3qPPHRp0WGLZvFT6
fghZZQe7Aus+smNV3cdYYE83N4t5cpcIK2T7OGBL9NmbzSWeGYojxJdJ3gevmzbvQamLXAFwQEdH
JnCfQL8H8eI0yoEAGUZwL5V6GCKrgKl74Y7XGbf8d5F3DN7Lp5YaF3gvgQdfmgcSu8nzQdsMELUW
KANmgKDLcKVbYLHcX7Ko4qrZpk6+if3Slm6A7shqeiISn9sBzfU+jf+u94EO4+yHV46X7Xr6Hbdg
K1ldstNZlkx25vqbZbj5rqbL+Jh8/E3NFprGhxjqyGLGuulpbnoa/3/f0yx7n286mWX9xk0n40OH
cdPJZMOV6+lkyuYF+ho18EgHPXrsEy2d+kwIpX05o3hX6MGPgO+Z8TYQFZ+ebuJiCpiEcKnKHCxg
4QKONI/HmfyCyLAfogSmQ1VfCQlEJjoQXsIEDI002Slb4ek02mPjdNhZrarBZlpZBZIlvdIo6DCo
kim62SoHeIV4rW2gB625Aor3MkoYi9lK1BxKtHKiMpIe64LRHEronV2LFmsOLW4r8bmrFrQA1Qqv
wAe3B5/pbb9RBxZggnkcNOdj5afU1bl3tTOv09PLjGlFADTYeQSUnl5Tui7dntpdGmoX8LSlhBFu
thLaMrrBEyF8BmfRqagXUeOyvl4rXWqpp0yh14PQKtVo3f6QFlf1NfDN5wYam5mCxt5J22/WGhAy
I5S0/QkMjeEySiB2hPrmQjSA45aR5OkLf5XMknAht5AIU4PrpJNmg4hIzD1Koravtl+4gcY6h2jd
qquQED5a5dYgrXxsyoHTbSfjyQSPpOl2g6Isnd5Chk9zhfOpZr86WHGyKbi7H45PvCGd8ocIQqzR
qioDjomAs4Nqas0xgcOwIpGV8TdXmLK0a55G6RhK6YgmIcoqipnMU7hO5YU6+q6wgXGX7RkMapgk
K4TDQBVY06hWNS2qRqrD0qp7PpOynJE0y5ppZRVVNd1ZzFohLwNztrxakTe0yk0MOc2s8Gnqnk+5
a3mum+sTiioBBi/s56i6FygIhmrlYpZqSuPFNKxydka1a0e+wXNUu0iRMLJ+Mxc7Z7eiRjiXA+KV
Kj/wzUctkCZ5X6kt7TrY3kOJNwyqbR8Ol2E4+Ayu4HjaB9qqoq0qGlzBmTOUi/SguO1nFzkFnqeU
AlPLKbUcU88p9ZzSyCmNnNLMKU3f0yeqcIqvDlN9Lz8whRqWHbBmvYV9+r/xLwAAAP//AwBQSwME
FAAGAAgAAAAhAFNSiWHSAAAAqwEAACoAAABjbGlwYm9hcmQvZHJhd2luZ3MvX3JlbHMvZHJhd2lu
ZzEueG1sLnJlbHOskMFKBDEMhu+C71Byt5nZg4hsZy8i7FXWBwhtplOcpqWt4r691b04sODFSyAJ
+fLx7w+fcVUfXGpIYmDUAygWm1wQb+D19Hz3AKo2EkdrEjZw5gqH6fZm/8IrtX5Ul5Cr6hSpBpbW
8iNitQtHqjpllr6ZU4nUels8ZrJv5Bl3w3CP5TcDpg1THZ2BcnQ7UKdz7p//Zqd5Dpafkn2PLO3K
C2zdizuQiudmQOvL5FJH3V0Br2uM/6kRYo9goxHZBcKf+aiz+G8N3EQ8fQEAAP//AwBQSwECLQAU
AAYACAAAACEANBL/eBQBAABQAgAAEwAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAW0NvbnRlbnRfVHlwZXNdLnht
bFBLAQItABQABgAIAAAAIQCtMD/xwQAAADIBAAALAAAAAAAAAAAAAAAAAEUBAABfcmVscy8ucmVs
c1BLAQItABQABgAIAAAAIQAXi9i8XQQAAJIKAAAfAAAAAAAAAAAAAAAAAC8CAABjbGlwYm9hcmQv
ZHJhd2luZ3MvZHJhd2luZzEueG1sUEsBAi0ACgAAAAAAAAAhAMmtCmXyiQAA8okAABoAAAAAAAAA
AAAAAAAAyQYAAGNsaXBib2FyZC9tZWRpYS9pbWFnZTEucG5nUEsBAi0AFAAGAAgAAAAhAJJ9h+Ad
BwAASSAAABoAAAAAAAAAAAAAAAAA85AAAGNsaXBib2FyZC90aGVtZS90aGVtZTEueG1sUEsBAi0A
FAAGAAgAAAAhAFNSiWHSAAAAqwEAACoAAAAAAAAAAAAAAAAASJgAAGNsaXBib2FyZC9kcmF3aW5n
cy9fcmVscy9kcmF3aW5nMS54bWwucmVsc1BLBQYAAAAABgAGAK8BAABimQAAAAA=
">
<v:shapetype id="_x0000_t75" coordsize="21600,21600" o:spt="75"
o:preferrelative="t" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" filled="f" stroked="f">
<v:stroke joinstyle="miter"/>
<v:formulas>
<v:f eqn="if lineDrawn pixelLineWidth 0"/>
<v:f eqn="sum @0 1 0"/>
<v:f eqn="sum 0 0 @1"/>
<v:f eqn="prod @2 1 2"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @0 0 1"/>
<v:f eqn="prod @6 1 2"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="sum @8 21600 0"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @10 21600 0"/>
</v:formulas>
<v:path o:extrusionok="f" gradientshapeok="t" o:connecttype="rect"/>
<o:lock v:ext="edit" aspectratio="t"/>
</v:shapetype><v:shape id="Afbeelding_x0020_1" o:spid="_x0000_s1027" type="#_x0000_t75"
style='position:absolute;width:28473;height:22625;visibility:visible;
mso-wrap-style:square' o:gfxdata="UEsDBBQABgAIAAAAIQDb4fbL7gAAAIUBAAATAAAAW0NvbnRlbnRfVHlwZXNdLnhtbHyQz07DMAyH
70i8Q+QralM4IITa7kDhCAiNB7ASt43WOlEcyvb2pNu4IODoPz9/n1xv9vOkForiPDdwXVagiI23
jocG3rdPxR0oScgWJ8/UwIEENu3lRb09BBKV0ywNjCmFe63FjDSjlD4Q50nv44wpl3HQAc0OB9I3
VXWrjedEnIq03oC27qjHjympx31un0wiTQLq4bS4shrAECZnMGVTvbD9QSnOhDInjzsyuiBXWQP0
r4R18jfgnHvJr4nOknrFmJ5xzhraRtHWf3Kkpfz/yGo5S+H73hkquyhdjr3R8m2lj09svwAAAP//
AwBQSwMEFAAGAAgAAAAhAFr0LFu/AAAAFQEAAAsAAABfcmVscy8ucmVsc2zPwWrDMAwG4Ptg72B0
X5TuUMaI01uh19I+gLGVxCy2jGSy9e1nemrHjpL4P0nD4SetZiPRyNnCruvBUPYcYp4tXC/Htw8w
Wl0ObuVMFm6kcBhfX4Yzra62kC6xqGlKVgtLreUTUf1CyWnHhXKbTCzJ1VbKjMX5LzcTvvf9HuXR
gPHJNKdgQU5hB+ZyK23zHztFL6w81c5zQp6m6P9TMfB3PtPWFCczVQtB9N4U2rp2HOA44NMz4y8A
AAD//wMAUEsDBBQABgAIAAAAIQBxa50owQAAANoAAAAPAAAAZHJzL2Rvd25yZXYueG1sRE/bagIx
EH0X+g9hCr5ptoIiq1GkUKiUCmqt+jZsZi+4mWyTVNe/N4Lg03A415nOW1OLMzlfWVbw1k9AEGdW
V1wo+Nl+9MYgfEDWWFsmBVfyMJ+9dKaYanvhNZ03oRAxhH2KCsoQmlRKn5Vk0PdtQxy53DqDIUJX
SO3wEsNNLQdJMpIGK44NJTb0XlJ22vwbBQO3yw/L425bfdnj3zBf7b9/l3uluq/tYgIiUBue4of7
U8f5cH/lfuXsBgAA//8DAFBLAQItABQABgAIAAAAIQDb4fbL7gAAAIUBAAATAAAAAAAAAAAAAAAA
AAAAAABbQ29udGVudF9UeXBlc10ueG1sUEsBAi0AFAAGAAgAAAAhAFr0LFu/AAAAFQEAAAsAAAAA
AAAAAAAAAAAAHwEAAF9yZWxzLy5yZWxzUEsBAi0AFAAGAAgAAAAhAHFrnSjBAAAA2gAAAA8AAAAA
AAAAAAAAAAAABwIAAGRycy9kb3ducmV2LnhtbFBLBQYAAAAAAwADALcAAAD1AgAAAAA=
">
<v:imagedata src="file:///C:/Users/P45780~1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.png"
o:title=""/>
</v:shape><v:shapetype id="_x0000_t202" coordsize="21600,21600" o:spt="202"
path="m,l,21600r21600,l21600,xe">
<v:stroke joinstyle="miter"/>
<v:path gradientshapeok="t" o:connecttype="rect"/>
</v:shapetype><v:shape id="Tekstvak_x0020_2" o:spid="_x0000_s1028" type="#_x0000_t202"
style='position:absolute;left:1752;top:22631;width:28474;height:2762;
visibility:visible;mso-wrap-style:square;v-text-anchor:top' o:gfxdata="UEsDBBQABgAIAAAAIQDb4fbL7gAAAIUBAAATAAAAW0NvbnRlbnRfVHlwZXNdLnhtbHyQz07DMAyH
70i8Q+QralM4IITa7kDhCAiNB7ASt43WOlEcyvb2pNu4IODoPz9/n1xv9vOkForiPDdwXVagiI23
jocG3rdPxR0oScgWJ8/UwIEENu3lRb09BBKV0ywNjCmFe63FjDSjlD4Q50nv44wpl3HQAc0OB9I3
VXWrjedEnIq03oC27qjHjympx31un0wiTQLq4bS4shrAECZnMGVTvbD9QSnOhDInjzsyuiBXWQP0
r4R18jfgnHvJr4nOknrFmJ5xzhraRtHWf3Kkpfz/yGo5S+H73hkquyhdjr3R8m2lj09svwAAAP//
AwBQSwMEFAAGAAgAAAAhAFr0LFu/AAAAFQEAAAsAAABfcmVscy8ucmVsc2zPwWrDMAwG4Ptg72B0
X5TuUMaI01uh19I+gLGVxCy2jGSy9e1nemrHjpL4P0nD4SetZiPRyNnCruvBUPYcYp4tXC/Htw8w
Wl0ObuVMFm6kcBhfX4Yzra62kC6xqGlKVgtLreUTUf1CyWnHhXKbTCzJ1VbKjMX5LzcTvvf9HuXR
gPHJNKdgQU5hB+ZyK23zHztFL6w81c5zQp6m6P9TMfB3PtPWFCczVQtB9N4U2rp2HOA44NMz4y8A
AAD//wMAUEsDBBQABgAIAAAAIQCcBFrTxAAAANoAAAAPAAAAZHJzL2Rvd25yZXYueG1sRI9BawIx
FITvQv9DeIVepGZrRcpqFJEWrBdx9eLtsXlutt28LElW139vCgWPw8x8w8yXvW3EhXyoHSt4G2Ug
iEuna64UHA9frx8gQkTW2DgmBTcKsFw8DeaYa3flPV2KWIkE4ZCjAhNjm0sZSkMWw8i1xMk7O28x
JukrqT1eE9w2cpxlU2mx5rRgsKW1ofK36KyC3eS0M8Pu/LldTd7997FbT3+qQqmX5341AxGpj4/w
f3ujFYzh70q6AXJxBwAA//8DAFBLAQItABQABgAIAAAAIQDb4fbL7gAAAIUBAAATAAAAAAAAAAAA
AAAAAAAAAABbQ29udGVudF9UeXBlc10ueG1sUEsBAi0AFAAGAAgAAAAhAFr0LFu/AAAAFQEAAAsA
AAAAAAAAAAAAAAAAHwEAAF9yZWxzLy5yZWxzUEsBAi0AFAAGAAgAAAAhAJwEWtPEAAAA2gAAAA8A
AAAAAAAAAAAAAAAABwIAAGRycy9kb3ducmV2LnhtbFBLBQYAAAAAAwADALcAAAD4AgAAAAA=
" stroked="f">
<v:textbox style='mso-fit-shape-to-text:t' inset="0,0,0,0">
<![if !mso]>
<table cellpadding=0 cellspacing=0 width="100%">
<tr>
<td><![endif]>
<div>
<p class=MsoCaption>
Leercirkel (Smits, 2020 gebaseerd op Zull, Kolb, Gee)<span
style='mso-no-proof:yes'><o:p></o:p></span></p>
</div>
<![if !mso]></td>
</tr>
</table>
<![endif]></v:textbox>
</v:shape><w:wrap type="square"/>
</v:group><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNMR43u53UY5qBdeYoWKX9Vp2oeXQSvDkyFsr515o27BzN9GhOGC0XY8w2q_TWYarIc6FM2-tRMs0kEgXHigTJOM3O6pmLkj0gDLX7nrP8SOkVptHMaDNeU606Fd_uBz_bIiLrYlQkqHE/s1600/Leercirkel+met+onderschrift.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="333" data-original-width="398" height="267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNMR43u53UY5qBdeYoWKX9Vp2oeXQSvDkyFsr515o27BzN9GhOGC0XY8w2q_TWYarIc6FM2-tRMs0kEgXHigTJOM3O6pmLkj0gDLX7nrP8SOkVptHMaDNeU606Fd_uBz_bIiLrYlQkqHE/s320/Leercirkel+met+onderschrift.png" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>De module<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Aan de hand
van de leercirkel van Smits (2020, gebaseerd op Zull, 2004; Kolb, 1984; Gee,
2017) dachten we opnieuw na over de inrichting van het <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>leerproces van studenten in een module
ontwikkelingspsychologie. In plaats van het bestuderen van een studieboek over ontwikkelingspsychologie,
het maken van een meerkeuze tentamen en het uitvoeren van een stage-opdracht
waarbij ze leerlingen moesten observeren, vroegen we studenten een digital story
te maken. Een digital story <span style="mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">vertelt
een kort maar krachtig persoonlijk verhaal dat ondersteund wordt door
multimedia</span>. Met het <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
maken van
een digital story werden de studenten uitgedaagd om inhoud te creëren (in
plaats van te consumeren) en te werken aan 21<sup>ste</sup>eeuwse vaardigheden
(Morra, 2017). De opdracht was dat studenten na het lezen van literatuur drie
leerlingen uit hun stageklas beter moesten leren kennen (door observatie en
gesprekken). Op basis daarvan en met behulp van de gelezen literatuur werd hun
gevraagd een persoonlijk verhaal te bedenken, dat ze omzetten in een digital
story. De opdracht die ze kregen was de volgende: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; vertical-align: baseline;">
<i>Het komende semester ga je een digitaal
verhaal maken dat past binnen het thema ‘de ontwikkeling van kinderen’. In de
stagepraktijk en in de theorie doe je onderzoek naar de vraag “Wat is het
verhaal van dit kind?”. Het antwoord op deze vraag vertaal je naar een
persoonlijk digitaal verhaal. In een toelichting op dit verhaal kun je
uitleggen op welke manier je onderzoek naar de ontwikkeling van kinderen
bijgedragen heeft aan het verhaal. <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
In de
colleges werd van docenten verwacht dat ze met studenten in gesprek zouden gaan
over de ontwikkeling van kinderen, hun waarnemingen en de digital stories. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Naast deze werkcolleges werden er in het begin
van de periode hoorcolleges gepland over de verschillende
ontwikkelingsgebieden. De module zou worden afgesloten met een gesprek over de
digital story en in het verlengde daarvan over de ontwikkeling van kinderen. We
ontwikkelden een ELO waarin studenten informatie konden vinden over ontwikkelingspsychologie
en over het maken van digital stories.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Verloop<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
De studenten
gingen enthousiast aan de slag. Het maken van een digital story werd als een creatieve,
uitdagende opdracht ervaren, maar ging ook gepaard met de nodige onzekerheid. Studenten
startten vlot met het observeren in de stagepraktijk. Het bedenken en het
schrijven van een verhaal was voor de meeste van hen niet eenvoudig. Ze hadden nog
nooit een digital story gemaakt en waren op zoek naar de bevestiging dat dit
een ‘goed’ verhaal werd. Het digitale deel van de opdracht kostte de nodige
energie en leidde soms tot frustratie bij studenten. De docenten hadden hun
handen vol aan de gesprekken tijdens de colleges en het begeleiden van de
studenten bij het maken van hun digital story. Toch resulteerde dit alles in een
aantal prachtige persoonlijke digital stories waarin studenten kijken naar kinderen
door de bril van ontwikkelingspsychologie. Daarbij verbinden ze theorie en
praktijk. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tijdens de eindgesprekken bleek
wel dat studenten het moeilijk vonden om de praktijk, het verhaal en de theorie
aan elkaar te verbinden. De meeste studenten konden het vak dan ook pas
afronden na een herkansing. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Wat we
leerden<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Uit <b>gesprekken
met de studenten</b> bleek dat ze erg gemotiveerd en betrokken zijn geweest bij
het maken van digital stories. Ze vertellen dat ze bewuster zijn gaan kijken
naar wat kinderen doen. Het maken van een digitaal verhaal leidt er volgens hen
toe dat zij het gedrag van kinderen nog beter willen begrijpen en dat zij vanuit
deze intrinsieke motivatie de theorie gaan gebruiken. Uit <b>de gesprekken met
docenten</b> bleek dat zij vinden dat het maken van een digital story
meerwaarde heeft voor het leren van studenten. Doordat studenten steeds worden
uitgedaagd om de transfer maken tussen praktijk, theorie en hun verhaal leren
ze op meta niveau kijken en praten over de ontwikkeling van kinderen. Het is
hen verder opgevallen dat veel studenten leerlingen kozen voor hun verhaal die
leken op henzelf. Hadden ze zelf last van faalangst, dan kozen ze ook een
leerling met faalangst. Zo leidde de opdracht onbedoeld ook tot reflectie op de
eigen ontwikkeling en de ervaringen van de student. Uit <b>de analyse van de
verhalen zelf</b> merkten we dat studenten met kwalitatief goede scripts de
theorie van de ontwikkelingspsychologie beter begrijpen. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Uit <b>de
observaties in de lessen</b> werd duidelijk dat veel van de collegetijd opgaat
aan het maken van de digital story. Zowel het schrijven van het verhaal als het
digitaliseren ervan vragen veel tijd en energie. Daardoor komen de inhoudelijke
gesprekken met studenten niet altijd voldoende van de grond. Een half jaar na afloop
van de <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>module <b>vroegen we studenten
wat ze nog wisten van de module</b>. Ze blijken levendige herinneringen te
hebben aan hun digital stories en aan de leerlingen die ze hebben
geportretteerd, maar van de leerstof over de ontwikkeling van kinderen hebben
ze niet meer onthouden dan tijdens eerdere leerjaren. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Hoe het verder
ging<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Het bleef
niet bij een eenmalig experiment, het ging verder. Het jaar erop laten docenten
de studenten opnieuw een digital story maken. Nu schakelen ze de ICT-afdeling
van Educatie in om studenten te ondersteunen bij het digitale deel van de opdracht.
En we zien dat docenten duidelijker zijn in hun verwachtingen en docentgedrag. We
proberen ook het project meer in te bedden in de opleiding door verbinding te
leggen met andere vakken. Zo maken studenten op basis van de observaties bij
het vak levensbeschouwing lessen over levensverhalen. En ondersteunt Nederlands
de technische kant van het schrijven. Andere toekomstperspectieven zijn nog
meer ondersteuning door Nederlands en het helpen van studenten bij het verbeelden
van de verhalen door de kunstvakken.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Duurzaam
en betekenisvol leren<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Heeft onze
interventie geleid tot duurzaam en betekenisvol onderwijs? Ten dele. We hebben
ontdekt dat het maken van digital stories leidt tot grote motivatie en
betrokkenheid en ook tot actief leren. Studenten hebben belangrijke inzichten
opgedaan die ze zullen gebruiken in hun handelen in de praktijk. Maar tegelijk
vragen we ons af of we werkelijk het betekenisvol leren door studenten centraal
hebben gezet tijdens het ontwikkelen en uitvoeren van deze module. Zijn de
leerstof en de opdracht wel voldoende met elkaar verbonden of legden we toch
nog teveel nadruk op de leerstof en daarmee het leren op korte termijn? <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Gebruikte
literatuur<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="margin-left: 18.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: NL;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Gee,
J. P. (2017). <i>Teaching, learning, literacy in our high-risk high-tech world:
A framework for becoming human</i>. </span>New York: Teachers College Press.<span style="mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="margin-left: 18.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: NL;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Kolb,
D. A. (1984). <i>Experiential learning: Experience as the source of learning
and development</i>. </span>New Jersey: Prentice-Hall<span style="mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="margin-left: 18.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: NL;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span style="mso-fareast-language: NL;">Morra, S.
(2017, 13 december). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Edtechteacher</i>.
Geraadpleegd op 13 december 2017, van </span><a href="http://edtechteacher.org/8-steps-to-great-digital-storytelling-from-samantha-on-edudemic/"><span style="color: windowtext;">http://edtechteacher.org/8-steps-to-great-digital-storytelling-from-samantha-on-edudemic/</span></a><span style="mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="margin-left: 18.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span class="MsoHyperlink"><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: NL;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></span><!--[endif]-->Smits, A. (2020). <i>Onderwijsinnovatie
en ICT voor leren</i>. Geraadpleegd op 25 februari 2020, van <a href="https://www.researchgate.net/publication/338940002_Lectorale_rede_Anneke_Smits_lector_Onderwijsinnovatie_en_ICT">https://www.researchgate.net/publication/338940002_Lectorale_rede_Anneke_Smits_lector_Onderwijsinnovatie_en_ICT</a><span class="MsoHyperlink"><span style="mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="margin-left: 18.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: NL;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Zull,
J. E. (2002). <i>The art of changing the brain: Enriching teaching by exploring
the biology of learning.</i> </span>Sterling, VA: Stylus<span style="mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i>Zelf aan
de slag met digital storytelling?<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Lambert,
J. (2010). <i>Digital storytelling cookbook</i>. </span>Geraadpleegd op 27
februari 2020, van https://wrd.as.uky.edu/sites/default/files/cookbook.pdf<o:p></o:p></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-fareast-language: NL;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: NL;">Robin, B. (2016). The Power of Digital Storytelling to
Support Teaching and Learning. </span><i><span style="mso-fareast-language: NL;">Digital Education Review</span></i><span style="mso-fareast-language: NL;"> (30),
17-29.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 18.0pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">University
of Houston. (2020). <i>Educational uses of Digital storytelling</i>. </span>Geraadpleegd
op 27 februari 2020, van <a href="http://digitalstorytelling.coe.uh.edu/index.cfm">http://digitalstorytelling.coe.uh.edu/index.cfm</a><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<br />Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-61927604943425583582020-02-12T07:00:00.000-08:002020-02-12T07:14:55.318-08:00Lectorale rede over leren (Anneke Smits) Deze blog gaat over de lectorale rede die Anneke Smits op 29 januari 2020 hield op de Hogeschool Windesheim. Eerst volgt een korte samenvatting van de rede en daarna de mogelijkheid om door te klikken naar de rede zelf.<br />
<br />
In het hbo zien we het dagelijks om ons heen. Studenten zijn vaak sterk gericht op hun toetsen. Soms gaan ze alleen naar colleges als ze denken dat ze een toets dan beter zullen maken en in plaats van het lezen van boeken stampen ze samenvattingen. Kijken we breder, dan zijn leerlingen overal in het onderwijs dagelijks bezig met het invullen van werkboekjes, al dan niet via de computer, het leren van woordrijtjes en het inprenten van feiten. Gaat het daarbij om echt leren? Om leren dat er toe doet, om leerprocessen die leiden tot duurzame verankering in de hersenen en flexibele bruikbaarheid in andere situaties? Of is dit alleen maar 'leren voor de bühne'? Leren voor dat ene proefwerk? Leren van stof die je de volgende week alweer bent vergeten?<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik5SbGbepCnBB1QklIm3fjVGatnyWn1YPPUKWbpFQUik7YrQ57ZiWlik25ATPBrFb2RBfC-Hga3PzY2ULm8d2sOIuljAQ4BRvrzshYAwOeHNenh2JrF3W8Y0XTF-NctQen-uT2gugaFS8/s1600/Leercirkel.PNG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="750" data-original-width="906" height="264" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik5SbGbepCnBB1QklIm3fjVGatnyWn1YPPUKWbpFQUik7YrQ57ZiWlik25ATPBrFb2RBfC-Hga3PzY2ULm8d2sOIuljAQ4BRvrzshYAwOeHNenh2JrF3W8Y0XTF-NctQen-uT2gugaFS8/s320/Leercirkel.PNG" width="320" /></a>In haar lectorale rede gaat Anneke Smits in op de vraag hoe leerlingen werkelijk leren. Ze maakt daarbij gebruik van een leercirkel die gebaseerd is op het werk van Kolb (1984) en Zull (2004) met in het hart twee concepten van Gee (2017). Gee (2017) spreekt over de relevantie (I care) van het leerproces voor de leerling en voor de focus die de leerling daardoor kan opbrengen (I focus). Werkelijk leren komt tot stand door alle elementen van de leercirkel te doorlopen vanuit focus en care: waarnemen, begrijpen, nadenken/verbinden, (inter)actie.<br />
<br />
Bij onderwijsinnovaties moeten we altijd de vraag stellen of ze bijdragen aan echt leren. En ook bij de inzet van ICT is het belangrijk dat we die vraag stellen. Wanneer draagt ICT werkelijk bij tot leren? En wanneer zorgt het juist voor afleiding van het leerproces? Leidt software tot werkelijk leren of is het alleen een vertaling van ineffectieve werkvormen uit methodes? Zorgt de verslavende werking van internet niet juist tot leerproblemen? En leiden sommige ineffectieve internettoepassingen in de klas niet tot verdringing van effectievere werkvormen? Zowel bij onderwijsinnovaties als bij ICT-inzet is de leraar de essentiële factor voor werkelijk leren. Het is de leraar die vormgeeft aan onderwijsinnovaties en die ICT-toepassingen beredeneerd invoert. Het is de leraar die met zijn pedagogisch/didactisch handelen de effectiviteit bepaalt van onderwijsinnovaties en van ICT gebruik voor het leerproces.<br />
<br />
De lectorale rede van Anneke Smits is te lezen via: <a href="https://www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/educatie/onderwijsinnovatie-en-ict">https://www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/educatie/onderwijsinnovatie-en-ict</a><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-84476097836793236302020-01-15T05:04:00.003-08:002020-12-03T01:59:29.517-08:00De klas van Fedor en Miranda. Leesfilms in de onderbouw van het basisonderwijs<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Deze blog is geschreven door Erna van Koeven en gaat over het project Voorlezen op Film waarmee Fedor Baarslag afstudeerde bij de Master Leren en Innoveren (Hogeschool Windesheim). We hebben Fedor geïnterviewd en we zijn gaan kijken in de klas (groep 3) van Fedor en Miranda. Meer informatie is te vinden op </i><a href="https://voorlezenopfilm.weebly.com/">https://voorlezenopfilm.weebly.com/</a><i> </i><br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><br /></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Spelen en leren in de onderbouw<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
Als ik de
school binnenkom door de onderbouw-ingang, stuit ik meteen op een boekenkast
waarin een groot aantal prentenboeken aantrekkelijk is uitgestald. Fedor die -samen
met Miranda- leerkracht is in de combinatiegroep 1-2-3 en daarnaast ambulant
directeur van de school, legt uit dat hij het belangrijk vindt dat ouders
steeds als ze hun kind wegbrengen, zien met welke boeken wordt gewerkt in de
onderbouw. Zo raken ze geïnspireerd daar zelf ook mee aan de slag te gaan. Dat
is extra belangrijk, omdat de school in een wijk is gevestigd waar veel
kinderen niet vanzelfsprekend in een leesomgeving opgroeien. Lezen is
belangrijk op de school. In de onderbouw wordt behalve met papieren boeken ook gewerkt
met <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Wepboek</i> (<a href="http://www.wepboek.nl/">http://www.wepboek.nl/</a>), een ICT-toepassing
met mooi vormgegeven digitale prentenboeken waarbij denkvragen worden gesteld. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
De groep van
Fedor en Miranda maakt gebruik van twee klaslokalen en een stukje van het
speellokaal waar de zandtafel en de bouwhoek zijn. In het ene klaslokaal wordt
volop gespeeld. Op het digibord is een foto te zien van een grote taart met de
naam van Gioya uit groep 2. Zij is vandaag zes jaar geworden. In het speellokaal
is een groepje kleuters aan het bouwen. Een ander groepje verplaatst met behulp
van vrachtauto’s zand. Het andere lokaal wordt gebruikt voor de instructie van
de groep 3-leerlingen. Aan de wand hangen letters en op de kast grote
letterplaten waarop kinderen van alle drie de groepen de letters hebben
ingekleurd die ze al kennen. Fedor: ‘Lezen wordt altijd zo groot gemaakt. Je
kunt het ook klein houden. Kijk eens, je hoeft maar 36 tekens te kennen om te
kunnen lezen en jij kent er al 20!’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Voorlezen op film<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
Drie keer
per week worden de leerkrachten van groep 1-2-3 ondersteund door een klassen-assistent.
Die tijd gebruiken ze om leesfilms te maken. Ze filmen de leerlingen van groep
3 die zich volop ontwikkelen in het leesproces iedere maand een paar minuten met
een Ipad. De filmpjes worden achter elkaar gezet en via de mail naar de ouders
gestuurd zodat zij die thuis samen met hun kinderen kunnen bekijken. Zo kunnen ze
als gezin de vooruitgang in het lezen beleven. Vandaag filmt Miranda Suze, Isa,
Nomi, Nick, Koen en Jesper. Suze praat meteen honderduit als ze het instructielokaal
binnenkomt. Ze vertelt dat ze de leesfilmpjes thuis samen met haar vader en
moeder bekijkt. ‘Papa en mama vinden het heel knap van mij dat ik zo goed kan
lezen. Zij zijn dan blij en ik voel me ook blij’. Miranda vraagt of ze het ook
spannend vindt om zichzelf terug te zien. ‘Ietje pietje maar’, zegt Suze, ‘want ik heb thuis ook nog geoefend’. Miranda vertelt dat de kinderen zelf een
stukje tekst mogen kiezen. Voor het lezen wordt gefilmd, oefenen ze hun tekst.
Dat is de vorige dag gebeurd. Met ieder kind heeft Miranda voor het filmen een
gesprekje. Het is de bedoeling dat gelezen wordt in een ontspannen sfeer en dan
helpt het om samen eerst even te kletsen. Na het lezen prijst Miranda Suze en
geeft haar een high five. Heel goed dat ze op het moment dat er drie puntjes in
de tekst staan ook echt even stil was.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
Voor het
raam van het lokaal hangt een lange lijn met de namen van de kinderen en de
gekopieerde kaften van de boeken die ze al gelezen hebben. Zo kunnen ze zelf
zien hoeveel boeken ze uit hebben en ze kunnen elkaar vragen stellen over de
inhoud van de boeken. Isa kan al heel goed lezen; ze leest boeken uit groep 5.
Bij haar naam hangt een hele rij gekopieerde kaften. ‘Ik zit wel een beetje
verstopt achter mijn Ipad’, zegt Miranda als ze begint te filmen. ‘Ik kan jou
wel zien, maar jij mij niet’. Met Nomi bespreekt Miranda dat ze misschien al
wel boekjes uit het midden van groep 4 kan proberen. Nomi vertelt dat ze de
filmpjes thuis bekijkt met haar vader en moeder en haar zusje. ‘Ze zeggen tegen
mij: Wat kun jij al goed lezen.’ Nick bekijkt zijn filmpjes alleen met zijn
moeder. Miranda suggereert dat hij ook best opa en oma eens zou kunnen vragen
om mee te kijken. Ze prijst Nick omdat aan het eind van een zin bij een
vraagteken zijn stem ook echt omhoog gaat. Ze vraagt of hij het leuk zou vinden
om een keer voor te lezen aan de kleuters. Nick knikt enthousiast. Na Nick komt
Koen. Koen vindt het niet zo leuk om gefilmd te worden. Zijn ouders hebben
Miranda verteld dat hij de vorige keer niet wilde meekijken toen zij de film
gingen bekijken. Hij vindt het verschrikkelijk om een foutje te maken. Miranda
vertelt Koen dat zijn moeder haar vanochtend nog heeft gezegd hoe
trots ze op hem is. Dat hij woorden al in één keer kan lezen zonder te hakken
en te plakken. Koen leest tijdens het filmen langzaam en geconcentreerd. Miranda
zegt hoe knap hij het heeft gedaan. Er was maar één woord waar hij even over na
moest denken. Dan komt Jesper lezen. Hij komt rechtstreeks uit de bouwhoek en
heeft geen tijd voor een gesprekje. Miranda heeft nog maar net de I pad in
positie gebracht als hij al van start gaat. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">T-PACK in het onderwijs van Fedor en Miranda<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
Fedor is
degene die het leesproject heeft bedacht. Miranda werkte op een andere school
binnen de gemeente. Ze volgde eens een workshop bij Fedor over het voorlezen op
film. Ze was zo enthousiast dat -toen er een plek vrij kwam op zijn school-
meteen overstapte. Nu filmt ze de leerlingen regelmatig. Fedor heeft de
lerarenopleiding basisonderwijs gevolgd en daarna de master Leren en Innoveren op Windesheim.
Tijdens zijn master-opleiding heeft hij praktijkgericht onderzoek uitgevoerd
naar<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>voorlezen op film. Hij wilde leren lezen
zichtbaar maken en delen met anderen, zodat de motivatie van leerlingen en de
betrokkenheid van ouders zou worden vergroot. ‘Een rekensom of een
spellingoefening kun je zien, lezen niet. Als je er mee stopt, is het weg. Ik
zocht naar een manier om onzichtbaar leren zichtbaar te maken, om gedrag dat
puurheid en passie uitstraalt, te vangen.’’ Fedor wil met zijn aanpak de nadruk
leggen op wat leerlingen lukt en niet op wat nog niet lukt. Toen Fedor voor het
onderwerp van zijn onderzoek koos, wist hij nog niets van TPACK. Het waren
anderen die hem erop wezen dat in zijn aanpak op een heel mooie manier inhoud
(lezen), pedagogiek (leren zichtbaar maken en delen met thuis) en technologie
(het filmen met behulp van de Ipad) met elkaar worden verbonden. Fedor heeft het
voorlezen op film op zijn eigen school en op een aantal andere scholen uitgeprobeerd.
Zijn onderzoek maakt duidelijk dat het voorlezen op film en het delen van de
film met ouders zorgt voor een grotere betrokkenheid van ouders en het
stimuleren van het lezen thuis. Ook de self efficacy van leerlingen wordt
vergroot. Fedor: ‘Je maakt vooruitgang tastbaar en dat leidt tot trots bij
ouders en leerling, tot een gevoel van ‘ik kan lezen’ en uiteindelijk misschien
ook wel tot betere leesresultaten.’ Van Fedors aanpak is een filmpje gemaakt
voor de onderwijssite Leraar24 (<a href="https://www.leraar24.nl/kijk-mij-voorlezen-op-film/">https://www.leraar24.nl/kijk-mij-voorlezen-op-film/</a>).
Daar vertelt een ouder dat hij het een geweldig concept vindt. Zijn zoon vindt
het leuk om bij meester Fedor te lezen en is apetrots<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>wanneer hij het filmpje laat zien. Bovendien
vindt hij het geweldig om als vader samen met zijn zoon de filmpjes te bekijken. Een moeder
zegt dat haar zoontje thuis niet zoveel vertelt en dat ze door de leesfilmpjes
ineens betrokken raakt bij zijn leesontwikkeling.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Didactisch redeneren<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
Didactisch
redeneren is een tweede natuur geworden voor Fedor. Hij kan heel precies uitleggen welke
keuzes hij binnen zijn project maakt als het gaat om inhoud, pedagogiek en
technologie. Dat blijkt bijvoorbeeld bij de vraag waarom Fedor en Miranda de
filmpjes niet eerst met de leerlingen bekijken voordat ze naar de ouders worden
gestuurd. De leerlingen leren misschien ook door de filmpjes<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>met de leerkracht te bekijken of ze in de groep
te bespreken en elkaar complimenten te geven. Fedor: ‘Dat doen we bewust niet.
We hebben gemerkt dat als je met deze jonge kinderen <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>de filmpjes eerst op school bekijkt, het
verrassingseffect weg is. Ze hebben dan soms geen zin om thuis nog een keer te
kijken.’ Hij vertelt dat hij de filmpjes alleen met leerlingen bekijkt als
daar een goede reden voor is. Bij een leerling als Koen kiest hij er bijvoorbeeld
juist wel voor een filmpje eerst samen te bekijken. ‘Koen is perfectionistisch
en ook een beetje faalangstig. Hij durft niet goed naar zijn eigen filmpjes te
kijken. Dan helpt het wanneer je als leerkracht samen met de leerling een
filmpje alvast in een positieve sfeer bekijkt. Dan kun je alles wat goed gaat
benadrukken. Zo wordt het voor een leerling als Koen gemakkelijker om het
filmpje thuis te bekijken.’ Fedor kiest ook wel eens een aantal filmpjes om
als voorbeeld aan een klas die gaat starten met voorlezen op film te laten
zien. Hij bespreekt dan met de leerlingen of ze het goed vinden dat anderen hun
filmpje zien. Hij heeft gemerkt dat het belangrijk is om rond het filmen
nadrukkelijk aandacht te besteden aan het klassenklimaat. ‘Zo’n leesfilmpje heeft
mooie kanten. Je geeft er leerlingen het vertrouwen mee dat ze kunnen lezen.
Maar het kan ook overweldigend zijn en hard aankomen. Het is niet de bedoeling
dat de kinderen om elkaar lachen.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Op weg naar een High Possibility Classroom (HPC)<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0cm;">
Fedor en
Miranda passen in het leesproject een aantal van de kenmerken van een <a href="http://www.highpossibilityclassrooms.com/">HPC</a> toe. HPC is een concept uit het onderzoek van Jane Hunter (2015). Zij benoemde daarin 5 grote uitgangspunten met in totaal 22 mogelijke functies van technologie om het leren te bevorderen. Fedor en Miranda laten een aantal van die functies zien. Zo maken ze het leren zichtbaar; dat leidt tot meer betrokkenheid. Bovendien zorgen ze voor
plezier in leren. Door de verbinding met thuis breiden ze <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>de leertijd van leerlingen uit. Hoe kijkt
Fedor zelf naar zijn project? ‘Ik ben er nog steeds heel positief over, maar
ik wil verder. Ik zou de wederkerigheid tussen thuis en school nog meer willen
benadrukken. Wij maken de filmpjes en sturen die naar huis. Maar leerlingen
zouden op school ook filmpjes of foto’s van thuis kunnen laten zien.’
Daarnaast geeft Fedor aan dat hij graag zou willen dat het filmen iets wordt
van de leerlingen zelf. ‘Nu ben ik degene die de film maakt, maar eigenlijk
zou een leerling dat zelf moeten doen, alleen of samen met een andere leerling.
Een filmpje moet niet mijn ding zijn, maar dat van de leerlingen. Het is hun bewijsmateriaal,
zij zijn er eigenaar van, ik wil alleen een positieve getuige zijn. Ik weet dat
het kan, maar ik ben er nog over aan het puzzelen hoe ik dat vorm ga geven.’ Verder
zou hij het project graag willen verbreden. Onze leerlingen hebben nu al een portfolio
waarin ook foto’s zijn opgenomen waarop ze trots vereeuwigd zijn met hun ingekleurde
letterkaart: Welke letters ken ik allemaal al? Dat portfolio zouden we digitaal
willen maken. Dan kunnen we er de leesfilmpjes in opnemen.’ Ook zou hij bij de
portfolio’s meer eigenaarschap willen. Hij zou graag willen dat leerlingen zelf
kunnen kiezen wanneer ICT wordt ingezet om hun leren in beeld te brengen en
zelf de handelingen verrichten om dat te doen. Fedor vertelt dat hij bovendien kleuters
graag meer zou betrekken bij het zichtbaar maken van leren en dat ouders hem al
hebben gevraagd waarom hij het filmen niet doortrekt naar de middenbouw en de bovenbouw?
De leerlingen in de middenbouw hebben allemaal een Ipad en die in de bovenbouw
een chromebook. Nu gebruiken ze die vooral voor methodesoftware, maar het team
is aan het oefenen met het maken van vlogs en stopmotion-filmpjes. ‘Als we de
techniek onder de knie hebben, gaan we ons -net als bij het voorlezen op film-
richten op inhouden en toepassingen die het leren van kinderen bekrachtigen.’</div>
Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-8192611233569103712019-11-27T00:48:00.001-08:002019-12-12T23:18:20.865-08:00Het verhaal van de verdrietige voorloper (die ook heel hoopvol is)<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Dit verhaal
is geschreven door Anneke Smits vanuit verbazing. Verbazing over het feit dat
we, na 30 jaar ICT-implementaties in het hbo, degenen die zich met ICT
bezighouden nog steeds 'voorlopers' noemen. </span></i><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br />
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Midden jaren
tachtig begon mijn verhaal met ICT in het onderwijs. We kregen drie computers
op onze school voor voorgezet speciaal LOM-onderwijs. En één van de drie
was voor mij, omdat niemand anders hem wilde hebben. Ik gebruikte die computer
om dyslectische leerlingen te leren lezen en spellen. En was daarmee meteen,
gewild of ongewild, een voorloper. In het jaar 2000-2001 deed ik een onderzoek
naar het effect van spraakherkenningssoftware en tekst-naar-spraak op het
leesniveau en het schoolse leren van dyslectische leerlingen. Een positief
effect en dat bleek niet alleen uit mijn onderzoek… Tot op de dag van vandaag
wachten we op brede acceptatie en implementatie van dit soort software die
zoveel kan betekenen voor dyslectici en die inmiddels veel goedkoper en gewoner
is geworden.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br />
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Toen ik op
de hogeschool kwam werken, werd me vrijwel meteen gevraagd om de rol van
voorloper op me te nemen voor onderwijs en ICT. Ik zou een mooi rolmodel zijn:
vrouw en ook nog uit het speciaal onderwijs: een onwaarschijnlijke
ICT-gebruiker. Mijn collega’s zouden zich gemakkelijk met mij kunnen
identificeren. Ik deed het. Omdat ik met eigen ogen en van dichtbij de kracht
van ICT voor leerprocessen had gezien. Ik bracht ondersteuning dichtbij mijn
collega’s en hielp ze met ideeën over het inzetten en het gebruik van de twee
opeenvolgende ELO-omgevingen en andere software en hardware.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br />
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Misschien
vraag je je af: waar zit nu dat verdriet? Het is toch mooi om een voorloper te
zijn? Het heeft wel iets nobels en dappers. Of toch niet? Tja, helaas, ik
ging twijfelen: helpt die voorloper eigenlijk wel om tot brede en zinvolle
implementatie van technologie in het onderwijs te komen? Of kan die voorloper
soms ook een alibi vormen voor anderen om niet mee te gaan? Een dierbare
collega docent verwoordde het per ongeluk en heel spontaan bij een kopje koffie
een keer zo: 'nou ja, de mensen die in de afdeling veel met ICT doen, dat zijn
de nerds, zo bèn ik niet, daar wil ik niet bij horen'. Kennelijk heeft
ICT-gebruik in het onderwijs ook te maken met identiteiten die zich vormen en
die steeds vaster lijken te gaan zitten. Ik </span><i style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 12pt;">ben wel/niet van de
ICT. </i><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Zijn voorlopers toch niet te gecentreerd op de technologie? En
houden voorlopers niet mede een systeem in stand waarin anderen zich niet
verantwoordelijk kunnen/hoeven voelen voor de zinvolle integratie van ICT in het
onderwijs? De innovatietheorie (</span><a href="https://teddykw2.files.wordpress.com/2012/07/everett-m-rogers-diffusion-of-innovations.pdf">van Rogers</a><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">) over voorlopers heeft het niet
alleen over voorlopers, maar ook over volgers en over late volgers… Maar wie
wil er die weinig heldhaftige rol van volger of van late volger? Is dat wel een
rol die past bij professionals in het Nederlandse hoger onderwijs?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br />
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Als
voorlopers weggaan, staat er bij ons op de hogeschool wel weer iemand anders op
die voorloper wordt en dan is alles weer netjes en stabiel geregeld. Op veel
plekken zie je die enkelingen die heel veel uitproberen en
anderen helpen en stimuleren in hun ICT-gebruik. Dat zou zo prachtig zijn, als
het niet al (bijna) 30 jaar zo ging. De theorie van Rogers lijkt een belofte in
te houden: er komen volgers (hoewel dat natuurlijk alleen onder voorwaarden
gebeurt). </span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Een belofte die, in ieder geval voor een groot gedeelte, in de
wereld van onderwijs en ICT niet bewaarheid is geworden. </span>Dat blijkt
wel nu er zo’n 30 jaar na de invoering van ICT in het onderwijs door Surf een <span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;"><a href="https://www.surf.nl/versnellingsplan-onderwijsinnovatie-met-ict">Versnellingsplan</a> wordt uitgerold. En het wordt ook duidelijk als je ziet
dat er 30 jaar na dato nog steeds zoiets als een voorlopersgroep bestaat voor
ICT in het onderwijs. Ik zou willen voorstellen dat we het niet meer over
voorlopers hebben. Wat in het oog springt, zijn niet de voorlopers. Het zijn de
achterblijvers en de vraag naar het waarom van dat achterblijven.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Is er dan
niets bereikt in die 30 jaar? Nou, zeker wel. Dat weet een ieder die werkt in
het hoger onderwijs. ICT wordt op zeer grote schaal toegepast en ondersteund.
ELO’s, cijfersystemen en intranet zijn gemeengoed, Powerpoint, YouTube,
Socrative, Mentimeter en het digibord vieren hoogtij. Er wordt steeds meer
gebruik gemaakt van multimedia. De vraag is al lang niet meer of we ICT
gebruiken in het onderwijs, maar de vraag is wel welke ICT, in welke
leerarrangementen, waarom en met welk effect op het leren. Als we kijken naar
Nederlandse onderzoeken over ICT-gebruik door leraren en docenten en hun
pedagogisch/didactische redeneringen daarover (<a href="https://ris.utwente.nl/ws/portalfiles/portal/6955218/1-s2.0-S1747938X15000652-main.pdf">Heitink et al., 2016</a>; <a href="https://pure.uva.nl/ws/files/9593158/Teacher_collaboration_in_curriculum_design_teams.pdf">Voogt etal., 2016</a>), dan zien we dat er vooral ICT gebruikt wordt die past bij het
traditionele paradigma van kennisoverdracht. Redeneringen over ICT-inzet van
leraren en docenten tonen vaak weinig diepgang. Je zou kunnen zeggen dat de ICT
die breed beschikbaar is op scholen ons stevig vasthoudt in, of zelfs
terugwerpt op een eenzijdige focus op kennisoverdracht en drill en practice. In
die zin doet het ons denken aan de vragen van McLuhan en McLuhan (1988, p.7)
over technologie, en dan in het bijzonder aan de derde vraag:</span></div>
<ol start="1" type="1">
<li class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">What does (the technology) enhance or intensify?<o:p></o:p></span></li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">What does it render obsolete or displace?<o:p></o:p></span></li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">What does it retrieve that was previously
obsolesced?<o:p></o:p></span></li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">What does it produce or become when pressed to an
extreme?<o:p></o:p></span></li>
</ol>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Toch gloort
er hoop. Docenten in het hoger onderwijs zijn wel vernieuwend in het algemeen,
alleen vaak niet zo ten aanzien van ICT-gebruik. Het leren van studenten en hun
voorbereiding om te functioneren in de maatschappij gaan docenten zeer ter
harte. Nieuwe benaderingen die complexe good practices laten zien in rijke
leeromgevingen, blijken groepen docenten te kunnen inspireren om ander
onderwijs te ontwerpen. We denken hierbij bijvoorbeeld aan het werk van Jane
Hunter: </span><i style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 12pt;">High Possibility Classrooms</i><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;"> en het werk van Liz Kolb: </span><i style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 12pt;">The
Triple E framework</i><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">. Er is steeds meer aandacht voor het didactisch
redeneren, en voor inbedding van technologie in rijke leerarrangementen, vanuit
een constructivistisch paradigma, met oog voor ‘practicality’. Overigens is het
natuurlijk zeker zo dat er al voorbeelden zijn van deze manier van werken, maar
binnen hogescholen lijkt het niet de mainstream te zijn. Met kracht zijn
devices, ELO’s en digiborden gepusht, en ook blended learning en
flexibilisering, maar aandacht voor het didactisch redeneren en didactisch
ontwerp, affordances voor het leerproces, en onderliggende leerprincipes is
niet de mainstream.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Je zou ook
kunnen zeggen dat we als voorlopers soms ongewild te technologisch en te
abstract zijn geweest (zelfs als we dat niet bedoelden) en niet altijd
voldoende praktisch toepasbaar en zinvol in de uiterst vakspecifieke situatie
van docenten. Hoeveel goede voorbeelden van rijke leeromgevingen met ICT
voor hun studenten hebben zij eigenlijk van dichtbij gezien? Docenten
houden van hun vak en van het leren van studenten, dat moet aanknopingspunten
bieden voor zinvolle technologie-integratie.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Referenties:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Heitink, M.,
Voogt, J., Verplanken, L., Van Braak, J., & Fisser, P. (2016). </span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Teachers’ professional reasoning about their pedagogical use of
technology. <i>Computers and Education</i>, <i>101</i>, 70–83. </span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;"><a href="http://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.05.009"><span lang="EN-US">http://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.05.009</span></a></span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Hunter, J. (2015). <i>Technology integration and high possibility
classrooms</i>. <i>Building from TPACK</i>. New York: Routledge.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Kolb, L. (2018). <i>Learning first, technology second</i>. Arlington,
VA: International Society of Technology in Education.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt;">Voogt, J.,
Sligte, H., van Den Beemt, A., van Braak, J., & Aesaert, K. (2016). <i>E-didactiek:
welke ict-applicaties gebruiken leraren en waarom?</i> Amsterdam:
Kohnstamm Instituut.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
Anneke Smitshttp://www.blogger.com/profile/06092754259614731381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2806031420683776280.post-602529033819329582019-10-16T07:26:00.001-07:002020-12-03T02:00:29.429-08:00Een nieuwe blog over Onderwijsinnovatie en ICT In deze blog doen we verslag van het werk van het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT van de Hogeschool Windesheim. Op <a href="https://www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/educatie/onderwijsinnovatie-en-ict">onze site</a> is meer informatie te vinden over het lectoraat. Ook is er <a href="https://www.windesheim.nl/-/media/files/windesheim/onderzoek/lectorale-rede-anneke-smits-lector-onderwijsinnovatie-en-ict.pdf?la=nl-nl&hash=51983FE99F4AF6D8C7F3A87FD73E8678B01FBF1F">een link</a> naar de lectorale rede van Anneke Smits (lector) opgenomen. In deze eerste blog (geschreven door Erna van Koeven en Anneke Smits) starten we met onze ervaringen met ICT in het onderwijs.<br />
<br />
Hoe vaak hoor je onderwijsmensen -als je als lerarenopleider tijdens een presentatie een ICT-toepassing gebruikt- niet angstig zeggen: 'Uh, ik weet niet of dat lukt, ik ben digibeet'? Waarop je haastig vertelt dat je zelf ook niet altijd even handig bent met ICT, maar dat deze tool echt waar heel gemakkelijk toepasbaar is... En vervolgens verbaas je je erover dat al die digibeten in hun onderwijspraktijk de hele dag werken met de software van methode-ontwikkelaars. Geen kind dat in het basisonderwijs nog leert lezen zonder de digitale leerkrachtassistent van Veilig Leren Lezen. Geen student die in het mbo geen grammatica oefent met behulp van een software-pakket bij de methode Nederlands. En je verbaast je opnieuw als al die ICT-gebruikers het vervolgens maar ingewikkeld blijken te vinden om uit te leggen waarom ze die software eigenlijk gebruiken, wat de kwaliteit ervan is en hoe juist deze software het leren van leerlingen bevordert.<br />
<br />
<i>'Student mbo: Ik ben helemaal zat van Kahoot. Als een leraar daarmee aankomt, hoor je gezucht in de hele klas.' </i><br />
<br />
ICT-ontwikkelingen hebben diepgaande invloed op de wijze waarop onze samenleving is ingericht en op ons dagelijks leven. Maar ook in het onderwijs worden ICT-middelen op allerlei manieren ingezet: om lessen te verlevendigen, om onderwijsinhouden te verrijken, om leerlingen te ondersteunen, om mee te trainen, om te flexibiliseren of om leerprocessen en leerresultaten weer te geven. Leraren maken de hele dag keuzes op het gebied van ICT en lerarenopleidingen zijn bij uitstek in de positie om scholen en leraren te helpen met die keuzes.<br />
<br />
<i>'</i><i>Leerling basisonderwijs (groep 5): 'Wij mochten op school met de 3d-printer een personage printen. Daar gingen we een digital story mee maken. Super gaaf!' </i><br />
<br />
Over beredeneerd ICT-gebruik in het onderwijs is veel te zeggen en te schrijven. Dat gaan we doen in deze blog. 'We' zijn lerarenopleiders, medewerkers van LAB21 (het Windesheim-innovatiecentrum voor ICT in didactiek en begeleiding) èn leden van de kenniskring van het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT met sinds augustus 2019 Anneke Smits als lector. 'We' zijn Roland Bruijn, Jeroen Clemens, Pamela den Heijer, Herma Jonker, Tineke Kingma, Erna van Koeven, Henk La Roi, Marianne Lok, Erik Meij, Bruno Oldeboom, Diane van der Linde, Floor van Renssen, Marieke Veltman en Joke Vos.<br />
<br />
<i>Student mbo: 'Ik heb een digitaal portfolio gemaakt met padlet. Er zitten zelfgemaakte teksten en filmpjes in. Wil je het zien?' </i><br />
<br />
In het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT houden we ons bezig met de vraag hoe het hoger onderwijs door flexibilisering beter kan worden afgestemd op een toenemende diversiteit aan studenten, bijvoorbeeld door blended learning en afstandsleren. Verder kijken we naar docentcompetenties en ICT-integratie in de praktijk van onze lerarenopleidingen en het onderwijsveld. We helpen (aankomende) docenten om op een pedagogisch/didactisch beredeneerde manier om te gaan met vernieuwingen en ICT in het onderwijs. En we richten ons op 21e-eeuwse vaardigheden en digitale geletterdheid.<br />
<br />
<i>Student pabo: 'Gek hè, ik heb een rondleiding gehad op een ipad-school, maar ik vond het onderwijs daar eigenlijk ouderwetser dan op een gewone school. Je had er allemaal losse workshops waarbij leerlingen lesjes maakten op hun ipad.' </i><br />
<br />
In deze blog doen we verslag van onze projecten en ervaringen. Wat we daarmee beogen? Voor ons staat niet het ICT-gebruik op scholen centraal, maar de vraag hoe we onderwijs kunnen ontwerpen en implementeren (al dan niet met ICT) dat leidt tot duurzaam leren. Onze zoektocht en onze bevindingen delen we graag met iedereen die daar interesse voor heeft.<br />
<h3 style="box-sizing: border-box; color: #231f20; font-family: Roboto, sans-serif; font-size: 1.14286rem; font-weight: normal; line-height: 1.25; margin: 0px 0px 0.785714rem;">
</h3>
Erna van Koevenhttp://www.blogger.com/profile/12743785530649075583noreply@blogger.com